Zakażenia grzybicze w chorobie alkoholowej, ze szczególnym uwzględnieniem alkoholowej marskości wątroby

Fungal infections in alcohol disease, with special regard to alcoholic liver cirrhosis

Jarosława Semianow-Wejchert1 | Urszula Nawrot 2 | Anna Susło3 | Maria Jasińska4 | Beata Marczak-Karpina4

1 Katedra i Klinika Gastroenterologii i Hepatologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
2 Zakład Mikrobiologii Farmaceutycznej i Parazytologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
3 Indywidualna Praktyka Lekarska we Wrocławiu
4 Laboratorium Naukowe Katedry i Kliniki Gastroenterologii i Hepatologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu

Jarosława Semianow-Wejchert Katedra i Klinika Gastroenterologii i Hepatologii, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu, ul. Borowska 213, 50-556 Wrocław, Tel.: (71) 733 21 20, Fax: (71) 733 21 29

Wpłynęło: 15.04.2016

Zaakceptowano: 04.05.2016

DOI: dx.doi.org/10.15374/FZ2016020

Forum Zakażeń 2016;7(3):203–208

Streszczenie: Zakażenia grzybicze stanowią istotny problem kliniczny u chorych z zaburzeniami odporności, szczególnie u pacjentów z neutropenią, leczonych immunosupresyjnie, z zaawansowanymi nowotworami oraz AIDS . Wydaje się, że szczególna podatność na grzybice występuje również u osób w zaawansowanym stadium choroby alkoholowej, objawiającej się uszkodzeniem wielu narządów, w tym: mózgu, wątroby, trzustki, nerek, często także niedożywieniem i złożonymi niedoborami (w tym witamin, mikro- i makroelementów). Celem niniejszej pracy była ocena występowania zakażeń grzybiczych u pacjentów z chorobą alkoholową w oparciu o dostępne dane z literatury. Ze względu na liczne powikłania alkoholizmu, dotyczące nie tylko przewodu pokarmowego i narządów miąższowych, najwięcej uwagi poświęcono alkoholowej marskości wątroby, która należy do chorób o złym rokowaniu. Pojawienie się wodobrzusza jest niekorzystnym czynnikiem prognostycznym odnośnie czasu przeżycia pacjentów. Częstym powikłaniem występującym na tym etapie choroby jest samoistne bakteryjne zapalenie otrzewnej (SBP ). W ostatnich latach pojawiają się doniesienia wskazujące na etiologię grzybiczą lub mieszaną, bakteryjno-grzybiczą, SBP (szczególnie w końcowym stadium niewydolności wątroby). Powikłanie to wiąże się z większą śmiertelnością pacjentów. Udowodniono, że nałogowe spożywanie alkoholu wpływa niekorzystnie na odpowiedź immunologiczną ustroju (zarówno komórkową, jak i humoralną), wywiera toksyczny wpływ na szpik i zwiększa przepuszczalność ściany przewodu pokarmowego dla patogenów, co w przewlekłym alkoholizmie zwiększa podatność na zakażenia, szczególnie w zaawansowanym stadium marskości wątroby.

Słowa kluczowe: alkohol, alkoholowa choroba wątroby, zaburzenia odporności, zakażenia grzybicze

Abstract: Deep seated fungal infections represent increasing clinical problem in patients with immunological disorders (eg. neutropenia, immunosuppressive therapy, advanced cancers, AIDS). The disease is of severe and often fatal course. Patients with advanced alcohol disease manifested in the failure of such multiple organs as liver, pancreas, kidney, in malnutrition with a complex vitamins and trace elements deficiency, represent the group particularly prone to the development of infections. A spontaneous bacterial peritonitis (SBP) is a very important and serious complication in patients with ascites related to alcoholic liver cirrhosis is. In recent years, reports on fungal or mixed bacterial-fungal etiology of spontaneous peritonitis, particularly in end-stage of hepatic impairment were presented. According to results obtained, chronic alcohol exposure affect adversely both cell-mediated and humoral immune response, displays toxic effect on bone marrow and increases permeability of the wall of the gastrointestinal tract for microorganisms, including fungi. In the presented study the comprehensive review of available literature concerning prevalence of fungal infections in patients suffering from alcoholism is presented.

Key words: alcohol, alcoholic liver disease, fungal disease, immunosuppression