Badania laboratoryjne pomocne w diagnostyce sepsy – czy marker sepsy istnieje?

ORCID*: 0000-0001-9698-5710 | 0000-0002-0527-468X | 0000-0002-6542-2525

Katedra i Zakład Mikrobiologii Farmaceutycznej i Parazytologii Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

Marzenna Bartoszewicz Katedra i Zakład Mikrobiologii Farmaceutycznej i Parazytologii,
Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Analityki Medycznej, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu, Tel.: 71 784 05 10, e-mail: marzenna.bartoszewicz@umed.wroc.pl

*według kolejności na liście Autorów

Wpłyneło: 15.03.2020

Zaakceptowano: 31.03.2020

DOI: dx.doi.org/10.15374/FZ2020009

Forum Zakażeń 2020;11(1):15–22

Streszczenie: Sepsa jest zagrażającą życiu dysfunkcją narządów, spowodowaną rozregulowaną reakcją układu immunologicznego na zakażenie. Następstwem sepsy może być wstrząs septyczny, objawiający się zaburzeniami ze strony układu krążenia oraz metabolizmu komórkowego. Sepsa i wstrząs septyczny są bardzo częstymi przyczynami zgonów na świecie (19,7% w 2017 roku). Złotym standardem w diagnostyce chorób infekcyjnych, w tym sepsy, jest hodowla drobnoustrojów, która pozwala na określenie lekowrażliwości czynnika chorobotwórczego i dobranie terapii celowanej. Jest to jednak metoda czasochłonna i często nieefektywna – ze względu na brak możliwości hodowli niektórych drobnoustrojów w warunkach medycznych laboratoriów mikrobiologicznych czy też z powodu nieodpowiednio pobranych próbek. W diagnostyce sepsy bardzo istotną rolę odgrywa czas, dlatego poszukuje się parametru, który mógłby diagnostykę przyspieszyć, jednoznacznie odróżnić sepsę od innych stanów chorobowych i być wskaźnikiem prognostycznym przebiegu choroby. Markera sepsy poszukuje się wśród wielu parametrów, ale obecnie bardziej możliwe wydaje się być wynalezienie zestawu markerów niż pojedynczego markera idealnego. Nie oznacza to jednak, że należy rezygnować z wykorzystywania pojedynczych parametrów. W przypadku podejrzenia sepsy, kiedy potrzebna jest szybka diagnostyka, która przekłada się na szansę przeżycia pacjenta, warto sięgać po wszelkie możliwe narzędzia diagnostyczne, w miarę możliwości sprzętowych i finansowych jednostki leczniczej.

Słowa kluczowe: marker sepsy, sepsa, wstrząs septyczny

Abstract: Sepsis is a life-threatening organ dysfunction caused by an unregulated response of the immune system to infection. The consequence of sepsis may be septic shock manifested by cardiovascular and cellular metabolism disorders. Sepsis and septic shock is one of the leading causes of death globally (19.7% in 2017). The gold standard in the diagnosis of infectious diseases including sepsis is bacterial culture. It allows to determine the susceptibility of the pathogen to antibiotics and appropriate therapy. Bacterial culture is however a time-consuming and often inefficient method due to the inability to grow certain microorganisms in laboratory conditions or due to incorrect collection of samples. Time plays a very important role in the diagnosis of sepsis and a marker of sepsis would be crucial for accelerating the diagnostic process. The marker should also clearly distinguish sepsis from other conditions and be a prognostic indicator of the course of the disease. The sepsis marker is sought among many parameters, but currently it seems more likely that a set of markers instead of a single ideal marker will be discovered. Nonetheless, medical staff should not opt out of using individual parameters. When sepsis is suspected, fast diagnostics and quick decisions are crucial for the patient’s survival, which means that all available diagnostic tools should be considered.

Key words: sepsis, sepsis marker, septic shockPełna wersja artykułu