Wybrane doniesienia z konferencji CROI i IC AAC ze szczególnym uwzględnieniem danych na temat atazanawiru wzmacnianego rytonawirem

Highlights from the international conferences CROI and IC AAC concerning antiretroviral therapy including data about ritonavir boosted atazanavir

Monika Bociąga-Jasik | Anna Kalinowska-Nowak | Aleksander Garlicki

Klinika Chorób Zakaźnych Katedry Gastroenterologii, Hepatologii oraz Chorób Zakaźnych Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Monika Bociąga-Jasik Klinika Chorób Zakaźnych, Katedra Gastroenterologii, Hepatologii oraz Chorób Zakaźnych, Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, ul. Śniadeckich 5, 31-501 Kraków, Tel.: (12) 424 73 41, Fax: (12) 424 73 80

Wpłynęło: 30.12.2013

Zaakceptowano: 27.01.2014

DOI: dx.doi.org/10.15374/fz2014003

Forum Zakażeń 2013;4(6):383–386

Streszczenie: Przedstawione w pracy wyniki badania, przeprowadzonego w ramach programu D:A:D (ang. The Data Collection on Adverse Events of Anti-HIV Drugs), dowodzą braku wpływu wybranych leków antyretrowirusowych (tenofowir, atazanawir/ rytonawir, lopinawir/rytonawir i inne leki z grupy inhibitorów proteazy wzmacniane rytonawirem) na rozwój zaawansowanej lub schyłkowej niewydolności nerek. Zaprezentowano dane na temat skuteczności, bezpieczeństwa oraz tolerancji nowego złożonego preparatu STB (elwitegrawir/kobicystat/emtrycytabina/tenofowir) vs. ATV/r (atazanawir/rytonawir) w połączeniu z TDF/FTC (tenofowir/ emtrycytabina) oraz vs. EFV/TDF/FTC (efawirenz/tenofowir/ emtrycytabina). Ponadto przedstawiono wyniki badania ATADAR, w którym oceniano zaburzenia lipidowe i insulinooporność w trakcie 24-tygodniowej terapii preparatami atazanawir/rytonawir i darunawir/rytonawir (DRV/r) w połączeniu z TDF/FTC. Zaobserwowano tendencję w kierunku korzystniejszego profilu zmian LDL (ang. low-density lipoprotein), HDL (ang. high-density lipoprotein) i TC/HDL (ang. total cholesterol high-density lipoprotein) przy zastosowaniu schematu z ATV/r, choć różnice nie były istotne statystycznie. Nie stwierdzono korelacji pomiędzy zmianami stężenia bilirubiny a zmianami parametrów lipidowych. W badaniu METABOLIK DRV/r i ATV/r wykazywały podobny, umiarkowany wpływ na insulinowrażliwość w badaniu techniką klamry euglikemicznej. HOMA-IR (ang. calculated homeostatic model assessment of insulin resistance) i szacunkowy HOMA-β wzrastały przy leczeniu DRV/r, lecz nie przy leczeniu ATV/r.

Słowa kluczowe: insulinooporność, niewydolność nerek, terapia antyretrowirusowa, zaburzenia lipidowe

Abstract: A result of the D:A:D (ang. The Data Collection on Adverse Events of Anti-HIV Drugs) study showed that there is no impact of antiviral drugs (tenofovir, ritonavir-boosted atazanavir, ritonavirboosted lopinavir and other ritonavir-boosted protease inhibitors) on the development of advanced or end-stage renal impairment. Another study presented data on the efficacy, safety and tolerability of the combined single-tablet antiretroviral regimen of elvitegravir/ cobicistat/emtricitabine//tenofovir (STB) vs. efavirenz/tenofovir/emtricitabine (EFV/TDF/FTC) and vs. atazanavir/ritonavir (ATV/r) with tenofovir/emtricitabine (TDF/FTC). The next two studies presented the results of the comparative analysis of atazanavir/ritonavir and darunavir/ritonavir (DRV/r) according to metabolic profile: lipid profile, insulin sensitivity, creatinine clearance and endothelial function. In ATADAR study it was noted that the difference in total cholesterol levels between the study groups was lower than 21 mg/dL and did not reach statistical significance. A tendency was observed for more favourable values of LDL, HDL and TC/HDL in the group receiving the ATV/r regimen, although the differences did not reach statistical significance. There was no correlation between serum bilirubin levels and changes in lipid profile. In substudy of the METABOLIK trial DRV/r and ATV/r regimens displayed comparable, modest effects on insulin sensitivity by euglycaemic-hyperinsulinaemic clamp technique. HOMA- IR and estimated HOMA-β increased with DRV/r but not with ATV/r. Apart from the expected differences in serum bilirubin levels (favouring DRV/r regimen), no clinically significant differences were noted concerning safety, endothelial function, discontinuations because of adverse effects or efficacy between DRV/r and ATV/r regimens.

Key words: antiretroviral therapy, insulin resistance, lipid disorders, renal impairment