Poziom wiedzy pielęgniarek na temat pielęgnacji dostępów żylnych

Streszczenie: Wstęp Każdy dostęp do żyły, a w szczególności dostęp centralny, wymaga od personelu medycznego pełnego profesjonalizmu. Znaczącą rolę w bezpiecznym stosowaniu wkłuć do naczyń odgrywa ich prawidłowa pielęgnacja. Celem zminimalizowania powikłań, na jakie narażony jest pacjent z kaniulą donaczyniową, należy regularnie szkolić personel, wdrażać oraz opracowywać procedury higieniczne i medyczne, takie jak mycie i dezynfekcja rąk, zakładanie i zmiana opatrunków, zakładanie kaniuli centralnej oraz stosowanie nowoczesnych środków antyseptycznych i opatrunków potrzebnych do pielęgnacji kaniuli w naczyniu. Cel Celem niniejszego badania była ocena poziomu wiedzy pielęgniarek na temat pielęgnacji żylnych dostępów naczyniowych. Materiał i metody W badaniach zrealizowanych w okresie od 12.04.2022 r. do 10.05.2022 r. wzięło udział 101 aktywnych zawodowo pielęgniarek i pielęgniarzy. W pracy zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, technikę ankietowania, a narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz ankiety zawierający metryczkę oraz 30 pytań oceniających wiedzę. Wyniki podano w wartościach liczbowych i procentowych, a do sprawdzenia zależności między wybranymi cechami zastosowano test niezależności chi2. Wyniki Klasyfikacja respondentów w odniesieniu do oceny poziomu wiedzy potwierdziła, że 70,3% to osoby z bardzo wysokim poziomem wiedzy na temat cewnikowania naczyń żylnych, 4,9% z poziomem niedostatecznym, 13,9% z poziomem dostatecznym, zaś 10,9% z poziomem wysokim. Analizując zależności pomiędzy zmiennymi, stwierdzono, że istnieje zależność pomiędzy poziomem wiedzy pielęgniarek na temat dostępów żylnych a stażem pracy (słaba siła związku: rc=0,223) oraz wykształceniem (słaba siła związku: rc=0,325). Wnioski Poziom wiedzy pielęgniarek na temat cewnikowania naczyń żylnych jest bardzo wysoki. Najlepiej zgłębione obszary wiedzy dotyczyły zasad pielęgnacji wkłuć, zaś najbardziej deficytowe były wymogi wskazane w rekomendacjach. Na poziom wiedzy pielęgniarek na temat dostępów żylnych wypływały m.in. staż pracy oraz wykształcenie. Bardzo wysoki poziom wiedzy pielęgniarek na temat pielęgnacji dostępów naczyniowych stanowi informację, że dotychczasowe działania edukacyjne i monitorujące w tym zakresie są skuteczne i należy je kontynuować. Wysoki poziom wiedzy pielęgniarek jest jednocześnie powodem do podejmowania dyskusji na temat dążenia do poprawy jakości opieki nad pacjentem poprzez budowanie pielęgniarstwa infuzyjnego, które będzie podstawą do wdrażania trudniejszych, ale aktualnych tematów kaniulacji, jak zorganizowanie zespołu infuzyjnego czy rozmowy i rozważania o trudnych dostępach dożylnych.

Słowa kluczowe: dostęp żylny, pielęgniarka, wiedza

Abstract: Introduction Any venous access, particularly central, requires full professionalism on the part of the medical personnel. Proper care plays a tremendous role in the safe implementation of venipuncture. In order to minimize the complications to which a patient with an intravascular cannula is exposed, it is essential to train staff on a regular basis, implement and develop hygienic and medical procedures, such as washing and disinfecting hands, putting on and changing dressings, inserting a central cannula, as well as using state-of-the-art antiseptics and dressings necessary for the care of the cannula in the vessel. Aim The aim of the study was the assessment of the nursing staff knowledge regarding venous vascular accesses. Material and methods The study, conducted from April 12, 2022 to May 10, 2022, involved 101 professionally active nurses. The study involved a diagnostic survey method, survey technique, whereas the research tool was an author’s survey questionnaire containing information and 30 questions assessing the knowledge. The results were provided in numerical and percentage values, and the chi2 test of independence was used to verify the relationship between the selected features. Results The classification of respondents with regard to the evaluation of the level of knowledge revealed that 70.3% showed a very high level of knowledge concerning venous catheterization, 4.9% presented an insufficient level, 13.9% had a sufficient level, and 10.9% demonstrated a high level of knowledge. Analysing the relationships between the variables, it was found that there is a correlation between the nurses’ level of knowledge about venous access and their professional experience (poor relationship: rc =0.223) and education (poor relationship: rc=0.325). Conclusions Nursing staff knowledge with regard to venous catheterization is very high. The areas with the highest level of knowledge involved the principles of insertion care, while the most deficient were the requirements indicated in the recommendations. The level of nurses’ knowledge about venous access was affected by such factors as: professional experience and nursing education. The extremely high knowledge level of the nursing staff on vascular access care indicates that previous educational and monitoring activities in this area have been effective and should be continued. Simultaneously, such level of knowledge indicates that it is vital to initiate discussions and debates to improve the quality of patient care by developing infusion nursing, which will be the basis for implementing the more challenging yet current topics of cannulation, such as organizing an infusion team or discussing and considering difficult intravenous accesses.

Key words: knowledge, nurse, venous access