Profilaktyka zakażeń paciorkowcami grupy B (GBS) w ginekologii i neonatologii

Streszczenie: Paciorkowce grupy B, określane i powszechnie znane pod nazwą GBS (ang. group B streptococci), są składnikiem mikroflory człowieka, kolonizując przewód pokarmowy, pochwę, skórę, pojawiając się w kale, a u noworodków lokalizują się także w innych miejscach i narządach. Są one patogenami odpowiedzialnymi za posocznice połogowe, zapalenie płuc, zapalenie mięśnia sercowego, miejscowe zakażenia ropne, zakażenia u noworodków, w tym: posocznicę, zapalenie płuc czy zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Podstawową rolę odgrywają jednak w zakażeniach okołoporodowych, wpływając znacząco na śmiertelność noworodków i niemowląt oraz wzrost powikłań u matek w okresie połogu. Najczęściej do zakażenia noworodka dochodzi w trakcie porodu lub ciąży. Kolonizacja GBS u noworodka następuje na skutek transmisji wertykalnej poprzez jamę ustną, do układu pokarmowego i oddechowego, a stąd drogą krwi do narządów odległych. Ryzyko zakażenia noworodka przez matkę nosicielkę ocenianie jest na około 70%. Działania profilaktyczne to: 1. aktywny i powszechny skrining nosicielstwa GBS u ciężarnych; 2. stosowanie śródoporodowej profilaktyki antybiotykowej u pacjentek ciężarnych w trakcie porodu, u których nie wykonano badań bakteriologicznych, a występują czynniki ryzyka zakażenia paciorkowcami grupy B. Stosowanie zasad profilaktyki antybiotykowej infekcji GBS u noworodków prowadzi do obniżenia częstości występowania posocznicy bakteryjnej z 2,2 do 0,4 na 1000 urodzeń w ciągu pierwszych siedmiu dni życia noworodka.

Słowa kluczowe: paciorkowce grupy B, profilaktyka antybiotykowa, rekomendacje, zakażenia

Abstract: GBS are the component of a human microflora colonizing: digestive system, vagina, skin, appearing either in the stool or in the others organs and tissues in the newborns. They are responsible for: puerperal sepsis, pneumonitis, carditis, local purulence infections or the infection of the newborns such as: sepsis, pneumonitis or cerebrospinal meningitis. They are of importance in perinatal infections exerting an influence on a death-rate and mortality of the newborns and infants and increasing the number of mothers’ complications during the puerperium. The GBS colonization of the newborns is caused by a vertical transmission through an oral cavity, to a digestive and respiratory system, and than by the blood stream to the distant organs. The risk of a newborn infection from the carrier mother is close to 70%. The prophylactic activities are: active and common screening for the GBS carriers among the pregnant women and use of intrapartum antibiotic prophylaxis among patients who were not undergo bacteriological investigation by culture methods and presents risk factors for GBS infection. The antibiotic prophylaxis rules use at the newborns leads to decreasing of sepsis occurrence from 2.2 to 0.4/1000 deliveries during first seven days of babies life.

Key words: antibiotic prophylaxis, group B streptococci (GBS), infection, recommendations