Reanimacja nerwu twarzowego przy użyciu wolnego neurowaskularnego płata z mięśnia smukłego uda u pacjentów pediatrycznych

Streszczenie: Wstęp Porażenie nerwu twarzowego to schorzenie niosące ze sobą istotne konsekwencję, szczególnie gdy pojawia się we wczesnym okresie życia. Stanowi poważny problem kliniczny ze względu na początkowo niepewną etiologię, ograniczone możliwości leczenia oraz jego wyniki, a także na fakt, iż ma znaczne implikacje zarówno funkcjonalne, jak i estetyczne. U dzieci z trwałym wrodzonym lub nabytym porażeniem nerwu twarzowego na skutek urazów bądź wynikającym z leczenia zabiegowego choroby nowotworowej strategia terapeutyczna obejmuje techniki chirurgiczne powiązane z intensywną rehabilitacją. U dzieci z przetrwałym porażeniem nerwu twarzowego można rozważyć chirurgiczne techniki dynamicznej reanimacji twarzy w celu przywrócenia zarówno statycznej, jak i dynamicznej symetrii twarzy. Często wykonywaną interwencją jest transfer funkcjonujących unerwionych płatów mięśniowych. Materiał i metody Grupa badana objęła 6 pacjentów pediatrycznych w wieku 11–17 lat z rozpoznanym przetrwałym porażeniem nerwu twarzowego, leczonych chirurgicznie w celu odtworzenia funkcji mięśni mimicznych w latach 2018–2021. Wszyscy pacjenci ujęci w badaniu byli poddani leczeniu chirurgicznemu przy zastosowaniu wolnego neurowaskularnego płata z mięśnia smukłego uda (GF). Średni okres obserwacji wynosił 22 miesięcy (zakres: 15–29 miesięcy). W celu przeprowadzenia obiektywnej oceny powrotu funkcji przeniesionego unerwionego płata mięśniowego podczas leczenia oraz rekonwalescencji pooperacyjnej zastosowano system oceny nerwu twarzowego House’a-Brackmanna (HBGS). Wyniki W średnim czasie obserwacji, tj. 22 miesięcy, we wszystkich przypadkach wykazano minimum stopień 3 wg HBGS. Chociaż w niektórych przypadkach dopuszczalne są statyczne opcje rekonstrukcji, u pacjentów pediatrycznych, z uwagi na szerokie zdolności do plastyczności mózgu, korzyści z wykonania prawidłowej funkcjonalnej rekonstrukcji przy użyciu unerwionego wolnego płata mięśnia smukłego są bardzo duże i nie należy ich ignorować. Wnioski Chociaż dalsze badania powinny koncentrować się na wynikach funkcjonalnych, estetycznych i zgłaszanych przez pacjentów, wykonanie badań na dużej grupie badanych może prowadzić do utworzenia algorytmu klinicznego, który mógłby uprościć ocenę i skutecznie pomóc w leczeniu porażenia twarzy u dzieci.

Słowa kluczowe: dzieci, mikrochirurgia, płat wolny, porażenie nerwu twarzowego, rekonstrukcja

Abstract: Introduction Facial nerve palsy is a condition with considerable consequences, particularly when it occurs early in life. It poses a serious clinical issue due to its initially unclear etiology, limited treatment options and outcomes, as well as its significant implications both functionally and aesthetically. In children with persistent congenital or acquired facial nerve palsy as a result of trauma or following surgical treatment of malignant neoplastic disease, the therapeutic strategy includes surgical techniques combined with intensive rehabilitation. In children with persistent facial nerve palsy, surgical techniques of dynamic facial reanimation may be considered in order to restore both static and dynamic facial symmetry. A frequently performed procedure is the transfer of functioning innervated muscle flaps. Material and Methods The study group comprised 6 pediatric patients aged 11–17 years diagnosed with persistent facial nerve palsy who were surgically treated to restore facial muscle function between 2018 and 2021. All patients included in the study were surgically treated with a free neurovascular flap from the gracilis muscle of the thigh (GF). The average follow-up period was 22 months (range: 15–29 months). The House-Brackmann facial nerve scoring system (HBGS) was applied in order to objectively assess the recovery of function in the grafted innervated muscle flap during treatment and in the course of postoperative recovery. Results At a mean follow-up period of 22 months, all cases demonstrated at least grade 3 according to the HBGS. Although static reconstruction options are acceptable in certain cases, in pediatric patients due to the extensive plasticity capacity of the brain, the benefits of performing correct functional reconstruction using an innervated free flap of the gracilis muscle of the thigh are substantial and should not be ignored. Conclusions Although further research should concentrate on functional, aesthetic and patient-reported outcomes, conducting studies on a large group of subjects may result in the development of a clinical algorithm which could simplify the assessment and effectively facilitate the treatment of facial nerve palsy in children.

Key words: children, facial nerve palsy, free flap, microsurgery, reconstruction