Zasady postępowania miejscowego i ogólnego w ranach/owrzodzeniach przewlekłych objętych procesem infekcji. Aktualizacja 2024
Skład intertydscyplinarnej grupy ekspertów
- Marzenna Bartoszewicz – Towarzystwo Mikrobiologii Klinicznej, Katedra i Zakład Mikrobiologii Farmaceutycznej i Parazytologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
- Adam Junka – Towarzystwo Mikrobiologii Klinicznej, Katedra i Zakład Mikrobiologii Farmaceutycznej i Parazytologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
- Axel Kramer – Institute of Hygiene and Environmental Medicine, University Medicine Greifswald, Greifswald, Germany
- Tomasz Banasiewicz – Klinika Chirurgii Ogólnej, Endokrynologicznej i Onkologii Gastroenterologicznej Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
- Justyna Bigda – Klinika Chirurgii Onkologicznej, Transplantacyjnej i Ogólnej, Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku
- Anna Chrapusta – Małopolskie Centrum Oparzeniowo-Plastyczne, Replantacji Kończyn z Ośrodkiem Terapii Hiperbarycznej, Szpital im. L. Rydygiera w Krakowie
- Karolina Dydak – Towarzystwo Mikrobiologii Klinicznej, Katedra i Zakład Mikrobiologii Farmaceutycznej i Parazytologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
- Ruth Dudek-Wicher – Towarzystwo Mikrobiologii Klinicznej, Katedra i Zakład Mikrobiologii Farmaceutycznej i Parazytologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
- Jacek Karoń – Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej i Kolorektalnej Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
- Zuzanna Konrady – Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Szpital Miejski im. Franciszka Raszei w Poznaniu, Poradnia Leczenia Ran OPEN w Poznaniu
- Anna Korzon-Burakowska – Zakład Dydaktyki i Prewencji Katedry Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego
- Beata Kowalska-Krochmal – Towarzystwo Mikrobiologii Klinicznej, Katedra i Zakład Mikrobiologii Farmaceutycznej i Parazytologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
- Grzegorz Krasowski – Krapkowickie Centrum Zdrowia
- Izabela Kuberka – Zakład Specjalności Zabiegowych Katedry Pielęgniarstwa Klinicznego Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
- Mirosława Malara – Europejskie Stowarzyszenie Epidemiologii i Higieny
- Marcin Malka – Klinika Leczenia Ran PODOS w Warszawie
- Beata Mączyńska – Towarzystwo Mikrobiologii Klinicznej, Katedra i Zakład Mikrobiologii Farmaceutycznej
i Parazytologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu - Anna Sobieszek-Kundro – Oddział Dermatologiczny Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Elblągu
- Katarzyna Tarara – Krapkowickie Centrum Zdrowia
- Grzegorz Wallner – II Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Gastroenterologicznej i Nowotworów Układu Pokarmowego, Uniwersytet Medyczny w Lublinie
- Dariusz Bazaliński – Instytut Nauk o Zdrowiu, Kolegium Nauk Medycznych, Uniwersytet Rzeszowski, Poradnia Leczenia Ran, Szpital Specjalistyczny Podkarpacki Ośrodek Onkologiczny w Brzozowie
Streszczenie: Zakażenia ran/owrzodzeń przewlekłych są wywoływane przez drobnoustroje tworzące biofilm. Trudności w terapii zainfekowanych ran przewlekłych wynikają z wysokiej tolerancji biofilmu na środki przeciwdrobnoustrojowe oraz aktywność układu immunologicznego. Obserwowany w ostatnich latach wzrost odsetka pacjentów z ranami i owrzodzeniami przewlekłymi wskazuje na potrzebę zmiany schematów postępowania i ustalenia zasad działania. Właściwe przygotowanie rany do leczenia ma kluczowe znaczenie w kontekście oczekiwanych efektów. Wybór sposobu oczyszczania rany, diagnostyka mikrobiologiczna, zastosowanie miejscowo działających środków przeciwdrobnoustrojowych, dobór odpowiednich opatrunków i wspomaganie procesu gojenia metodami dodatkowymi powinny być zgodne z rodzajem i aktualnym stanem rany. Holistyczne podejście do pacjenta i współpraca interdyscyplinarnego zespołu medycznego pełnią istotną rolę w opiece nad pacjentem z raną/owrzodzeniem przewlekłym.
Słowa kluczowe: biofilm, infekcja, owrzodzenie przewlekłe, rana przewlekła
Abstract: Infections of chronic wounds/ulcerations are directly related to the formation of microbial biofilm on the surface of damaged tissues. The resistance of the biofilm structure to debridement, antiseptics and antibiotics lead to treatment difficulties. Modifications of the procedures and establishing clear operating principles is needed due to economic reasons and an increasing number of patients with chronic wounds observed in recent years. Proper treatment of the wound provides foreseeable results. The choice of the wound cleansing methods, microbiological diagnosis, application of local antimicrobials, selection of appropriate dressings and support of the healing process with additional methods should be consistent with the type and status of the wound. A holistic approach and an interdisciplinary team of caregivers seems to play a significant role in chronic wound care.
Key words: biofilm, chronic ulceration, chronic wound, infection
