Wrodzona przepuklina przeponowa u noworodka. Zasady postępowania pielęgnacyjnego w okresie okołooperacyjnym

Klinika Anestezjologii, Intensywnej Terapii i Opieki Pooperacyjnej, Samodzielny Publiczny Dziecięcy Szpital Kliniczny w Warszawie, ul. Żwirki i Wigury 63a, 02- 091 Warszawa, Tel.: (22) 317 98 20, Fax: (22) 317 98 62

Wpłynęło: 05.06.2016

Zaakceptowano: 30.06.2016

DOI: dx.doi.org/10.15374/PwAiIO2016020

Pielęgniarstwo w Anestezjologii i Intensywnej Opiece 2016;2(2):41–51

Streszczenie:

Wrodzona przepuklina przeponowa jest jedną z najcięższych wad okresu noworodkowego, rozpoznawaną we wczesnym okresie ciąży. Obecnie, dzięki postępowi medycyny – a zwłaszcza medycyny prenatalnej – wyniki jej leczenia uległy poprawie. Wczesny okres rozpoznania ma pozytywny wpływ na rokowanie. Przepuklinę przeponową leczy się w wysokospecjalistycznych ośrodkach, w oddziałach intensywnej terapii z zapleczem chirurgicznym. Na przestrzeni lat zmieniło się podejście do terapii tej wady w okresie poporodowym. Korekcji chirurgicznej nie traktuje się już jako wymaganej bezwzględnie ze wskazań życiowych. Dziecko jest przygotowywane do operacji, którą przeprowadza się po wyrównaniu niewydolności oddechowej i krążeniowej w oddziale intensywnej opieki pediatrycznej. Wyrównanie hemodynamiczne noworodka przed przystąpieniem do chirurgicznej korekty wrodzonej przepukliny przeponowej skutkuje krótszym oczekiwaniem na zabieg, szybszym jego przebiegiem, możliwością przeprowadzenia operacji jednoetapowo (z zamknięciem powłok skórnych, co jest możliwe dzięki mniejszemu obrzękowi narządów trzewnych), a dodatkowo skraca okres wspomagania oddechowego po zabiegu. Podczas całego okołooperacyjnego procesu leczenia u noworodka z wrodzoną przepukliną przeponową znaczący wpływ na powodzenie terapii ma personel pielęgniarski oddziałów intensywnej opieki pediatrycznej. Duża wiedza, odpowiedzialność i profesjonalizm pielęgniarek wpływają na końcowy, pozytywny wynik terapii. Wrodzona przepuklina przeponowa w okresie rozwoju prenatalnego oddziałuje na rozwój płuc płodu, co w konsekwencji prowadzi do hipoplastycznego płuca i ciężkiej niewydolności oddechowej. Celem niniejszej pracy było przedstawienie problemów pielęgnacyjnych występujących u dzieci z tą wadą oraz poszerzenie wiedzy na temat wrodzonej przepukliny przeponowej, jej patomorfologii i patofizjologii, a także leczenia i pielęgnowania noworodków w okresie okołooperacyjnym. Wykorzystano najnowsze doniesienia literatury polskiej i zagranicznej oraz przeanalizowano standardy postępowania pielęgniarskiego w terapii dzieci z wrodzoną przepukliną przeponową (na podstawie doświadczeń Kliniki Anestezjologii, Intensywnej Terapii i Opieki Pooperacyjnej oraz Kliniki Chirurgii Pediatrycznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego).

Słowa kluczowe: obszary pielęgnowania, oddział intensywnej terapii pediatrycznej, pacjent z wrodzoną przepukliną przeponową, terapia, zasady dobrej praktyki pielęgniarskiej

Abstract:

Congenital diaphragmatic hernia is one of the most serious birth defects in neonates. The defect can be detected in early pregnancy. Nowadays, thanks to the progress in perinatal medicine, the results of its therapy have improved. Early diagnosis is the key factor influencing treatment outcomes that is usually performed in highly specialized surgical centers. An approach to the treatment of defect in the postnatal period has changed over the years. Surgical correction is not considered as a lifesaving procedure. Newborn is prepared for the operation after respiratory and circulatory failure have been corrected, in pediatric intensive care unit. Hemodynamic stability makes procedure faster, makes it possible to perform as a single procedure (with the closure of skin possible due to reduced visceral edema), and shortens the need for respiratory support after the surgery. During the whole perioperative management of neonate with congenital diaphragmatic hernia, the nurses of intensive care unit have significant impact on the success of the therapy. Their vast knowledge, responsibility and professionalism have a positive impact on the final outcome of therapy. Diaphragmatic hernia during prenatal period results in hypoplastic lungs and severe respiratory failure. The aim of this study was to present challenges in the care of children with such defect and to increase knowledge of pathology, pathophysiology and treatment of congenital diaphragmatic hernia. The study uses the newest Polish and foreign literature and analyzes the standards of nursing in the treatment of children with diaphragmatic hernia, based on the experience of Department of Anesthesiology, Intensive Therapy and Postoperative Care and Department of Pediatric Surgery, Medical University of Warsaw.

Key words: intensive care pediatric, nursing areas, patient with congenital diaphragmatic hernia, therapy, the principles of good nursing practice

Pełna wersja artykułu