Archiwa: Project

Zastosowanie OBV/PTV/r + DSV w ośmiotygodniowym schemacie w leczeniu zakażenia genotypem 1b HCV u pacjentów bez marskości wątroby wcześniej nieleczonych

Szacuje się, że w Polsce zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu C (wzw C, ang. hepatitis C virus – HCV) może dotyczyć nawet 2% populacji, z czego u około 30% przewlekle chorych występuje aktywne zakażenie z replikacją HCV i zapaleniem wątroby. Ponad 25 lat badań (od momentu identyfikacji wirusa w 1989 roku) nad rozwiązaniami terapeutycznymi dotyczącymi wzw C zaowocowało opracowaniem związków chemicznych oddziałujących bezpośrednio na białka wirusa i jego cykl replikacyjny. Terapie skojarzone, składające się z kilku leków działających na różnych etapach replikacji HCV, pozwoliły na skuteczną eradykację wirusa u ponad 90% zakażonych. Postęp w leczeniu związany z badaniami klinicznymi jest szczególnie widoczny w najczęściej występującym zakażeniu genotypem 1 HCV. Z jednej strony rekomendowane aktualnie terapie przeciwwirusowe w zakażeniu wirusem zapalenia wątroby typu C charakteryzują się dogodną doustną drogą podania oraz mniejszym spektrum działań niepożądanych, w porównaniu do terapii na bazie interferonu (IFN) i rybawiryny (RBV). Z drugiej jednak strony pojawiły się nowe problemy związane z potencjalnymi interakcjami pomiędzy lekami stosowanymi przez chorych, możliwością pojawienia się substytucji powiązanych z opornością wirusa na leczenie oraz koniecznością szczegółowej indywidualizacji terapii w zależności od genotypu HCV oraz czynników związanych z pacjentem. Medycyna jest coraz bliżej osiągnięcia terapii uniwersalnych, opartych na lekach z pangenotypową aktywnością przeciw różnym genotypom HCV.

Czytaj dalej »

Terapia złożona ombitaswir/parytaprewir/ rytonawir oraz w przypadku konieczności w połączeniu z dazabuwirem lub rybawiryną – wyniki stosowania w praktyce klinicznej

Przed rokiem 2011 jedyną opcją terapeutyczną dla osób zakażonych HCV (ang. hepatitis C virus, wirus zapalenia wątroby typu C) był interferon pegylowany alfa (PEG-IFN alfa), stosowany w skojarzeniu z rybawiryną (RBV) przez okres 24–48 tygodni. PEG-IFN alfa zapewniał uzyskanie trwałej odpowiedzi wirusologicznej (ang. sustained virologic response – SVR) na poziomie 40–70%, zależnie od genotypu i wielu innych czynników związanych zarówno z pacjentem oraz wirusem, jak i środowiskiem. Leki o bezpośrednim działaniu przeciwwirusowym (ang. direct-acting antivirals – DAA) pierwszej generacji, którymi były inhibitory proteazy (IP) – boceprewir (BOC) i telaprewir (TVR) – dodane do standardowego leczenia PEG-IFN alfa+RBV wpływały na poprawę wskaźnika SVR u osób zakażonych HCV do około 70%. Jednak możliwości zastosowania tej trójlekowej terapii były znacznie mniej skuteczne u chorych z wcześniejszym niepowodzeniem leczenia PEG-IFN alfa+RBV oraz u pacjentów z marskością wątroby lub z genotypami innymi niż CC dla IL28B. Dodatkowo profil bezpieczeństwa, zwłaszcza u osób z zaawansowanym włóknieniem wątrobowym, był nadal niesatysfakcjonujący. Opracowanie wysoce skutecznych i bezpiecznych terapii bezinterferonowych, opartych na kombinacjach 2–3 DAA, zmieniło leczenie zakażeń HCV. W badaniach klinicznych skojarzone terapie nowymi inhibitorami proteazy (NS3/4A), polimerazy (NS5B) i NS5A gwarantowały skuteczność przekraczającą znacznie 90%, niezależnie od zaawansowania choroby i jej wcześniejszego leczenia. Dodatkowo zapewniały wysoki poziom bezpieczeństwa, przy jednoczesnej możliwości znacznego skrócenia czasu prowadzenia terapii. Pierwsze schematy bezinterferonowe zostały zarejestrowane w 2014 roku i stały się dostępne w wielu krajach w 2015 roku. W związku z tym wyniki obserwacji w praktyce klinicznej (ang. real world evidence – RWE) terapii złożonych – takich jak ombitaswir/parytaprewir/ rytonawir ± dazabuwir ± rybawiryna (OBV/PTV/r ± DSV ± RBV) – udostępniono dopiero w 2016 roku.

Czytaj dalej »

Inwazyjna choroba grzybicza u dzieci – spojrzenie na problem z perspektywy 2017

Problem inwazyjnych grzybic (ang. invasive fungal infections – IFI) w grupie chorych z zaburzeniami odporności, choć nie jest nowy, wciąż pozostaje aktualny. Grzybice nadal stanowią jedną z istotniejszych przyczyn zgonów pacjentów onkologicznych, powodując nieprzewidziane przerwy w terapii nowotworów, a samo ich leczenie – pomimo iż nie zawsze skuteczne – jest bardzo kosztowne. W piśmiennictwie pojawiło się wiele opracowań, rekomendacji i zaleceń dotyczących leczenia inwazyjnych grzybic u pacjentów onkologicznych, w tym także ostatnio rekomendacje Polskiego Towarzystwa Onkologii i Hematologii Dziecięcej. We wszystkich wytycznych podkreśla się trudności diagnostyczne i koncentruje się na kilku podstawowych grupach leków (azole, polieny, echinokandyny), próbując odpowiedzieć na pytania dotyczące: optymalnego modelu terapii, czasu zasadniczego leczenia, a także roli i długości leczenia profilaktycznego.

Czytaj dalej »

Zastosowanie w praktyce nowoczesnych opatrunków zawierających siarczan srebra w technologii TLC

Owrzodzenia przewlekle powstają najczęściej po urazie, a większość z nich jest skontaminowana. Wszystkim owrzodzeniom przewlekłym towarzyszy stan zapalny, wywołany obecnością aktywnych metaloproteinaz (ang. matrix metalloproteinases – MMPs). Metaloproteinazy są zbudowane z fragmentów aktywnych białek, ułatwiają m.in. migrację komórek, kontrolują angiogenezę i gojenie ran. Są syntetyzowane i wydzielane do macierzy zewnątrzkomórkowej (ang. extracellular matrix – ECM) przez leukocyty, monocyty, makrofagi, granulocyty obojętnochłonne, komórki śródbłonka i komórki nowotworowe oraz przez fibroblasty i inne komórki tkanki łącznej. Spośród 28 znanych metaloproteinaz, 22 występuje u ludzi i aż 20 z nich jest cynkozależnych. U osoby zdrowej MMPs występują w formie nieaktywnej, dzięki połączeniu cynku z cysteiną (białkowy aminokwas endogenny) w ECM. Naskórkowy i śródbłonkowy czynnik wzrostu oraz interleukina pobudzają, a hormony steroidowe i czynnik wzrostu β hamują wydzielanie metaloproteinaz do macierzy zewnątrzkomórkowej. MMPs aktywują się w środowisku obojętnym lub lekko zasadowym. Pod wpływem urazu cysteina oddziela się od cynku, co powoduje powstanie stanu zapalnego tkanek, manifestującego się obrzękiem, zaczerwienieniem i zwiększoną ilością wysięku. Po oddzieleniu cysteiny, metaloproteinazy aktywują się, powodując degradację komórek. Wzrost aktywnych MMPs powoduje zmianę pH i spadek podaży tlenu, przedłuża reakcję zapalną i opóźnia gojenie. Metaloproteinazy są odpowiedzialne za nadmierny rozpad tkanek oraz stanowią przyczynę nieprawidłowości występujących np. w neuropatycznej stopie cukrzycowej. Zwiększona ilość wysięku związana z przewlekłym stanem zapalnym tkanek występującym w owrzodzeniach przewlekłych hamuje m.in. proliferację fibroblastów.

Czytaj dalej »

Inwazyjne zakażenia grzybicze u chorych hematoonkologicznych – epidemiologia, diagnostyka, przebieg kliniczny i leczenie

Inwazyjne zakażenia grzybicze (IZG, ang. invasive fungal infections – IFI) stanowią bardzo istotny klinicznie problem u chorych leczonych chemioterapią bądź poddawanych transplantacji allogenicznych krwiotwórczych komórek macierzystych (ang. allogeneic hematopoietic stem cell transplantation – allo-HSCT) z powodu nowotworów układu krwiotwórczego. Z jednej strony stosowanie w ostatnich latach coraz agresywniejszych schematów chemioterapii, powodujących przedłużające się okresy neutropenii, prawdopodobnie przyczynia się do wzrostu zakażeń grzybami pleśniowymi (ang. invasive mould infection – IMI). Z drugiej strony warto odnotować również fakt wzrostu częstości grzybic inwazyjnych u chorych niehematologicznych – np. u osób z przewlekłą niewydolnością nerek. Pomimo stosowania coraz nowszych i skuteczniejszych leków przeciwgrzybiczych, śmiertelność z powodu IZG jest w dalszym ciągu bardzo wysoka i wynosi 25–64%. Szacuje się, że około 2% chorych hematoonkologicznych umiera z powodu inwazyjnych zakażeń grzybiczych. Na gorsze rokowanie u pacjentów z IZG – poza bezpośrednim wpływem zakażenia – oddziałuje również opóźnianie chemioterapii lub stosowanie suboptymalnych dawek chemioterapii, co z kolei obniża skuteczność leczenia. Trudności diagnostyczne grzybicy inwazyjnej sprawiają, że choroba jest często rozpoznawana w bardzo zaawansowanym stadium, co prowadzi do gorszych wyników leczenia.

Czytaj dalej »

Profilaktyka i leczenie inwazyjnych zakażeń grzybiczych u chorych na nowotwory. Omówienie aktualnych wytycznych według NCCN

Inwazyjne zakażenia grzybicze (IZG, ang. invasive fungal infections – IFI) stanowią poważne zagrożenie dla życia i zdrowia chorych na nowotwory, zwłaszcza układu krwiotwórczego i chłonnego. Jest to zjawisko tak częste, iż wpłynęło na intensywny rozwój strategii profilaktyki i leczenia zakażeń. W niniejszej pracy Autorzy zwrócili uwagę na najnowsze wytyczne dotyczące profilaktyki i leczenia IZG, sformułowane przez Narodową Kompleksową Sieć Nowotworową (ang. National Comprehensive Cancer Network – NCCN) Stanów Zjednoczonych Ameryki (wersja 2.2016) w ramach wytycznych „Zapobieganie i leczenie zakażeń związanych z nowotworami”. Zalecenia NCCN stanowią bardzo wartościowy zbiór wskazówek opracowanych przez panel 24 ekspertów z dziedziny chorób: zakaźnych, hematologii, chorób wewnętrznych, pulmonologii, onkologii i farmakologii na podstawie wnikliwej analizy aktualnej literatury dotyczącej tematyki oraz ich osobistych opinii odnośnie aktualnych standardów leczenia. Jednocześnie autorzy rekomendacji zastrzegają, że każdy przypadek powinien być traktowany indywidualnie – na podstawie uważnej obserwacji pacjenta w kontekście zrozumienia czynników ryzyka oraz lokalnej epidemiologii, w tym analizy profilu lekowrażliwości szczepów w badanym ośrodku. Rekomendacje NCCN opisywane są w skali kategorii dowodowości i uzgodnień. Większość rekomendacji, odnośnie których kategoria nie jest podana, posiada rekomendację 2A.

Czytaj dalej »

Inwazyjne zakażenia grzybicze u chorych hematoonkologicznych

Inwazyjne zakażenia grzybicze (IZG, ang. invasive fungal infections – IFI) stanowią bardzo istotny klinicznie problem u chorych leczonych chemioterapią bądź poddawanych transplantacji allogenicznych krwiotwórczych komórek macierzystych (ang. allogeneic hematopoietic stem cell transplantation – allo-HSCT) z powodu nowotworów układu krwiotwórczego. Z jednej strony stosowanie w ostatnich latach coraz agresywniejszych schematów chemioterapii, powodujących przedłużające się okresy neutropenii, prawdopodobnie przyczynia się do wzrostu zakażeń grzybami pleśniowymi (ang. invasive mould infection – IMI). Z drugiej strony warto odnotować również fakt wzrostu częstości grzybic inwazyjnych u chorych niehematologicznych – np. u osób z przewlekłą niewydolnością nerek. Pomimo stosowania coraz nowszych i skuteczniejszych leków przeciwgrzybiczych, śmiertelność z powodu IZG jest w dalszym ciągu bardzo wysoka i wynosi 25–64%. Szacuje się, że około 2% chorych hematoonkologicznych umiera z powodu inwazyjnych zakażeń grzybiczych. Na gorsze rokowanie u pacjentów z IZG – poza bezpośrednim wpływem zakażenia – oddziałuje również opóźnianie chemioterapii lub stosowanie suboptymalnych dawek chemioterapii, co z kolei obniża skuteczność leczenia. Trudności diagnostyczne grzybicy inwazyjnej sprawiają, że choroba jest często rozpoznawana w bardzo zaawansowanym stadium, co prowadzi do gorszych wyników leczenia.

Czytaj dalej »

Fidaksomycyna w leczeniu zakażeń Clostridium difficile

Zakażenie Clostridium difficile (ang. Clostridium difficile infection – CDI) należy do najczęstszych zakażeń szpitalnych. Średnia zapadalność na CDI w Europie wynosi 4,1 na 10 000 osobodni, przy czym w Polsce według danych za lata 2012–2013, opartych na analizie materiału z ponad 20 szpitali, jest to 8,6 na 10 000 osobodni. Zakażenie C. difficile jest poważnym problemem we wszystkich krajach rozwiniętych, gdyż wiąże się z: wydłużeniem pobytu pacjentów w szpitalu, nawrotowością wynoszącą około 20–30%, znacznym zwiększeniem śmiertelności w grupie chorych hospitalizowanych oraz znacznym zwiększeniem kosztów leczenia.

Czytaj dalej »

Objawowa niepowikłana choroba uchyłkowa okrężnicy – aktualny stan wiedzy i zasady leczenia

W ciągu ostatnich lat systematycznie zwiększa się liczba publikacji dotyczących uchyłkowatości jelit. Zmieniają się poglądy dotyczące zarówno etiopatogenezy, jak i zasad leczenia objawowej choroby uchyłkowej (ang. diverticular disease – DD) – postaci niepowikłanej oraz powikłanej. Badania epidemiologiczne jednoznacznie wskazują na wzrost częstości występowania uchyłkowatości jelita grubego w populacji całego świata. Problem ten jest szczególnie istotny w krajach rozwiniętych, zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Europie Zachodniej. Uchyłkowatość lewej połowy jelita grubego w tych populacjach występuje głównie w starszych grupach wiekowych, z częstością do 65% u osób po 65. roku życia i 70% u osób powyżej 80. roku życia. Większość chorych z uchyłkowatością okrężnicy nie odczuwa żadnych dolegliwości i nie wymaga leczenia. Objawy choroby uchyłkowej występują u około 20% pacjentów, u części z nich schorzenie ma przebieg postępujący, z nawrotami zapalenia uchyłków i ryzykiem wystąpienia powikłań wymagających leczenia operacyjnego. Obserwuje się także systematyczny wzrost kosztów związanych z wizytami lekarskimi, hospitalizacjami, leczeniem zachowawczym i operacyjnym.

Czytaj dalej »

Aktualne wytyczne dotyczące profilaktyki i leczenia celowanego zakażeń grzybiczych u chorych hematoonkologicznych i po przeszczepieniu krwiotwórczych komórek macierzystych według zaleceń ECIL-5

W ciągu ostatnich 25 lat nastąpił wzrost częstości występowania inwazyjnych zakażeń grzybiczych (ang. invasive fungal infections – IFI) u pacjentów hematoonkologicznych. Jest to paradoksalnie koszt postępu, jaki dokonał się w medycynie – rośnie liczba procedur intensywnej chemioterapii, radioterapii, leczenia immunosupresyjnego oraz skutecznej antybiotykoterapii o szerokim spektrum w leczeniu zakażeń bakteryjnych. Grupą chorych szczególnie narażonych na wystąpienie IFI są pacjenci poddawani procedurom przeszczepienia allogenicznych krwiotwórczych komórek macierzystych (ang. allogeneic hematopoietic stem cell transplantation – allo-HSCT), zwłaszcza od dawców alternatywnych. To powikłanie nadal jest obarczone wysoką śmiertelnością, czego przyczyną jest często zbyt późno postawiona diagnoza.

Czytaj dalej »

Bezpieczna terapia infuzyjna na przykładzie procesu terapeutycznego u pacjentów z przewlekłymi chorobami wątroby

Przewlekłe choroby wątroby rozwijają się w wyniku działania szeregu czynników, wśród których wymienia się: alkohol, wirusy hepatotropowe, leki, toksyny spożywcze, metale ciężkie oraz nieprawidłowe produkty przemiany materii. Oprócz wskazanych przyczyn wymienia się także niektóre choroby metaboliczne powodujące cholestazę, przewlekłe schorzenia dróg żółciowych oraz autoagresję. W wyniku przewlekłego procesu chorobowego w wątrobie może dojść do marskości, stanowiącej końcowe stadium schorzenia. Stan ten dotyczy 4–10% populacji (marskość częściej występuje u mężczyzn).

Czytaj dalej »

Zasadność stosowania infuzyjnych systemów zamkniętych w leczeniu przewlekłych chorób wątroby

Przewlekłe choroby wątroby rozwijają się w wyniku działania szeregu czynników, wśród których wymienia się: alkohol, wirusy hepatotropowe, leki, toksyny spożywcze, metale ciężkie oraz nieprawidłowe produkty przemiany materii. Oprócz wskazanych przyczyn wymienia się także niektóre choroby metaboliczne powodujące cholestazę, przewlekłe schorzenia dróg żółciowych oraz autoagresję. W wyniku przewlekłego procesu chorobowego w wątrobie może dojść do marskości, stanowiącej końcowe stadium schorzenia. Stan ten dotyczy 4–10% populacji (marskość częściej występuje u mężczyzn).

Czytaj dalej »

Aktualnie dostępne terapie zakażeń HCV GT 2–6 na bazie interferonu

W ciągu kilku ostatnich lat nastąpił gwałtowny rozwój w zakresie terapii chorych z przewlekłym zapaleniem wątroby typu C (pzw C). Rejestrowane są nowe leki o bezpośrednim działaniu przeciwwirusowym (ang. direct acting antivirals – DAAs), będące inhibitorami wirusowej proteazy, polimerazy lub kompleksu replikacyjnego NS5A. Preparaty te mogą być ze sobą kojarzone i stosowane w terapii wyłącznie doustnej, a także mogą stanowić składnik schematów trójlekowych wraz z pegylowanym interferonem (PEG-IFN alfa) i rybawiryną (RBV).

Czytaj dalej »

Problemy terapeutyczne w zakażeniu HCV – interakcje lekowe

Przewlekłe zapalenie wątroby typu C (pzw C) jest – w skali ogólnoświatowej – jedną z głównych przyczyn przewlekłych chorób wątroby i marskości oraz raka wątrobowokomórkowego (ang. hepatocellular carcinoma – HCC). Choroba ta przyczynia się u osób zakażonych do pogorszenia jakości życia i skrócenia jego długości. Szacuje się, że liczba osób zakażonych wirusem HCV (ang. hepatitis C virus, wirusowe zapalenie wątroby typu C – wzw C) sięga 160 milionów, jednakże – z uwagi na bezobjawowy lub skąpoobjawowy charakter wzw C – rzeczywista liczba chorych może być dużo wyższa. Wczesna identyfikacja zakażonych oraz podjęte skuteczne leczenie przeciwwirusowe pozwalają uniknąć powikłań i wydłużyć życie pacjentów z HCV, co stanowi nadrzędny cel terapii.

Czytaj dalej »

Marskość wątroby i pierwotny rak wątroby związany z HBV – postępowanie terapeutyczne

Wirusowe zapalenie wątroby typu B (wzw B, ang. hepatitis B virus – HBV), będące najczęstszą manifestacją kliniczną zakażenia HBV, jest w skali ogólnoświatowej ważnym problemem społecznym, choć szybko zmniejszającym się w świecie zachodnim. W przybliżeniu 30% światowej populacji wykazuje serologiczne dowody na obecne lub przebyte zakażenie wzw B [1]. Przewlekłe zapalenie wątroby typu B (pzw B) może prowadzić do rozwoju marskości i raka wątrobowokomórkowego (ang. hepatocellular carcinoma – HCC), a ryzyko przedwczesnej śmierci z powodu powikłań marskości czy HCC u zakażonych HBV jest oceniane na 15–25%.

Czytaj dalej »

Terapia trójlekowa wirusowego zapalenia wątroby typu C

Według Światowej Organizacji Zdrowia (ang. World Health Organization – WHO) na świecie około 150 milionów ludzi jest przewlekle zakażonych HCV (ang. hepatitis C virus, wirus zapalenia wątroby typu C – wzw C), a liczba zgonów w wyniku następstw tego zakażenia wynosi około 350 000 rocznie. Skuteczne leczenie przewlekłego zapalenia wątroby typu C (pzw C) stanowi profilaktykę niekorzystnych konsekwencji klinicznych tego zakażenia pod postacią: marskości wątroby, jej niewydolności lub pierwotnego raka wątroby (ang. hepatocellular carcinoma – HCC). Od 2011 roku do terapii pzw C u zakażonych genotypem 1 HCV wprowadzono schemat trójlekowy, składający się z pegylowanego interferonu (PEG-IFN), rybawiryny (RBV) i inhibitorów proteazy HCV I generacji (telaprewir – TVR i boceprewir – BOC). Kuracja ta istotnie zwiększyła skuteczność leczenia tej grupy pacjentów, szczególnie chorych wcześniej nieleczonych oraz z nawrotem choroby po uprzednio nieskutecznej terapii dwulekowym schematem PEG-IFN i RBV. Obok wzrostu skuteczności leczenia oraz możliwości jego skrócenia, zastosowanie nowych leków ujawniło szereg działań niepożądanych oraz interakcji lekowych z innymi preparatami, przyjmowanymi przewlekle przez pacjentów. Dalsze badania nad nowymi lekami przeciwwirusowymi koncentrowały się na: zwiększeniu ich aktywności przeciwwirusowej, podwyższeniu bariery genetycznej w celu zmniejszenia ryzyka lekooporności oraz podwyższeniu bezpieczeństwa stosowania zarówno w kontekście minimalizacji działań niepożądanych, jak i interakcji z innymi preparatami przyjmowanymi przewlekle przez pacjentów kwalifikowanych do terapii oraz na skracaniu okresu leczenia.

Czytaj dalej »

Czy w leczeniu przewlekłego wzw typu C warto czekać na nowe leki doustne?

Od pewnego czasu w świecie medycyny i wśród chorych przewlekle zakażonych HCV (ang. hepatitis C virus, wirus zapalenia wątroby typu C – wzw C) panuje poruszenie wywołane faktem, iż nareszcie dostępne są skuteczne leki doustne zwalczające infekcję. Dodatkowo są to preparaty gwarantujące nie tylko wyleczenie, lecz także terapię pozbawioną objawów ubocznych, a w związku z tym – bezpieczne i dobrze tolerowane. Dla chorych, którzy obawiają się dotychczas oferowanego leczenia interferonem (IFN) i rybawiryną (RBV) i jednocześnie mają świadomość dużego ryzyka niepowodzenia terapii, pojawiła się uzasadniona nadzieja. Niestety, rejestracja leków to jedno, a dostęp do nich w ramach środków budżetowych lub gwarantowanych przez ubezpieczyciela – to drugie. Ogromne koszty terapii bezpośrednio działającymi doustnymi lekami przeciwwirusowymi (ang. directly acting antivirals – DAAs) rodzą bardzo wiele pytań, na które trzeba znaleźć odpowiedź, aby w ramach dostępnych środków leczyć najefektywniej jak jest to możliwe.

Czytaj dalej »

Genotyp 3 HCV – łatwy czy trudny do leczenia?

Od połowy lat 70. XX wieku notowano zachorowania na potransfuzyjne zapalenie wątroby u osób, u których nie stwierdzano serologicznych wykładników zakażeń znanymi dotychczas wirusami hepatotropowymi. W związku z tym przypuszczano, że istnieje inny wirus przenoszony drogą krwi. Został on zidentyfikowany w 1989 roku przez Choo i wsp. – nadano mu nazwę HCV (ang. hepatitis C virus, wirus zapalenia wątroby typu C – wzw C) [1]. Obecnie wywoływane przez wzw C przewlekłe zapalenie wątroby typu C (pzw C) stanowi poważny problem zdrowotny w skali globalnej; szacuje się, że zakażonych jest ponad 160 milionów ludzi, co stanowi 2,35% ogólnoświatowej populacji [2]. W klasyfikacji wirusologicznej HCV należy do rodzaju Hepacivirus i rodziny Flaviviridae. Jego genom aż w 30% składa się z sekwencji wysoce zmiennych; ta duża niejednorodność genetyczna jest powodem występowania wielu typów, podtypów i pseudogatunków wzw C. W obrębie sześciu podstawowych odmian wirusa, czyli genotypów oznaczonych cyframi, występuje ponad 50 podtypów (oznaczonych kolejno literami arabskimi). Genotypy 1, 2 i 3 są szeroko rozpowszechnione na świecie, dominują w Europie, Ameryce Północnej i Południowej oraz Australii, podczas gdy pozostałe są charakterystyczne dla określonych rejonów geograficznych: 4 – dla Afryki Północnej i Centralnej, 5 – dla Afryki Południowej, a 6 – dla Indii i Azji Południowo- Wschodniej [3]. W Polsce przeważają zakażenia genotypem 1b. Przeprowadzona przez Panasiuka i wsp. analiza częstości występowania poszczególnych genotypów HCV wśród pacjentów polskich ośrodków, obejmująca lata 2003–2012, wykazała 79,4% odsetek zakażeń genotypem 1b i 13,8% – genotypem 3a [4]. Poszczególne genotypy wirusa różnią się pomiędzy sobą nie tylko rozmieszczeniem geograficznym, lecz także wpływem na naturalny przebieg choroby i odpowiedzią na leczenie przeciwwirusowe.

Czytaj dalej »

Skuteczność oraz bezpieczeństwo leczenia pegylowanym interferonem alfa-2a (Pegasys®) i rybawiryną chorych z przewlekłym wirusowym zapaleniem wątroby typu C w starszym wieku

Przewlekłe zapalenie wątroby typu C (pzw C, ang. chronic hepatitis C) jest narastającym problemem zdrowotnym u osób starszych (po 65. roku życia). Według danych pochodzących z niektórych krajów europejskich i azjatyckich, pzw C jest częściej rozpoznawane w tej grupie wiekowej niż wśród osób młodszych. W Polsce, według informacji za 2012 rok, wskaźniki zapadalności w grupach wiekowych od 65. do 74. roku życia oraz powyżej 75. roku życia wyniosły odpowiednio 7,67/100 000 i 4,53/100 000 osób, przy średniej zapadalności dla wszystkich przedziałów wiekowych szacowanej na 5,95/100 000 osób. Najwyższy wskaźnik zachorowalności odnotowano w grupach wiekowych od 55. do 59. roku życia oraz od 50. do 54. roku życia (9,94/100 000 i 9,19/100 000 osób), choć w porównaniu do wcześniejszych opracowań widoczny jest systematyczny wzrost zapadalności wśród osób starszych (w 2011 roku w przedziale wiekowym 65.–74. rok życia wskaźnik ten wyniósł 5,53/100 000, a dla osób >75. roku życia – 4,12/100 000 osób).

Czytaj dalej »

Jakość życia a leczenie ran przewlekłych

Przewlekłe owrzodzenia to ogromny problem medyczny i społeczny. Złożoność zagadnienia wyznacza potrzebę interdyscyplinarnych działań, które w konsekwencji powinny wpływać na poprawę jakości życia pacjentów z tym rozpoznaniem. Według definicji owrzodzenia są to rany, które nie goją się przez dłuższy czas, z reguły powyżej 6–8 tygodni. Są przyczyną przewlekłego bólu i istotnie obniżają sferę subiektywnych doświadczeń pacjenta. Wstydliwy aspekt schorzenia jest przyczyną społecznej izolacji chorych. Dodatkowo sama procedura zmiany opatrunku często jest przyczyną narastających dolegliwości. Uciążliwy, bolesny charakter schorzenia, jego przewlekłość i częste nawroty powodują obniżenie jakości życia pacjentów. Chorzy, którym nie udzielono właściwej pomocy, z rezygnacją koncentrują się na ukrywaniu schorzenia. Często dopiero silny ból lub wydzielina z rany o bardzo nieprzyjemnym zapachu zmuszają pacjenta do aktywnego poszukiwania pomocy.

Czytaj dalej »

Serokonwersja HBsAg – czy może być realnym celem leczenia zakażenia HBV?

Przewlekłe zapalenie wątroby typu B (pzw B, ang. chronic hepatitis B virus) pozostaje jedną z wiodących przyczyn marskości wątroby i raka wątrobowokomórkowego (ang. hepatocellular carcinoma – HCC) na świecie. Pomimo iż upłynęło już ponad 50 lat od wykrycia czynnika etiologicznego wirusa zapalenia wątroby typu B (wzw B, ang. hepatitis B virus – HBV), możliwości leczenia tego schorzenia nadal pozostają suboptymalne. Oczywistym jest, że w przypadku chorób zakaźnych nadrzędnym celem terapii jest eliminacja patogenu z ustroju osoby zakażonej. Niestety w przypadku wzw B cel ten jest aktualnie nieosiągalny, a lekarze praktycy muszą posiłkować się innymi. Nowoczesne analogi nukleot(z)ydowe (AN) (entekawir (ETV)/tenofowir (TDF)) są w stanie redukować wiremię HBV do poziomu niewykrywalnego czułymi metodami PCR (ang. polymerase chain reaction) już w ciągu kilku–kilkunastu miesięcy od rozpoczęcia terapii. Co więcej, długotrwałe leczenie supresyjne powoduje zahamowanie, a nawet odwrócenie zmian histologicznych w wątrobie u większości chorych (>90%), zapobiegając tym samym rozwojowi marskości wątroby i jej powikłań. Najnowsze doniesienia wskazują także na zmniejszenie ryzyka rozwoju HCC (jednakże nie na jego całkowite wyeliminowanie) w przebiegu długotrwałej terapii AN.

Czytaj dalej »

Leczenie zakażeń HCV pegylowanym interferonem alfa-2a i rybawiryną u dzieci

Zakażenia HCV (ang. hepatitis C virus, wirusowe zapalenie wątroby typu C – wzw C) stanowią poważny problem dla zdrowia publicznego. Szacuje się, że na świecie żyje około 170–200 milionów ludzi z obecnymi w surowicy przeciwciałami anty-HCV. W Polsce jest około 730 tysięcy nosicieli anty-HCV, a dodatkowo – według danych Polskiej Grupy Ekspertów HCV – około 230 tysięcy osób z aktywną replikacją HCV. Ze względu na długi bezobjawowy przebieg oraz poważne konsekwencje kliniczne w postaci marskości wątroby, jej niewydolności oraz pierwotnego raka wątroby (ang. hepatocellular carcinoma – HCC), zakażenia HCV są nazywane „cichą epidemią” lub „bombą z opóźnionym zapłonem”. Z historii naturalnej zakażeń wzw C wynika, że najwyższą skuteczność leczenia uzyskuje się u pacjentów z najmniej zaawansowaną chorobą wątroby, stąd ogromne znaczenie badań przesiewowych poszukujących czynnie tych infekcji, szczególnie u osób z grup zwiększonego ryzyka.

Czytaj dalej »

Czy w erze trójlekowych terapii przeciwwirusowych u chorych przewlekle zakażonych genotypem 1 HCV jest nadal miejsce dla leczenia dwulekowego z interferonem pegylowanym?

Przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu C (pwzw C, ang. chronic hepatitis C virus) jest wywoływane przez wirus zapalenia wątroby typu C (wzw C, ang. hepatitis C virus – HCV). Charakteryzuje się ono występowaniem odczynu martwiczo-zapalnego w obrębie wątroby, który prowadzi do jej włóknienia, a u części chorych – również do marskości tego narządu. Przewlekłe HCV ze wszystkimi dalszymi konsekwencjami epidemiologicznymi, klinicznymi oraz społecznymi należy do jednych z najpoważniejszych wyzwań w zakresie ochrony zdrowia w skali globalnej. Szacunkowe dane sugerują, że zakażenie dotyczy około 3% populacji światowej, co może przekładać się na liczbę przewlekle zakażonych, wahającą się w granicach 130–210 milionów osób. Należy podkreślić, iż dane te mają charakter jedynie szacunkowy, gdyż dotychczasowe badania epidemiologiczne w tym zakresie były przeprowadzone na stosunkowo niewielkich liczebnie grupach. Według Polskiej Grupy Ekspertów HCV przybliżona liczba osób zakażonych wzw C w Polsce wynosi około 720–730 tysięcy. Na te dane nowe światło rzucają wyniki jednego z większych badań epidemiologicznych dotyczących zakażenia HCV, przeprowadzonego w ostatnim czasie w Polsce na grupie 26 057 osób (w oparciu o ankietę przygotowaną przez Polską Grupę Ekspertów HCV i przy wsparciu firmy Roche Polska). W grupie badanych było 496 osób seropozytywnych w zakresie obecności przeciwciał anty-HCV w surowicy krwi (1,9% badanych). Pogłębiona analiza w oparciu o badania molekularne tej podgrupy, czyli chorych seropozytywnych, wykazała obecność HCV-RNA w surowicy krwi u około 1⁄3 osób (0,6% całej badanej populacji). Wynik ten precyzyjniej wskazuje na odsetek zakażonych w Polsce wymagających kwalifikacji do leczenia przeciwwirusowego. Obecnie dane te wydają się najdokładniej odzwierciedlać skalę problemu zakażenia HCV w Polsce oraz wymagania co do konieczności leczenia przeciwwirusowego, aczkolwiek brak jest wieloletnich badań obserwacyjnych oceniających odległe skutki zakażenia wzw C, takie jak marskość wątroby czy pierwotny rak wątrobowokomórkowy (ang. hepatocellular carcinoma – HCC). Niemniej jednak tak duża liczba osób zakażonych HCV i wykazujących obecność materiału genetycznego HCV-RNA w surowicy krwi (czyli potencjalnie wymagających pogłębiania diagnostyki wirusologicznej i klinicznej w aspekcie kwalifikacji do leczenia przeciwwirusowego), kontrastująca z relatywnie niewielką liczbą chorych leczonych przeciwwirusowo w skali roku w Polsce, wskazuje na konieczność przeprowadzania szeroko zakrojonych badań przesiewowych w celu poprawy bezpieczeństwa epidemiologicznego oraz zmniejszenia zagrożenia związanego z zakażeniem tym wirusem hepatotropowym.

Czytaj dalej »

Czy należy leczyć przeciwwirusowo pacjentów zakażonych HCV z niewielkimi zmianami histopatologicznymi w wątrobie lub ich brakiem?

Termin wirusowego zapalenia wątroby typu C (wzw C, ang. hepatitis C virus – HCV) jest często zamiennie stosowany z przewlekłym zakażeniem wirusem zapalenia wątroby typu C (pwzw C, ang. chronic HCV). Tymczasem jest to pojęcie bardzo heterogenne, obejmujące zarówno różny stopień zmian zapalnych, jak i włóknienia – od jego braku (najczęściej określane jako F0, oznaczenie „F” pochodzi od ang. fibrosis) do marskości wątroby (F4 w skali METAVIR). Równocześnie termin ten może zawierać odniesienia do manifestacji pozawątrobowych zakażeń HCV, które nie zależą od zaawansowania zmian w tym narządzie. Wspólną cechą tych jakże odmiennych przejawów klinicznych wzw C jest fakt, że wszystkie one wymagają właściwego diagnozowania oraz leczenia. Terapia tego zakażenia jest zadaniem trudnym, ale jednocześnie satysfakcjonującym, gdyż jest to prawdopodobnie jedyna przewlekła choroba wirusowa, którą można w całości wyleczyć (w rozumieniu dokonania eradykacji wirusa z organizmu człowieka).

Czytaj dalej »