Sposoby oznakowania leków stosowanych do znieczulenia w szpitalach w Polsce – badania pilotażowe

Streszczenie: Wstęp W 2010 r. przewodniczący krajowych towarzystw anestezjologicznych podpisali Deklarację Helsińską w sprawie bezpieczeństwa pacjenta w anestezjologii, której jednym z głównych zaleceń jest prawidłowe oznakowanie strzykawek. Cel Celem badań była analiza sposobów etykietowania strzykawek przez pielęgniarki anestezjologiczne pracujące na sali operacyjnej do przygotowania leków stosowanych podczas znieczulenia. Materiał i metody Kwestionariusz ankiety został opracowany w oparciu o dostępne zalecenia i wytyczne. W badaniu wzięły udział pielęgniarki/pielęgniarze oddziałowi lub koordynujący obszarem anestezjologii. Udział w badaniu był dobrowolny oraz anonimowy. Zbieranie wypełnionych kwestionariuszy trwało 3 miesiące. Wszystkie obliczenia statystyczne przeprowadzono przy użyciu pakietu statystycznego IBM SPSS 23 i arkusza kalkulacyjnego Excel 2013. We wszystkich obliczeniach przyjęto poziom istotności p<0,05. Wyniki Respondenci pochodzili z 349 szpitali z całej Polski, co odpowiadało liczbie oddziałów anestezjologii. W projekcie wzięły udział: 34 pielęgniarki ze szpitala klinicznego, 141 pielęgniarek ze szpitala wojewódzkiego i 174 pielęgniarki ze szpitala miejskiego. Analiza statystyczna nie wykazała istotnych różnic statystycznych pomiędzy procedurami oznakowania leków w różnych szpitalach. Statystyki potwierdziły, że stosowanie wodoodpornych markerów było istotnie częstszym sposobem oznakowania strzykawek w szpitalach miejskich i wojewódzkich niż w szpitalach klinicznych, a odręczne opisy na opakowaniach strzykawek były częstsze w szpitalach wojewódzkich niż w szpitalach klinicznych (χ2(8)=17,96; p=0,021). Wnioski Istniejące systemy oznakowania leków stosowanych w anestezjologii w Polsce nie są bezpieczne. Lekarze i pielęgniarki anestezjologiczni/e przemieszczający/e się między szpitalami muszą pamiętać o różnorodności etykiet strzykawek, a także możliwych z tego powodu błędach i pomyłkach.

Słowa kluczowe: bezpieczeństwo, bezpieczny pacjent, oznakowanie, pielęgniarki/pielęgniarze, zarządzanie lekiem

Abstract: Introduction In 2010, the presidents of the National Societies of Anaesthesiology signed the Helsinki Declaration on patient safety in anaesthesia, one of the main recommendations of which is the correct labeling of syringes. Aim The aim of the study was to analyze the methods of labeling syringes by anaesthesiological nurses working in the operating room to prepare drugs used during anaesthesia. Material and methods The survey questionnaire was developed by the researchers based on available recommendations and guidelines. The study involved nurses/ward nurses or nurses coordinating the area of anaesthesia. Participation in the study was voluntary and anonymous. The collection of completed questionnaires lasted 3 months. All statistical calculations were performed using the IBM SPSS 23 statistical package and Excel 2013 spreadsheet. The significance level of p<0.05 was assumed in all calculations. Results The respondents came from 349 hospitals from all over Poland, which corresponded to the number of anesthesiology departments. The project involved: 34 nurses from a clinical hospital, 141 nurses from a provincial hospital and 174 nurses from a city hospital. Statistical analysis did not show any significant statistical differences between drug labelling procedures in different hospitals. Statistics confirmed that the use of waterproof markers was a significantly more common way of labelling syringes in city and provincial hospitals than in clinical hospitals, and handwritten descriptions on syringe packages were more common in provincial hospitals than in clinical hospitals (χ2(8)=17.96; p=0.021). Conclusions The existing systems for labelling drugs used in anaesthesia in Poland are not safe. Physicians and anaesthesiology nurses moving between hospitals must be aware of the variety of syringe labels, as well as possible errors and mistakes resulting from this.

Key words: drug management, labelling, nurse, patient safety, safety