Częstość występowania i różnorodność patologicznych zmian w jamie ustnej u pacjentów leczonych w Zakładzie Chirurgii Stomatologicznej WUM w latach 2012–2017. Badanie retrospektywne

Streszczenie: Wstęp W obrębie jamy ustnej może występować szereg zmian o zróżnicowanej etiopatogenezie: począwszy od łagodnych zmian zapalno-przerostowych, do nowotworów złośliwych. Poniższe badanie miało na celu statystyczne ukazanie częstości występowania i rodzaju zmian w zależności od wieku oraz płci pacjentów leczonych w Zakładzie Chirurgii Stomatologicznej WUM. Materiał i metody Przeanalizowano 612 wyników badań histopatologicznych wycinków lub całych zmian jamy ustnej pobranych od pacjentów w latach 2012–2017. Wyniki zostały porównane pod względem: płci, wieku oraz miejsca pobrania materiału tkankowego. Wyodrębniono nowotwory i 8 innych grup zmian na błonie śluzowej. Wyniki Najczęściej występującą zmianą był przerost włóknisty (35%), następnie zmiany na podłożu przewlekłego procesu zapalnego (15,4%), a jako trzecie – torbiele gruczołów ślinowych (11,9%). Brodawczaki (HPV) stanowiły 10,5%, nadziąślaki – 9,64%, nowotwory – 6,54%, natomiast torbiele i owrzodzenia – odpowiednio 4,74% i 4,25%. W 70 przypadkach stwierdzono obecność zmian przednowotworowych. Zaliczono do nich: owrzodzenia, leukoplakię, zmiany z metaplazją, dysplazją oraz przerost pseudonowotworowy. Najczęstsza lokalizacja patologicznych zmian w jamie ustnej dotyczyła dziąseł. Wnioski Wiele zmian o odmiennej etiologii może prezentować podobny obraz kliniczny, dlatego – aby poprawnie zdiagnozować patologiczne zmiany w jamie ustnej – konieczne jest przeprowadzenie dokładnego badania podmiotowego oraz przedmiotowego pacjenta w celu poznania czynników, które mogły wywołać daną zmianę. Specyficzną grupę zmian patologicznych błony śluzowej jamy ustnej stanowią owrzodzenia, które pomimo postępowania zachowawczego nie poddają się leczeniu. W takich przypadkach należy podejrzewać proces nowotworzenia i pobrać wycinek zmiany do oceny histopatologicznej. Wykonanie takiego badania jest jedyną pewną metodą, pozwalającą postawić ostateczne rozpoznanie.

Słowa kluczowe: nadziąślak, nowotwory jamy ustnej, owrzodzenie, torbiel ślinowa, włókniak

Abstract: Introduction A large number of lesions of various etiopathogenesis may be found in the oral cavity. They range from benign inflammatory-hyperplastic changes to malignant tumors. The following study aims to statistically show the frequency and type of changes depending on the age and sex of patients treated in the Department of Dental Surgery of the Medical University of Warsaw. Material and methods 612 results of histopathological examinations of sections or entire lesions of the oral cavity collected from patients in the years 2012–2017 were analyzed. The results were analyzed in terms of gender, age and the site of tissue collection. Neoplasms and 8 other groups of lesions of the mucosa were distinguished. Results The most common lesion was fibroma (35%), followed by a chronic inflammatory process (15.4%), and salivary gland cysts (11.9%). Papillomas (HPV) accounted for 10.5%, epilemomas 9.64%, tumors 6.54%, cysts and ulcers 4.74% and 4.25%, respectively. Pre-neoplastic lesions were found in 70 cases. These included ulcerations, leukoplakia, changes with metaplasia, dysplasia and pseudo-neoplastic hyperplasia. The most common localization of pathological changes in the oral cavity was related to the gums. Conclusions Many lesions of various etiology may present with a similar clinical manifestation. Therefore, in order to correctly diagnose pathological changes in the oral cavity, it is necessary to conduct a thorough medical history and physical examination, and identify the factors that may have caused the lesion. A particular group of pathological changes of the oral mucosa are ulcers which, despite a conservative approach, do not respond to treatment. In such cases a neoplasm should be suspected and a section of the lesion be obtained for histopathological evaluation which is the only reliable method that allows a final diagnosis.

Key words: epulis, fibroma, mucocele, oral neoplasms, ulcer