Chirurgiczne metody leczenia niedomykalności powiek w utrwalonym porażeniu nerwu twarzowego

Streszczenie: Nerw twarzowy jest VII nerwem czaszkowym, którego porażenie może mieć charakter ośrodkowy i obwodowy. W wyniku utrwalonego uszkodzenia obwodowego stwarza ryzyko powikłań w zakresie narządu wzroku. Mięsień dźwigacz powieki górnej nie jest równoważony przez odnerwiony mięsień okrężny oka, prowadząc do niedomykalności powiek (lagophtalmos), która może prowadzić do wystąpienia keratopatii ekspozycyjnej. W leczeniu porażenia nerwu twarzowego wyróżnia się metody zachowawcze oraz operacyjne – dynamiczne i statyczne. Prym wiodą metody dynamiczne i pierwotne rekonstrukcje nerwu VII. U pacjentów z utrwalonym porażeniem, obciążonych chorobami współistniejącymi należy pamiętać o zastosowaniu metod statycznych, szczególnie istotnych w zakresie powiek. Zaliczają się do nich: tarsorafia, lifting brwi, implantacja złotej płytki, sprężynek, przeszczep koriowy na powiekę górną, wydłużenie mięśnia dźwigacza, plastyka więzadła przyśrodkowego i bocznego oka, operacja metodą Kuhnta-Szymanowskiego, podwieszenie powieki dolnej z użyciem pasków powięzi. Połączenie metod zabiegowych redukujących problem lagophtalmos oraz ektropionu powieki dolnej pozwala zredukować wystąpienie keratopatii ekspozycyjnej. Porażenie nerwu twarzowego stwarza dla pacjenta liczne problemy sfery psychologicznej i socjalnej. Niezwykle istotne jest zapobieganie występowaniu dalszych powikłań związanych z aparatem wzroku. Indywidualne i kompleksowe podejście do pacjenta pozwala na dopasowanie technik zabiegowych eliminujących ten problem oraz poprawiających wygląd i symetrię twarzy.

Słowa kluczowe: chirurgia powiek, ektropion, keratopatia ekspozycyjna, niedomykalność powiek, porażenie nerwu twarzowego, rekonstrukcja nerwu, złota płytka

Abstract: The facial nerve is the 7th cranial nerve, the paralysis of which may be central or peripheral. As a result of permanent peripheral damage, it may result in ocular complications. The upper eyelid levator muscle is not balanced by the denervated orbicularis oculi muscle, leading to lagophthalmos, which may cause exposure keratopathy. In the treatment of facial nerve paralysis, it is possible to distinguish conservative and surgical methods – dynamic and static. The leading methods are dynamic and primary reconstruction of the 7th nerve. In patients suffering from permanent paralysis, who are also affected by comorbidities, static methods play a pivotal role, particularly relevant to the eyelids. These include: tarsorrhaphy, eyebrow lifting, implantation of a gold plate, springs, cortical graft to the upper eyelid, lengthening of the levator muscle, medial and lateral eye ligaments plasty, the Kuhnt-Szymanowski procedure, lower eyelid suspension using fascia strips. The combination of surgical methods not only reduces the issues of lagophthalmos and lower eyelid ectropion, but also helps to decrease the occurrence of exposure keratopathy. Furthermore, facial nerve palsy causes various psychological and social problems for the patients. Thus, it is essential to prevent further ocular complications. An individual and comprehensive approach to each patient allows to adapt treatment techniques which improve the appearance and face symmetry.

Key words: ectropion, exposure keratopathy, eyelid surgery, facial paralysis, lagophthalmos, golden plate, nerve reconstruction