Borelioza z Lyme – problemy kliniczne i diagnostyczne

Streszczenie: Borelioza z Lyme jest wieloukładową, wieloetapową chorobą, przebiegającą z zajęciem skóry, stawów, układu nerwowego i sercowo-naczyniowego (objawy mogą być bardzo zróżnicowane i mało swoiste). Do zakażenia dochodzi w wyniku przeniesienia bakterii na człowieka przez zakażonego kleszcza. Podstawowym problemem klinicznym jest fakt, że Borrelia jest patogenem wewnątrzkomórkowym o niezwykłej zmienności morfologicznej. Choroba przebiega w trzech rozdzielonych czasowo etapach, objawy kliniczne poszczególnych stadiów mogą dotyczyć rożnych narządów, a typowa wczesna zmiana skórna – rumień wędrujący, występuje tylko u 50% zakażonych. Leczenie i diagnostyka są tym trudniejsze, im bardziej zaawansowane jest stadium boreliozy. Głównymi problemami w diagnostyce laboratoryjnej boreliozy są trudności z wykryciem antygenu (hodowla, PCR) wynikające ze strategii życiowych Borrelia, a w serologii z braku oczekiwanych przeciwciał w obu klasach lub obecność przeciwciał, których się nie spodziewamy w określonej fazie choroby. Wykonywane rutynowo w laboratoriach testy serologiczne, często dają wyniki niejednoznaczne i odbiegające od schematu opisywanego w przypadku diagnostyki innych chorób infekcyjnych. W Polsce nie zawsze przestrzega się zalecanych standardów w zakresie doboru testów do diagnostyki boreliozy. Laboratoria diagnostyczne stosują testy ELISA, oparte o różne antygeny, które są praktyczne nieporównywalne ze sobą, jak również, mimo wysokiej czułości, mają bardzo różną swoistość (częste wyniki fałszywie dodatnie). Zalecana jest weryfikacja odczynu ELISA za pomocą właściwych testów Western blot, które mają znacznie wyższą swoistość.

Słowa kluczowe: borelioza, diagnostyka, objawy kliniczne, odczyn immunoenzymatyczny, Western blot