Znaczenie higieny rąk u pracowników służby zdrowia

Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu

Olga Goślińska-Kuziarek Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej, Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu, ul. Wieniawskiego 3, 61-712 Poznań, Tel.: (61) 854 61 38, Fax: (61) 854 61 40

Wpłynęło: 10.03.2014

Zaakceptowano: 16.04.2014

DOI: dx.doi.org/10.15374/FZ2014016

Forum Zakażeń 2014;5(2):79–84

Streszczenie: Drobnoustroje skóry – należące zarówno do mikrobioty stałej, jak i przejściowej – mogą być przenoszone bezpośrednio lub pośrednio z człowieka na człowieka. Obecnie wiadomo, że ręce pracowników służby zdrowia są podstawowym wektorem transmisji zakażeń. Higiena rąk personelu medycznego jest uznawana zatem za podstawę profilaktyki infekcji szpitalnych. Ma również wymiar ekonomiczny, gdyż zmniejszenie liczby zakażeń prowadzi do znaczącej redukcji kosztów leczenia. W zapobieganiu infekcjom ważne jest wprowadzenie odpowiedniej strategii na rzecz poprawy przestrzegania zasad higieny rąk. Metodą z wyboru – przed rozpoczęciem wielu czynności związanych z opieką nad pacjentem oraz po ich zakończeniu – jest mycie dłoni oraz zastosowanie antyseptyku (higieniczna dezynfekcja). Z uwagi na znaczenie higieny rąk wśród pracowników służby zdrowia, opracowane zostały rekomendacje – m.in. przez Światową Organizację Zdrowia (ang. World Health Organization – WHO) oraz Centrum Zapobiegania i Kontroli Chorób (ang. Centers for Disease Control and Prevention – CDC) – dotyczące metod dekontaminacji, wskazań do ich stosowania oraz rodzajów preparatów do higieny. W pracy opisano mikrobiotę skóry (w tym drobnoustroje potencjalnie chorobotwórcze), a także przedstawiono przeglądowe dane na temat wpływu przestrzegania higieny rąk na redukcję zakażeń oraz wytyczne dotyczące wykonania zabiegów higieny.

Słowa kluczowe: antyseptyka, higiena rąk, mikrobiota skóry, zakażenia szpitalne

Abstract: Skin microbes, belonging to permanent or transient microbiota, may be transmitted directly or indirectly from one human being to another. At present, hands of health service employees are known to represent the principal vector of infection transmission. Hygiene of hands in the staff is thought to provide groundwork of prophylaxis against hospital infections. It also has an economic dimension since reduction in number of infections markedly reduces cost of treatment. The method of choice, which should precede several functions linked to care over patients and after completion of the functions is washing hands with water and soap and application of an antiseptic agent (hygienic hand disinfection). Considering importance of hands hygiene in health service, among other agencies World Health Organization (WHO) and Centers for Disease Control and Prevention (CDC) formulated recommendations related to methods of hand decontamination, indications for their application and types of preparations used to secure hand hygiene. In this paper was described skin microbiota, including potentially pathogenic microbes as well as the data are reviewed on effects of hand hygiene on reduction of infections and indications are presented on performance of hand hygiene procedures.

Key words: antisepsis, hand hygiene, hospital infections, skin microbiota

Pełna wersja artykułu