Opatrunki autologiczne z fibryny bogatopłytkowej– zasada działania i efekt terapeutyczny w cukrzycowej chorobie stóp

Streszczenie: Cukrzycowa choroba stóp wymaga kompleksowego i specjalistycznego leczenia. W 2023 roku termin ten zastąpił określenie zespół stopy cukrzycowej, podkreślając jej charakter jako jednostki chorobowej obejmującej liczne procesy patologiczne, takie jak neuropatia, mikro- i makroangiopatia oraz neuroosteoartropatia. Leczenie cukrzycowej choroby stóp generuje znaczące koszty, porównywalne z terapią onkologiczną, a liczba amputacji w Polsce pozostaje na jednym z najwyższych poziomów w krajach rozwiniętych. Kluczowe znaczenie ma zatem poszukiwanie metod przyspieszających gojenie owrzodzeń i minimalizujących ryzyko amputacji. Jedną z metod leczenia, znacząco skracającą czas terapii, jest zastosowanie opatrunków autologicznych na bazie fibryny bogatopłytkowej (ang. platelet-rich fibrin – PRF). Łatwość pozyskania i przygotowania oraz doskonała biozgodność sprawiają, że jej potencjał regeneracyjny jest porównywalny z przeszczepem skóry pośredniej grubości. Pod względem funkcjonalności obie formy pokrywania ubytków tkankowych okazują się podobne. Zaprezentowano wyniki i czas leczenia naszych pacjentów z cukrzycową chorobą stóp za pomocą opatrunków autologicznych, porównując je z danymi z literatury. Wprowadzenie PRF do standardów leczenia owrzodzeń cukrzycowych może stanowić istotny krok w poprawie wyników terapii i zmniejszeniu liczby amputacji kończyn dolnych.

Słowa kluczowe: cukrzycowa choroba stóp, fibryna bogatopłytkowa (PRF), opatrunek autologiczny, owrzodzenie cukrzycowe

Abstract: Diabetes-related foot disease requires comprehensive and specialized treatment. In 2023, this term replaced diabetic foot syndrome, thereby emphasizing its nature, which comprises numerous pathological processes, such as neuropathy, micro- and macroangiopathy, and neuroosteoarthropathy. The treatment of diabetes-related foot disease generates significant costs, on comparable par with oncological therapy, and the number of amputations in Poland remains among the highest in developed countries. Therefore, it is crucial to search for methods that accelerate the healing of ulcers and minimize the risk of amputation. The use of autologous dressings based on platelet-rich fibrin (PRF) is one of the treatment methods that significantly shortens the duration of therapy. It is easy to acquire and prepare, whereas its excellent biocompatibility and regenerative potential are comparable to that of a split-thickness skin graft. In terms of functionality, both forms of covering tissue defects prove to be similar. This paper presents the results and treatment times of our patients suffering from diabetic foot ulcerations treated with autologous dressings, and compares them with relevant data from the literature. The introduction of PRF to the standards of diabetic ulcer management may constitute a significant step towards improving the results of therapy and reducing the number of lower limb amputations.

Key words: autologous dressing, diabetes related foot disease, diabetic foot ulcer, platelet-rich fibrin (PRF)