The role of honey in wound healing – properties and applications. A literature review
Elżbieta Szkiler
Forum Leczenia Ran 2023;4(1):13–20
Rola miodu w leczeniu ran – właściwości i zastosowanie. Przegląd piśmiennictwa
ORCID: 0000-0002-4066-1212
Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Pielęgniarska w Elblągu,
ul. Bema 80/3–4, 82-300 Elbląg,
e-mail: elzbieta.szkiler@onet.pl
Wpłynęło: 01.02.2023
Zaakceptowano: 19.02.2023
DOI: dx.doi.org/10.15374/FLR2023003
Forum Leczenia Ran 2023;4(1):13–20
Streszczenie: Miód stosowany był od stuleci w leczeniu ran. Zapomniany po odkryciu antybiotyków, powrócił do leczenia po pojawieniu się oporności bakterii na penicylinę. Ma unikatowe właściwości przeciwnowotworowe, przeciwdrobnoustrojowe, immunomodulacyjne, redukujące nadmiar wysięku, jednocześnie odwarstwiając martwicę i utrzymując wilgotne środowisko gojenia, a jego działanie osmotyczne pozbawia wilgoci drobnoustroje, uniemożliwiając im rozmnażanie się. Miód Manuka utrzymuje silne właściwości bójcze nawet przy 14-krotnym rozcieńczeniu, przerywa mechanizm quorum sensing bakterii, a likwidacja oporności bakterii na antybiotyki, dzięki synergicznemu zastosowaniu miodu Manuka w leczeniu ran, jest wysoce obiecująca w dobie wciąż rosnącej oporności drobnoustrojów.
Słowa kluczowe: Manuka, miód medyczny, leczenie ran
Abstract: Honey has been used for centuries to heal wounds. Although forgotten following the discovery of antibiotics, it returned as a treatment option bacterial resistance to penicillin emerged. It exhibits unique anticancer, antimicrobial, as well as immunomodulating properties, reducing excess exudate, simultaneously debriding necrosis and maintaining a moist healing environment, whereas its osmotic effect deprives microorganisms of moisture, thus, preventing them from multiplying. Manuka honey maintains strong antimicrobial properties even at 14 times dilution and interrupts quorum sensing of bacteria. Furthermore, the elimination of bacterial resistance to antibiotics, due to the synergistic use of Manuka honey in wound healing, represents a highly promising approach in the era of constantly increasing microbial resistance.
Key words: Manuka, medical honey, wound healing
