Porównanie skuteczności przeciwdrobnoustrojowej antyseptyków zawierających oktenidynę i etakrydynę względem biofilmu tworzonego przez szczepy S. aureus i P. aeruginosa izolowane z zakażeń ran przewlekłych

Comparison of antimicrobial efficacy of antiseptics based on octenidine and ethacridine against biofilm forms of S. aureus and P. aeruginosa isolated from chronic wound infections

Marzenna Bartoszewicz1 | Adam Junka1 | Danuta Smutnicka1 | Anna Secewicz1 | Beata Mączyńska1 Patrycja Szymczyk2 | Joanna Nowicka1 | Krzysztof Neuman1

1 Katedra i Zakład Mikrobiologii Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

2 Centrum Zaawansowanych Systemów Produkcyjnych (CAMT), Wydział Mechaniczny Politechniki Wrocławskiej

⇒ Marzenna Bartoszewicz, Katedra i Zakład Mikrobiologii Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, ul. Chałubińskiego 4, 50-368 Wrocław, Tel.: (71) 784 13 01, Fax: (71) 784 01 17

Wpłynęło: 10.10.2012

Zaakceptowano: 28.12.2012

Leczenie Ran 2012;9(4):147–152

Streszczenie: W pracy dokonano porównania aktywności przeciwdrobnoustrojowej dwóch powszechnie stosowanych antyseptyków zawierających oktenidynę i etakrydynę względem 50 szczepów Staphylococcus aureus oraz Pseudomonas aeruginosa w formie biofilmowej. Minimalne stężenie oktenidyny i etakrydyny hamujące wzrost 90% badanych szczepów S. aureus w formie biofilmowej wynosiło odpowiednio 7,81 μg/ml i 62,5 μg/ml. W przypadku szczepów P. aeruginosa w formie biofilmowej wartości MIC90 dla oktenidyny i etakrydyny utrzymywały się odpowiednio na poziomie 62,5 μg/ml i >250 μg/ml. Zastosowanie użytkowych stężeń (1000 μg/ml) oktenidyny w czasie minuty, 15 oraz 30 minut prowadziło do narastającej eradykacji form biofilmowych obu badanych gatunków bakterii, z kolei zastosowanie użytkowych stężeń (1000 μg/ml) etakrydyny okazało się nieskuteczne względem badanych szczepów P. aeruginosa, co potwierdzono obserwacjami wykonanymi za pomocą mikroskopii elektronowej. Wysoka oporność badanych bakterii na antyseptyk zawierający mleczan etakrydyny wyklucza jego zastosowanie w przypadku infekcji związanej z obecnością biofilmu wytworzonego przez P. aeruginosa.

Słowa kluczowe: antyseptyka | biofilm | mleczan etakrydyny | oktenidyna | Pseudomonas aeruginosa | Staphylococcus aureus

Abstract: In the presented work antimicrobial efficacy of two commonly used antiseptics based on the octenidine and ethacridine against 50 strains of Staphylococcus aureus and Pseudomonas aeruginosa in biofilm form was investigated. Minimal concentrations of octenidine and ethacridine inhibiting 90% of tested S. aureus strains in biofilm form were 7.81 µg/ml and 62.5 µg/ml respectively. In case of biofilm formed by P. aeruginosa strains, MIC90 for octenidine and ethacridine were 62 µg/ml and >250 µg/ml respectively. Use of working solution (1000 µg/ml) of octenidine in contact time of 1, 15 and 30 minutes led to increasing eradication of biofilm formed by S. aureus and P. aeruginosa, whereas use of working solution (1000 µg/ml) of ethacridine was ineffective against biofilm of P. aeruginosa. High resistance of biofilm formed by P. aeruginosa to ethacridine excludes use of this antiseptic in treatment of infections caused by these bacteria.

Key words: antisepsis | biofilm | ethacridine lactate | octenidine | Pseudomonas aeruginosa | Staphylococcus aureus