Odmrożenie – czy amputacja zawsze okazuje się konieczna? Opis przypadku
Frostbite – is amputation always necessary? A case report
Bartosz Cybułka
Oddział Chirurgiczny z Pododdziałem Gastroenterologicznym, Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Grodzisku
Wielkopolskim, ul. Mossego 3, 62-065 Grodzisk Wielkopolski, Tel.: 61 44 45 523, Fax: 61 44 45 720, e-mail: b.cybulka@wp.pl
Wpłynęło: 20.06.2017
Zaakceptowano: 05.11.2017
DOI: dx.doi.org/10.15374/LR 2017021
Leczenie Ran 2018;15(1):25–33
Streszczenie: Odmrożenie to rana powstała wskutek działania obniżonej temperatury otoczenia. Spektrum uszkodzeń tkankowych może dotyczyć powierzchownych warstw naskórka lub skóry właściwej. W skrajnych, zaawansowanych obrażeniach termicznych uszkodzenia mogą obejmować także głębiej leżące struktury. W nieodwracalnych przypadkach zgorzeli konieczna staje się amputacja, niekiedy ratująca życie chorego. W niniejszej pracy zaprezentowano przypadek kliniczny żmudnego leczenia odmrożeń IV stopnia obu stóp. Z uwagi na zaawansowanie urazu termicznego konieczna była amputacja wszystkich palców po 37 dniach demarkacji martwicy. Łączny czas hospitalizacji pacjentki wynosił 59 dni. Przez 9 dni stosowano terapię z wykorzystaniem podciśnienia (NPW T). Na podstawie przedstawionego przypadku można stwierdzić, że w rozpoznanym odmrożeniu niezbędne okazuje się wczesne wdrożenie multidyscyplinarnego postępowania, w skład którego wchodzą: klasyczne postępowanie opatrunkowe, zabiegi celowanego i delikatnego chirurgicznego debridementu tkankowego, odpowiednie leczenie farmakologiczne, rehabilitacja oraz nowatorskie techniki postępowania z raną przewlekłą w postaci ogólnoustrojowej terapii tlenem hiperbarycznym (HBOT) i miejscowo działającego ciśnienia subatmosferycznego. Przedstawione w pracy działania mogą skutecznie ograniczyć zasięg koniecznej amputacji dystalnej, jednocześnie poprawiając komfort i funkcjonowanie chorego. Odpowiednio przygotowane podłoże rany umożliwia pokrycie ubytków autologicznymi przeszczepami skóry pośredniej grubości oraz ostateczne zamknięcie rany przewlekłej.
Słowa kluczowe: debridement, HBOT, NPWT, odmrożenie, rana przewlekła
Abstract: Frostbite is an injury to the body caused by extremely low temperatures. Both epidermis or dermis may be damaged. Extreme cases of advanced thermal damage may even affect deeper structures. In irreversible cases of gangrene, amputation which sometimes saves the life of the patient may be necessary. This paper presents a clinical case of tedious treatment of fourth degree frostbites of both feet. Damage caused by extremely low temperatures required the patient to undergo amputation of all toes after 37 days of necrosis demarcation. Total time of the patient’s hospitalization was 59 days. Negative-pressure wound therapy (NPWT) was administered for 9 days. On the basis of the presented case, it was found that it was necessary to quickly introduce multidisciplinary treatment which included traditional wound care, surgical interventions of aggressive tissue debridement, adequate pharmacological treatment as well as innovative techniques of dealing with chronic wounds – systemic hyperbaric oxygen therapy (HBOT) and locally acting negative-pressure wound therapy. Undertakings described in the paper can efficiently reduce the range of necessary distal amputations while improving patient comfort and functioning. If the wound base is previously properly prepared, it is possible to restore the lost tissue with autologous transplants of skin of medium thickness and to finally achieve closure of the chronic wound.
Key words: chronic wound, debridement, frostbite, HBOT, NPW T