Kleszczowe zapalenie mózgu – epidemiologia, patogeneza, obraz kliniczny, diagnostyka, profilaktyka i leczenie

Klinika Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku

Joanna Zajkowska Klinika Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, ul. Żurawia 14, 15-540 Białystok, Tel.: (85) 740 95 14, Fax: (85) 740 95 15

Wpłynęło: 15.02.2013

Zaakceptowano: 07.03.2013

DOI: dx.doi.org/10.15374/fz2013012

Streszczenie: Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) jest chorobą ośrodkowego układu nerwowego, przenoszoną przez kleszcze Ixodes ricinus. W ciągu dwóch ostatnich dekad w wielu krajach europejskich obserwuje się wzrost zachorowań na KZM. Przyczyn tego zjawiska upatruje się w zmianach klimatycznych oraz socjoekonomicznych. W Polsce od 1993 roku odnotowuje się od 200 do 300 przypadków zachorowań rocznie. Można wyróżnić dwie fazy choroby. Pierwsza faza związana jest z obecnością wirusów we krwi, a druga – z ich przenikaniem do ośrodkowego układu nerwowego (OUN). W drugiej fazie choroba może przybrać następujące postaci: meningitis, encephalomeningitis, meningoencephalomyelitis. Zajęcie ważnych ośrodków (oddechowego, naczyniowo- ruchowego) może prowadzić do zgonu. W ustaleniu rozpoznania istotne są 3 elementy: wywiad uwzględniający możliwość ukłucia przez kleszcze, objawy kliniczne oraz wyniki badań płynu mózgowo-rdzeniowego i badań serologicznych (przeciwciała przeciwko wirusowi kzmIgM). Leczenie kleszczowego zapalenia mózgu jest wyłącznie objawowe. Najskuteczniejszą metodą zapobiegania zakażeniu są szczepienia przeciwko KZM.

Słowa kluczowe: epidemiologia, kleszczowe zapalenie mózgu, objawy, powikłania, szczepienie

Abstract: Tick-borne encephalitis (TBE) is a disease of the central nervous system transmitted by ticks Ixodes ricinus. During the past two decades has seen an increase in the incidence of TBE in many European countries. The causes of this phenomenon is seen on the climate and socio-economic changes. In Poland since 1993 is recorded about 200 to 300 cases per year. There are two phases of the disease. Phase I is related to the presence of viruses in the blood, the II phase – with the invading of the viruses to the CNS. In the II phase of the disease may take the clinical forms as meningitis, encephalomeningitis, meningoencephalomyelitis. Invading deep structures (respiratory, vasomotor centers) can lead to death. Three elements are important in the diagnostic process: the past history regarding the possibility of tick bites, clinical manifestations, cerebrospinal fluid evaluation and serology results (antibodies against TBE virus IgM). Treatment is only symptomatic. The most effective way to prevent TBE infection is vaccination.

Key words: epidemiology, sequelae, symptoms, tick borne encephalitis, vaccination

Pełna wersja artykułu