Czy możliwe jest racjonalne leczenie sepsy?

Streszczenie: W pracy przedstawiono dwa przypadki urosepsy ilustrujące trudny do przewidzenia przebieg choroby. Oprócz leczenia przeciwdrobnoustrojowego, decydujące znaczenie dla przeżycia ma odpowiedni poziom monitorowania funkcji życiowych, który umożliwia szybką reakcję na nagłe pogorszenie stanu pacjenta. System monitorowania wczesnych objawów ostrzegawczych (skala NEWS) powinien być stosowany u wszystkich pacjentów przyjmowanych do szpitala w trybie nagłym. Leczenie sepsy w OIT obejmuje antybiotykoterapię, kontrolę źródła zakażenia, podtrzymywanie funkcji narządów oraz terapie adjuwantowe, do których zaliczają się m.in. terapie pozaustrojowe. Koszt leczenia rozwiniętej sepsy w OIT jest bardzo wysoki, stąd uzasadnione jest podejmowanie wszelkich działań mających na celu wczesne rozpoznanie sepsy oraz wdrożenie leczenia. Podstawą skutecznego leczenia sepsy jest wczesna antybiotykoterapia, która powinna być oparta na szybkiej diagnostyce mikrobiologicznej dostępnej przez całą dobę. Sepsa jest nie tylko problemem klinicznym, ale również w dużej mierze problemem organizacyjnym. Działania organizacyjne mają istotne znaczenie w racjonalnym postępowaniu w sepsie i mogą przyczynić się do poprawy wyników leczenia. Działania te powinny obejmować m.in. wprowadzenie szpitalnych programów poprawy leczenia sepsy oraz systemu monitorowania pacjentów za pomocą skali wczesnych objawów ostrzegawczych. Przykłady innych krajów wskazują, że niezbędnym elementem implementacji tych programów jest wsparcie instytucjonalne na poziomie krajowym.

Słowa kluczowe: bezpieczeństwo pacjenta, intensywna terapia, poprawa jakości, sepsa, skala wczesnych objawów ostrzegawczych, środki przeciwdrobnoustrojowe

Abstract: This paper presents two cases of urosepsis which illustrate the difficult-to-predict course of sepsis. In addition to antimicrobial treatment, an adequate level of vital functions monitoring is critical for survival, which allows a quick response to sudden deterioration in patient’s condition. The Early Warning Score monitoring system (NEWS scale) should be used in all patients admitted to the hospital as an emergency. Treatment of sepsis in the ICU involves antibiotic therapy, controlling the source of infection, maintaining organ function and adjuvant therapies, which include extracorporeal therapies. The cost of the ICU treatment of advanced sepsis is very high, therefore, it is reasonable to take all measures aimed at an early diagnosis of sepsis and early implementation of treatment. The mainstay of effective treatment of sepsis is early implementation of antibiotic therapy which should be based on prompt microbiological diagnostics available 24 hours a day. Sepsis is not only a clinical issue, but to a large extent also an organizational challenge. Organizational measures are vital in the rational management of sepsis and may contribute to improving the outcomes of sepsis treatment. At a minimum, the abovementioned actions should include the introduction of hospital-based programs to improve sepsis management and a system for monitoring patients using early warning scores. Furthermore, examples from other countries indicate that institutional support at the national level constitutes an essential element of the implementation of these programs.

Key words: anti-infective agents, early warning score, critical care, patient safety, sepsis, quality improvement