Czy i jak należy leczyć zakażenia układu moczowego u kobiet w ciąży?

Whether and how to treat urinary tract infections in pregnant women?

Dariusz Samulak1–3 | Stefan Sajdak1 | Magdalena M. Michalska3 | Beata Pięta2

1 Klinika Ginekologii Operacyjnej Ginekologiczno-Położniczego Szpitala Klinicznego Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
2 Katedra Zdrowia Matki i Dziecka Ginekologiczno-Położniczego Szpitala Klinicznego Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
3 Oddział Położniczo-Ginekologiczny Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Kaliszu

Dariusz Samulak Oddział Położniczo-Ginekologiczny Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Kaliszu, ul. Toruńska 7, 62-800 Kalisz, Tel.: (62) 757 90 20, Fax: (62) 757 90 01

Wpłynęło: 16.12.2010

Zaakceptowano: 30.12.2010

Forum Zakażeń 2010;1(3–4):39–42

Streszczenie: U około 20–40% ciężarnych występuje co najmniej jeden epizod zakażenia układu moczowego. Najczęstszą postacią zakażeń układu moczowego u kobiet w ciąży jest bezobjawowa bakteriuria, która występuje u 2–13% ciężarnych. Objawowe zakażenia układu moczowego występują u 1–2% ciężarnych i często są następstwem nieleczonej bezobjawowej bakteriurii. 20–40% ciężarnych z nieleczoną bezobjawową bakteriurią choruje na odmiedniczkowe zapalenie nerek. Zakażenie układu moczowego stanowi poważny problem kliniczny ze względu na możliwość wystąpienia następstw, takich jak niewydolność nerek, nadciśnienie tętnicze lub powikłania dotyczące ciąży: poród przedwczesny, infekcja wewnątrzmaciczna, a u noworodka: niedokrwistość, niska masa urodzeniowa, posocznica oraz martwe urodzenie. W związku z powyższym, standardem jest wykonywanie badania moczu u wszystkich ciężarnych celem jak najwcześniejszego wykrycia bezobjawowej bakteriurii i jej leczenia, aby zapobiec rozwinięciu się infekcji objawowych i powikłań z nimi związanych. Podstawowymi lekami stosowanymi w przypadku zakażeń układu moczowego u kobiet w ciąży są leki z grupy penicylin, cefalosporyn oraz fluorochinolony. Stosować można również nitrofurantoinę oraz fenazopirydynę. Zdecydowanie przeciwwskazane są trimetoprim i sulfametoksazol.

Słowa kluczowe: bezobjawowa bakteriuria, poród przedwczesny, zakażenia układu moczowego

Abstract: Approximately 20–40% of pregnant women suffer from at least one episode of urinary tract infections. The most common form of urinary tract infections in pregnant women is asymptomatic bacteriuria, which occurs in 2–13% of pregnant women. Symptomatic urinary tract infections are present in 1–2% of pregnant women and are often a consequence of untreated asymptomatic bacteriuria. 20–40% of pregnant women with untreated asymptomatic bacteriuria is suffering from pyelonephritis. Urinary tract infection is a serious clinical problem because of the possibility of complications such as renal failure, hypertension, or pregnancy complications: preterm delivery, intrauterine infection, and in the newborn: anemia, low birth weight, sepsis and dead birth. Therefore, the standard is to carry out urine tests in all pregnant women as early as possible in order to detect asymptomatic bacteriuria and treat it to prevent developing symptomatic infections and associated with them complications. The main medicaments used for urinary tract infections in pregnant women are the drugs of penicillins, cephalosporins and fluoroquinolones. Also nitrofurantoin and phenazopyridine can be used. Trimethoprim and sulfamethoxazole are strongly contraindicated.

Key words: asymptomatic bacteriuria, preterm delivery, urinary tract infection