Wstęp. Pacjenci przebywający na oddziałach intensywnej terapii (OIT) są szczególnie podatni na powstanie odleżyn ze względu na stan kliniczny, niestabilność hemodynamiczną oraz rodzaj stosowanego leczenia farmakologicznego. Wdrożenie profilaktyki odleżyn zależy w dużej mierze od wiedzy personelu pielęgniarskiego, a edukacja jest ważnym elementem profilaktyki HAPI. Cel i metody. Celem pracy było opracowanie zaleceń dotyczących zapobieganiu odleżynom na OIT. Posłużono się metodą przeglądu systematycznego. Wyniki. Do przeglądu włączono 50 artykułów dotyczących oceny czynników ryzyka oraz postępowania profilaktycznego HAPI, na podstawie których opracowano 13 rekomendacji. Dyskusja. Analizowane artykuły jednoznacznie potwierdzają, że stosowanie opatrunków profilaktycznych na wczesnych etapie hospitalizacji może wiązać się ze zmniejszeniem liczby HAPI, poprawą jakości świadczonych usług oraz niższymi kosztami. Programy edukacyjne powinny obejmować naukę oceny i identyfikacji czynników ryzyka oraz działania profilaktyczne oparte na dowodach naukowych. Identyfikacja barier i zrozumienie postaw wobec profilaktyki są niezbędne do zmniejszenia HAPI. Podsumowanie. Badania wykazały, że najczęściej stosowaną metodą zapobiegania jest zmiana pozycji i korzystanie z udogodnień, które mogą być niewystarczające. Pielęgniarki OIT powinny znać oparte na dowodach metody zapobiegania PI i umieć je wdrażać. Badacze są zgodni co do rodzajów barier występujących na OIT, które utrudniają lub uniemożliwiają zapobieganie HAPI; przede wszystkim obejmują one: brak zasobów kadrowych i sprzętowych, pośpiech i przeciążenie pracą, a także brak wiedzy, umiejętności i doświadczenia w zapobieganiu HAPI.

Słowa kluczowe: OIT, profilaktyka odleżyn, odleżyny związane z pobytem w szpitalu, czynniki ryzyka powstania odleżyn

Key words: ICU, pressure injuries prophylaxis, hospital-acquired pressure injuries, pressure injury risk factors