Pathophysiology of combat stress, including burns
Bartłomiej Zoń | Wojciech Witkowski
Chirurgia Plastyczna i Oparzenia 2016;4(4):143–149
Patofizjologia stresu bojowego ze szczególnym uwzględnieniem oparzeń
Oddział Kliniczny Chirurgii Plastycznej, Rekonstrukcyjnej i Leczenia Oparzeń Wojskowego Instytutu Medycznego z Centralnym Szpitalem Klinicznym Ministerstwa Obrony Narodowej w Warszawie
⇒ Bartłomiej Zoń, Oddział Kliniczny Chirurgii Plastycznej, Rekonstrukcyjnej i Leczenia Oparzeń, Wojskowy Instytut Medyczny z Centralnym Szpitalem Klinicznym Ministerstwa Obrony Narodowej w Warszawie, ul. Szaserów 128, 04-141 Warszawa, Tel.: 261 817 218, Fax: (22) 610 01 64
Wpłynęło: 20.10.2016
Zaakceptowano: 14.11.2016
DOI: dx.doi.org/10.15374/ChPiO2016019
Chirurgia Plastyczna i Oparzenia 2016;4(4):143–149
Streszczenie: Medycyna wojenna stanowi temat bardzo różnorodnych badań i poszukiwań, w wielu sytuacjach jeszcze niewyjaśnionych. Podstawowe mechanizmy molekularne prowadzące do uszkodzeń tkankowych to: apoptoza, martwica, zaburzenia produkcji tlenku azotu, aktywacja układu dopełniacza, odpowiedź układu immunologicznego na urazy oraz dysregulacja przemian biochemicznych komórek. Dochodzi do uszkodzeń wielu narządów, między innymi skory. W niniejszej pracy opisano molekularne mechanizmy stresu oraz najnowsze koncepcje związane z badaniami nad patologią uszkodzeń oparzeniowych i próbami ich odwracania, w szczególności w warunkach wojennych.
Słowa kluczowe: mechanizmy molekularne stresu, oparzenia polowe, stres bojowy, uszkodzenia oparzeniowe, uszkodzenia tkankowe
Abstract: Battlefield medicine is an enormously diverse subject and its extent has not yet been established. Basic molecular mechanisms damaging the tissues include apoptosis, necrosis, nitric oxide metabolism disorders, complement activation, cellular stress immune response and cell biochemistry disorders. They may affect various organs, including the skin. The present study analyzes molecular stress mechanisms and up-to-date research concepts aimed at understanding and reversing damage caused by burns, especially on the battlefield.
Key words: battlefield burns, burn injury, combat stress, molecular stress mechanisms, tissue damage
