Krztusiec – powracająca choroba zakaźna. Scenariusz kliniczny z omówieniem aktualnej sytuacji epidemicznej i profilaktyki

Pertussis – reemerging infectious disease. Clinical scenario with overview of the current epidemic situation and the disease prevention

Ernest Kuchar1 | Aneta Nitsch-Osuch2 | Leszek Szenborn1

1 Katedra i Klinika Pediatrii i Chorób Infekcyjnych Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
2 Katedra i Zakład Medycyny Rodzinnej z Oddziałem Klinicznym Chorób Wewnętrznych i Metabolicznych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Ernest Kuchar Katedra i Klinika Pediatrii i Chorób Infekcyjnych, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, ul. O. Bujwida 44, 50-345 Wrocław, Tel.: (71) 770 31 56, Fax: (71) 770 31 51

Wpłynęło: 06.05.2013

Zaakceptowano: 03.06.2013

DOI: dx.doi.org/10.15374/fz2013024

Forum Zakażeń 2013;4(3):211–216

Streszczenie: Krztusiec (inaczej koklusz) jest ostrym zakażeniem bakteryjnym dróg oddechowych, wywoływanym przez pałeczkę Bordetella pertussis. Po zdecydowanym spadku zachorowań wśród niemowląt i małych dzieci w Polsce, obserwowanym po wprowadzeniu w latach 60. XX wieku powszechnych szczepień przeciwko krztuścowi, od kilkunastu lat obserwuje się wzrost liczby przypadków choroby, z przeniesieniem zachorowań na starsze grupy wiekowe. Zjawisko to tłumaczy się stopniowo słabnącą ochroną poszczepienną, wysoką zaraźliwością i stałą obecnością w populacji drobnoustroju chorobotwórczego. U osób szczepionych przed kilku laty przebieg kliniczny krztuśca może być znacznie złagodzony i bardzo niecharakterystyczny, bez typowego kaszlu i wymiotów. Każdy lekarz – w diagnostyce różnicowej kaszlu utrzymującego się ponad 7 dni – powinien uwzględniać możliwość wystąpienia kokluszu. Opanowanie wzrostu zachorowań na krztusiec wymaga powszechnych, regularnych szczepień przypominających dTpa u młodzieży i dorosłych. W sytuacji wzrostu zachorowań wśród nastolatków i młodych dorosłych szczególnie ważne są terminowe szczepienia niemowląt, ponieważ ta grupa wiekowa jest najbardziej narażona na krztusiec o ciężkim przebiegu oraz rozwój powikłań.

Słowa kluczowe: choroba, której można zapobiegać przez szczepienia, powracająca choroba zakaźna, zakażenie szpitalne

Abstract: Whooping cough is an acute bacterial infection of the respiratory tract caused by Bordetella pertussis. After a significant decline in incidence among infants and young children, observed after the introduction of universal vaccinations against pertussis in the 60s of the twentieth century in Poland, increase in reported pertussis cases has been observed for more than ten years, with the shift to older age groups, which is explained by gradually waning of the acquired immunity with high infectivity of the disease and the constant presence of pathogenic micro-organism in the population. The clinical course can be significantly alleviated and highly nonspecific, without the typical coughing and vomiting in people vaccinated against whooping cough a few years ago. Each physician should consider pertussis in the differential diagnosis of cough lasting more than seven days. Control of pertussis requires regular universal dTpa booster vaccinations for adolescents and adults. With the rising incidence among adolescents and young adults, timely vaccination of infants who are at highest risk for severe pertussis and the development of complications are particularly important.

Key words: emerging infectious disease, hospital infection, vaccine-preventable disease