Rola białek szoku cieplnego w oparzeniach oraz uogólnionej reakcji zapalnej

Role of heat shock proteins in burns and systemic inflammatory response

Beata Sosada1,2 | Marek Kawecki1,3 | Mariusz Nowak1

1 Centrum Leczenia Oparzeń w Siemianowicach Śląskich

2 Klinika Dermatologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

3 Wydział Nauk o Zdrowiu Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej

⇒ Beata Sosada, Centrum Leczenia Oparzeń, ul. Jana Pawła II 2, 41-100 Siemianowice Śląskie, Tel.: (032) 229 20 00, Fax: (032) 228 82 20

Wpłynęło: 18.10.2011

Zaakceptowano: 15.03.2012

Leczenie Ran 2012;9(1):7–9


Streszczenie: Białka szoku cieplnego (HSPs), zwane również białkami stresowymi, pełnią funkcje opiekuńcze w sytuacjach stresowych, takich jak wysoka temperatura, stany zapalne, hipoksja, zmiany hemodynamiczne, promieniowanie ultrafioletowe, infekcje, toksyny. Poprzez procesy wewnątrzkomórkowe biorą udział w mechanizmie formowania prawidłowej struktury białek, które powstają podczas translacji oraz degradacji białek zdenaturowanych lub uszkodzonych przez czynniki stresowe. HSPs spełniają również istotne funkcje zewnątrzkomórkowe, na przykład biorą udział w początkowym etapie procesu zapalnego, hamowaniu syntezy cytokin prozapalnych oraz immunizacji komórek układu odpornościowego. Zalety białek szoku cieplnego zarówno pod względem biochemicznym, jak i spełnianych funkcji, obserwowane w licznych badaniach na hodowlach komórkowych i na zwierzętach doświadczalnych, mogą mieć miejsce również w tkankach ludzkich. Komórki ludzkie, poddane wcześniej działaniu wysokiej temperatury, rozwijają tolerancję w stosunku do takich bodźców stresowych. Liczne badania udowodniły pozytywny wpływ białek szoku termicznego na rany oparzeniowe czy procesy zapalne. Reasumując powyższe, białka szoku cieplnego, szczególnie HSP70, działają cytoprotekcyjnie w oparzeniach oraz stanach zapalnych i wydają się być potencjalną możliwością terapeutyczną w ich leczeniu.

Słowa kluczowe: białka szoku cieplnego (HSPs) | oparzenia | reakcja zapalna

Abstract: Heat shock proteins (HSPs), also called stress proteins, function as molecular chaperones in stress conditions, such as high temperature, inflammation, hipoxia, hemodynamic processes, ultraviolet radiation, infections, toxins. Their intracellular roles are assisting in folding of newly translated proteins and reducing stress-induced denaturation of proteins. HSPs have also an important extracellular function e.g. they take part in initiation of the inflammation process, reduce inflammation cytokines and they are recognized as antigens by immune system cells. The biochemical and functional properties of HSPs observed in trials on cultured cells and experimental animals may be relevant to tissues in humans. Human cells pretreated with hyperthermia acquires a tolerance against subsequent cell-damaging insults. Numerous studies show protecting function of HSPs in burns and inflammatory processes. Considering these facts, expression of HSPs, especially HSP70 family in burns and inflammation have cytoprotective effect and seem to be a potential therapeutic modality in the treatment of burns and inflammation.

Key words: burns | heat shock proteins (HSPs) | inflammatory process