Kontrola zakażeń miejsca operowanego w ortopedii
Inspection of surgical site infections in orthopedic surgery
Grzegorz Ziółkowski1, 2 | Iwona Pawłowska3 | Tomasz Bielecki3
1 Wyższa Szkoła Medyczna w Sosnowcu
2 Szpital Specjalistyczny Centrum Medycznego MAVIT w Katowicach
3 Wojewódzki Szpital Specjalistyczny nr 5 im. św. Barbary w Sosnowcu
Grzegorz Ziółkowski Wyższa Szkoła Medyczna w Sosnowcu, ul. Wojska Polskiego 6, 41-200 Sosnowiec, Tel.: (32) 291 10 19, Fax.: (32) 263 40 13 wew. 219
Wpłynęło: 20.07.2016
Zaakceptowano: 04.08.2016
DOI: dx.doi.org/10.15374/FZ2016034
Forum Zakażeń 2016;7(5):337–345
Streszczenie: Zakażenia miejsca operowanego (ZMO) wiążą się z procedurami wysokiego ryzyka w ortopedii i traumatologii, przez co stanowią najczęstszą przyczynę powikłań pooperacyjnych. Przyczyniają się do: wydłużonego okresu hospitalizacji, zwiększenia kosztów leczenia oraz niekorzystnych skutków zdrowotnych i społecznych. ZMO pozostają także głównym powodem zachorowalności i śmiertelności w grupie pacjentów operowanych. W chirurgii ortopedycznej dominującym czynnikiem etiologicznym zakażeń miejsca operowanego, związanym z protezą, są bakterie z rodzaju Staphylococcus. W zapaleniach stawów związanych z protezą izoluje się także: Enterococcus spp., paciorkowce beta-hemolityczne, pałeczki z rodziny Enterobacteriaceae, Pseudomonas aeruginosa, Corynebacterium spp. oraz Propionibacterium acnes. Częstotliwość występowania zakażeń w ortopedii pozostaje w ścisłym związku z rodzajem wykonywanych procedur chirurgicznych oraz ze stosowanymi definicjami i kryteriami prospektywnego nadzoru nad tą formą infekcji. Na ryzyko ZMO wpływ mają również czynniki związane z pacjentem oraz czynniki środowiskowe. Aktywne monitorowanie infekcji i ryzyka zakażenia to priorytetowy, najpilniejszy oraz najnowocześniejszy standard współczesnej medycyny zakażeń. W celu zminimalizowania ryzyka ZMO należy podejmować wszystkie możliwe działania, z wykorzystaniem opracowanego racjonalnego programu nadzoru nad zakażeniami ran, wspieranego przez dyrektora szpitala. Analiza głównych czynników etiologicznych zakażenia miejsca operowanego oraz ich wrażliwości na antybiotyki powinna umożliwić opracowanie własnych standardów decyzyjnych – zarówno profilaktyki okołooperacyjnej oraz medycznej, jak i lokalnych rekomendacji diagnostyki oraz terapii zakażeń do stosowania w oddziałach ortopedii i traumatologii. W celu zmniejszenia ryzyka rozwoju ZMO konieczne jest: odpowiednie prewencyjne podejście dotyczące skrócenia pobytu chorego w oddziale przed operacją, prawidłowe przygotowanie pacjenta do operacji, profilaktyka okołooperacyjna, aseptyczne postępowanie podczas operacji, aseptyczne postępowanie po operacji, właściwa pielęgnacja rany, właściwe zamkniecie rany i dobór sterylnych opatrunków, a także kontrolowany ruch na sali operacyjnej (jednogłośnie przyjęte stanowisko konsensusu filadelfijskiego (100%)). Nowoczesne technologie i metody kontroli zakażeń – oprócz ciągłego monitorowania antybiotykoterapii oraz stosowania środków dezynfekcyjnych, szczególnie w zakresie dezynfekcji rąk w warunkach szpitalnych – mogą ograniczyć ryzyko rozwoju infekcji, w tym ZMO.
Słowa kluczowe: czynniki ryzyka, monitorowanie i kontrola, zakażenia miejsca operowanego, zapobieganie kontaminacji
Abstract: Surgical site infection (SSI) as a high-risk procedures in orthopedics and traumatology are the most common cause of postoperative complications. They are the reason for an extended period of hospitalization, increased costs of treatment and adverse health and social consequences. These adverse events are also a major cause of morbidity and mortality among patients operated. In orthopedic surgery the predominant etiologic agent of SSI associated with the prosthesis are bacteria of the genus Staphylococcus. The arthritis associated with a prosthesis are also isolated: Enterococcus spp., beta-hemolytic streptococci, Enterobacteriaceae, Pseudomonas aeruginosa, Corynebacterium spp., Propionibacterium acnes. The incidence of infections in orthopedics is closely related to the kind performed in patients of surgical procedures and the applicable definitions and criteria for prospective surveillance of this form of infection. At the risk of SSI is also affected by factors related to the patient and environmental factors. Active monitoring of infections and the risk of infection is a priority and the most urgent and the most advanced standard of modern medicine infections. You should take all possible steps to minimize the risk of SSI by developed rational surveillance program wound infections supported by the director of the hospital. Analysis of the main etiological factors SSI and their sensitivity to antibiotics should allow to develop their own standards of decision- making both perioperative prophylaxis, medical and local recommendations diagnosis and treatment of infections for use in orthopedics ward. In order to reduce the risk of developing SSI is required to appropriate preventive approach for reducing the patient’s stay in the ward before surgery, proper preparation of the patient for surgery, prevention of perioperative, aseptic procedures during surgery, aseptic procedures after the operation, proper care of the wound, proper closure of wounds and selection of sterile dressings and the controlled movement of the operating room – adopted unanimously consensus Philadelphia (100%). Modern technologies and methods of infection control in addition to the continuous monitoring of antibiotic therapy and the use of disinfectants in the hospital can reduce the risk of infections, including SSI.
Key words: monitoring and control, prevent contamination, risk factor, surgical site infections