Zamknięty system infuzyjny jako metoda zapewniająca bezpieczeństwo – ocena wiedzy personelu medycznego na temat terapii infuzyjnej
Closed infusion system as a method of ensuring safety – assessment of medical staff’s knowledge about infusion therapy
Julianna Pałka1, 2 | Natalia Jelonek1, 2 | Paulina Juszczakiewicz3 | Agnieszka Pluta4 | Maria Budnik-Szymoniuk4
ORCID*: 0000-0002-3823-4043 | 0000-0003-0661-4727 | 0000-0002-2732-4027 | 0000-0001-8235-2824 | 0000-0003-3643-3527
1 Studenckie Koło Naukowe Bezpieczeństwa Procedur Pielęgniarskich przy Zakładzie Pielęgniarstwa Rodzinnego Uniwersytetu M. Kopernika w Toruniu Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy
2 Oddział Kliniczny Anestezjologii i Intensywnej Terapii 10. Wojskowego Szpitala Klinicznego z Polikliniką w Bydgoszczy
3 Zakład Profilaktyki Onkologicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
4 Zakład Pielęgniarstwa Rodzinnego Katedry Pielęgniarstwa Zachowawczego Uniwersytetu M. Kopernika w Toruniu Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy
Julianna Pałka Studenckie Koło Naukowe Bezpieczeństwa Procedur Pielęgniarskich, Zakład Pielęgniarstwa Społecznego, Katedra Pielęgniarstwa Zachowawczego, Collegium Medicum Uniwersytetu M. Kopernika w Bydgoszczy, ul. Łukasiewicza 1, 85-821 Bydgoszcz, e-mail: juliapalka@gmail.com
*według kolejności na liście Autorów
Wpłynęło: 10.04.2020
Zaakceptowano: 20.05.2020
DOI: dx.doi.org/10.15374/FZ2020010
Forum Zakażeń 2020;11(3):115–121
Streszczenie: Wstęp Terapia infuzyjna to forma leczenia wykorzystywana w codziennej praktyce klinicznej. Odnosi się do wielu procedur związanych z podażą dożylną płynów infuzyjnych, roztworów leków, preparatów krwiopochodnych czy też żywienia parenteralnego. Na bezpieczeństwo terapii ma wpływ personel medyczny, wykorzystywany sprzęt, podawane w infuzji produkty lecznicze oraz stan pacjenta. W badaniu ankietowym starano się ocenić stan wiedzy personelu pielęgniarskiego, położnych i ratowników medycznych dotyczący terapii infuzyjnej – w tym subiektywną ocenę ryzyka omawianej metody i prawidłowego wykorzystywania systemów infuzyjnych, z uwzględnieniem umiejętności ich różnicowania na otwarte i zamknięte. Szczególny nacisk położono na poprawne kwalifikowanie i użytkowanie systemów zamkniętych. Materiał i metody Badanie przeprowadzono w latach 2016–2018 w grupie personelu medycznego. Wykorzystano kwestionariusz ankiety własnej. Grupa badana liczyła 1553 osoby. Uzyskane dane poddano analizie statystycznej. Wyniki Subiektywna ocena ryzyka procedur infuzyjnych nie przekłada się na poprawność odpowiedzi dotyczących zamkniętego systemu infuzyjnego. Większość badanych było zdania, że procedury infuzyjne są obarczone wysokim ryzykiem (n=1023; 65,8%), jednak aż 115 osób (7,4%) nie umiało ocenić tego ryzyka. Odnotowano istotne statystycznie różnice pomiędzy grupami oceny ryzyka procedur infuzyjnych a poprawnością udzielanych odpowiedzi (p<0,05). W badaniu wykazano, że personel medyczny jest świadomy ryzyka terapii infuzyjnej, chociaż stan wiedzy dotyczący jej bezpieczeństwa jest niewystarczający. Wnioski Wyposażenie oddziałów szpitalnych w sprzęt gwarantujący pracę w zamkniętym systemie infuzyjnym oraz przeprowadzanie szkoleń z zakresu terapii infuzyjnej jest kwestią kluczową w aspekcie profesjonalnej pracy personelu medycznego. Nadzór uwzględniający systematyczną edukację i pracę w systemie zamkniętym ograniczy ryzyko występowania tzw. zakażeń odcewnikowych, zapewniając bezpieczeństwo terapii infuzyjnej.
Słowa kluczowe: bezpieczeństwo, ryzyko, system zamknięty, terapia infuzyjna
Abstract: Introduction Infusion therapy is a form of treatment used in clinical practice. Infusion therapy refers to many procedures related to the intravenous supply of drugs, blood, blood products and parenteral nutrition. Therapy safety is influenced by medical personnel, equipment, infused medicinal products and the patient. The aim of the research was to determine the level of knowledge of medical personnel regarding the risk of infusion therapy and the correct use of infusion closed systems. Material and methods The study was conducted in 2016–2018 among nurses, midwives and paramedics working in medical facilities. The author’s own questionnaire was used. The test group consisted of 1553 participants. Results Subjective risk assessment of infusion procedures does not influence the correctness of responses regarding closed infusion systems. The respondents replied that infusion procedures are high risk – 1023 (65.8%). The smallest number of participants indicated that they could not refer to the above assessment and marked the answer ‘I do not know’ – 115 (7.4%). Statistically significant differences were noted between the risk assessment groups of infusion procedures and the correctness of responses (p<0.05). The study showed that medical personnel are aware of the risk of infusion therapy, although the state of knowledge regarding its safety is insufficient. Conclusions The equipment of hospital wards with devices guaranteeing work in a closed infusion system and conducting training in the field of infusion therapy is a key issue in the aspect of professional work. Supervision including systematic education and work in a closed system will reduce the risk of catheter bloodstream infections by ensuring infusion safety.
Key words: closed system, infusion therapy, risk, safety