Zastosowanie tlenu hiperbarycznego w leczeniu zespołu stopy cukrzycowej – doświadczenia własne

The use of hyperbaric oxygen in the treatment of diabetic foot syndrome – own experience

Elżbieta Walewska1 | Lucyna Ścisło 1 | Grażyna Puto 1 | Marlena Klich 2 | Antoni M. Szczepanik3

1 Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego Instytutu Pielęgniarstwa i Położnictwa Wydziału Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Jagiellońskiego – Collegium Medicum w Krakowie
2 Szpital Specjalistyczny im. L. Rydygiera w Krakowie
3 I Katedra Chirurgii i Klinika Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Gastroenterologicznej Uniwersytetu Jagiellońskiego – Collegium Medicum w Krakowie

Elżbieta Walewska Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego, Instytut Pielęgniarstwa i Położnictwa, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Jagielloński – Collegium Medicum w Krakowie, ul. Kopernika 25, 31-501 Kraków, Tel.: (12) 421 40 10

Wpłynęło: 10.06.2016

Zaakceptowano: 25.06.2016

DOI: dx.doi.org/10.15374/LR2016011

Leczenie Ran 2016;13(2):45–49

Streszczenie: Wstęp Cukrzyca jest zaliczana do grupy najczęściej występujących chorób XX I wieku. Równie niebezpieczne jak samo schorzenie są jego powikłania. Jednym z nich jest zespół stopy cukrzycowej (ZSC), który występuje u około 12% osób chorych na cukrzycę. W 80% przypadków owrzodzenia w przebiegu ZSC przyczyniają się do amputacji. Leczenie schorzenia opiera się na połączeniu wielu rodzajów terapii. Najlepsze efekty dają metody standardowe, poszerzone o leczenie wspomagające. Hiperbaryczna terapia tlenowa (HBOT) jest ważnym uzupełnieniem chirurgicznego leczenia stopy cukrzycowej. Dzięki niej możliwe jest lepsze utlenowanie tkanek oraz ograniczenie infekcji poprzez bezpośrednie działanie toksyczne na bakterie beztlenowe, co w konsekwencji poprawia gojenie się owrzodzenia. Cel Celem pracy była ocena skuteczności leczenia zespołu stopy cukrzycowej z wykorzystaniem terapii tlenem hiperbarycznym. Materiał i metody Badaniami objęto 50 osób. Posłużono się metodą obserwacji naukowej i techniką obserwacji niestandaryzowanej, a narzędzie stanowił indywidualny arkusz danych pacjenta, w którym – obok pytań własnych – wykorzystano klasyfikację stopy cukrzycowej według Wagnera. Wyniki Spośród 50 przebadanych osób, poprawę zaobserwowano u 41 pacjentów (82%). Poprawa w skali Wagnera była zróżnicowana, najczęściej jednak dotyczyła jednego stopnia (26 osób, tj. 56%). Wnioski Stosowany w terapii tlen hiperbaryczny poprawia jakość leczenia. U pacjentów, u których zastosowano HBOT, uzyskano skuteczny efekt terapeutyczny.

Słowa kluczowe: terapia hiperbaryczna, zespół stopy cukrzycowej

Abstract: Introduction Diabetes is among the group of diseases that most commonly occur in the population of the XX I century. As dangerous as the disease itself are its complications. One of them is diabetic foot syndrome (DFS) that occurs in approximately 12% of the cases. In 80% of the cases foot ulcers occurring with DFS contribute to amputation. The treatment of the disease is a combination of many different types of therapy. The best results are given by standard therapies supported by adjunctive therapies. Hyperbaric oxygen therapy (HBOT) is an important complement to the surgical treatment of diabetic foot. Owing to this, there is better oxygenation of tissues and reduction of infections by direct toxic activity on anaerobic bacteria, which consequently improves the healing of ulcers. Aim The aim of the study was the evaluation of the treatment of diabetic foot syndrome by hyperbaric oxygen therapy. Material and methods The studies involved 50 patients. The study method used scientific observation, a non-standardized technique of observation. The main tool was individual patient data sheet, in which individual questions, as well as the classification of diabetic foot according to Wagner were used. Results Among all of the examined patients, an improvement was observed in 41 cases (82%). The improvement based on Wagner’s scale was differentiated, but most commonly followed a one-grade improvement (in 26 patients, 56%). Conclusions The oxygen used in hyperbaric oxygen therapy improves the quality of the treatment. The patients that had hyperbaric oxygen therapy applied achieved a positive therapeutic effect.

Key words: diabetic foot syndrome, hyperbaric oxygen therapy