Pełzakowica – zagrożenie wciąż realne

1 Studenckie Koło Naukowe przy Klinice Chorób Zakaźnych i Tropikalnych Uniwersytetu Jagiellońskiego – Collegium Medicum w Krakowie
2 Klinika Chorób Zakaźnych i Tropikalnych Uniwersytetu Jagiellońskiego – Collegium Medicum w Krakowie

Jacek Czepiel, Klinika Chorób Zakaźnych i Tropikalnych, Katedra Gastroenterologii, Hepatologii i Chorób Zakaźnych, Uniwersytet Jagielloński – Collegium Medicum w Krakowie, ul. Śniadeckich 5, 31-531 Kraków, Tel.: 12 424 73 49,
Fax: 12 424 73 80

Wpłynęło: 30.11.2016

Zaakceptowano: 31.01.2017

DOI: dx.doi.org/10.15374/FZ2016075

Forum Zakażeń 2017;8(2):133–137

Streszczenie: Pełzakowica jest kosmopolityczną, inwazyjną chorobą przewodu pokarmowego, wywoływaną przez pierwotniaka Entamoeba histolytica. Szacuje się, że z powodu pełzakowicy umiera rocznie około 40 000–100 000 osób. Ta pasożytnicza choroba najczęściej występuje w krajach tropikalnych i subtropikalnych o niższych standardach sanitarnych, głownie w: Indiach, Indonezji, Meksyku oraz Tajlandii. Z racji nasilonego ruchu turystycznego do tych regionów, lekarze rożnych specjalizacji (a zwłaszcza lekarze rodzinni) powinni pamiętać o możliwości nabycia pełzakowicy. Do infekcji dochodzi na drodze transmisji fekalno-oralnej, a typowym materiałem zakaźnym jest zanieczyszczona cystami E. histolytica woda lub żywność. Około 80–90% przypadków pełzakowicy przebiega w postaci bezobjawowej kolonizacji, w pozostałych przypadkach pierwotniak powoduje zapalenie jelita grubego (tzw. czerwonka amebowa) lub rzadziej manifestuje się przez zajęcie narządów wewnętrznych (wątroby, płuc, osierdzia, mózgu oraz skóry). Pierwsze objawy postaci jelitowej pojawiają się po kilkutygodniowym okresie wylęgania i obejmują: krwistą lub śluzową biegunkę, bol brzucha, utratę apetytu oraz spadek masy ciała. Klasyczną metodą diagnostyczną jest mikroskopowa ocena próbek kału, z dodatkowym wsparciem metod serologicznych i/lub molekularnych. Leczenie bezobjawowych nosicieli polega na podaniu leków działających w świetle jelita, najczęściej paromomycyny. Terapię objawowej infekcji E. histolytica rozpoczyna się najczęściej od metronidazolu, a następnie – w celu eradykacji nosicielstwa – stosuje się leki działające w świetle jelita (paromomycyna, jodochinol lub diloksanid). Postępowanie w przypadku ropnia amebowego może dodatkowo wymagać interwencji chirurgicznej.

Słowa kluczowe: diagnostyka, epidemiologia, leczenie, pełzakowica

Abstract: Amebiasis is a cosmopolitan intestinal infection caused by the protozoan Entamoeba histolytica. It is estimated that about 40.000–100.000 people die each year as a consequence of this infection. The tropical countries of low socioeconomic status such as India, Indonesia, Mexico, and Thailand are endemic regions for this infection. Nowadays, when turism in these regions becomes gradually more popular, it is exceptionally important to all physicians, especially general practitioners, to remember that amoebiasis may be encountered in everyday practice. The disease in transferred via the orofecal route. Water and food contaminated with cysts are most common infection sources. Approximately 80–90% of infections remain asymptomatic, in the other cases the infection manifests as intestinal amoebiasis (i.e. amebic dysentery) or less frequently affects internal organs including the liver, lungs, pericardium, brain, or skin. Clinical symptoms appear within several weeks and involve bloody and mucous diarrhea, abdominal pain, appetite loss, and weight loss. Ameobiasis is diagnosed based on microscopic examination of feces supported by serologic and molecular testing. Asymptomatic patients require treatment with luminal agents, mainly paromomycin. Symptomatic infection caused by E. histolytica is managed with metronidazole followed by luminal agents (paromomycin, diloxanide, iodoquinol) for eradication. Amebic abscess may additionally require surgical intervention.

Key words: amoebiasis, diagnosis, epidemiology, treatment

Pełna wersja artykułu