Zastosowania komórek macierzystych z tkanki tłuszczowej w medycynie regeneracyjnej

1 Wschodnie Centrum Leczenia Oparzeń i Chirurgii Rekonstrukcyjnej w Łęcznej
2 Centrum Onkologii – Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie w Warszawie

Jerzy Strużyna Wschodnie Centrum Leczenia Oparzeń i Chirurgii Rekonstrukcyjnej, Szpital Powiatowy w Łęcznej, ul. Krasnystawska 52, 21-010 Łęczna, Tel./Fax: (81) 752 65 31

Wpłynęło: 23.10.2015

Zaakceptowano: 05.11.2015

DOI : dx.doi.org/10.15374/ChPiO2015015

Chirurgia Plastyczna i Oparzenia 2015;3(4):151–157

Streszczenie: Tkanka tłuszczowa jest najbogatszym źródłem tzw. mezenchymalnych komórek macierzystych (ang. mesenchymal stem cells – MSC), znajdujących coraz szersze zastosowanie w medycynie regeneracyjnej. Komórki te są zdolne do różnicowania się w co najmniej trzy typy tkanek (kość, chrząstka, tkanka tłuszczowa), w szpiku kostnym tworzą tzw. podścielisko krwiotwórcze, cechują się również zdolnościami do immunomodulacyjnego wpływu na układ odpornościowy. Równie ważną klinicznie, jak zdolność do różnicowania się w tkankę łączną, jest ich umiejętność do miejscowej regulacji procesów naprawczych i wywierania efektu przeciwzapalnego oraz antyapoptotycznego. Mezenchymalne komórki macierzyste z tkanki tłuszczowej (ang. adipose stem cells – ASC) mają podobny fenotyp i właściwości jak MSC z innych lokalizacji, np.: ze szpiku kostnego, sznura pępowinowego, krwi pępowinowej lub łożyska, ale są możliwe do pozyskania w większej liczbie stosunkowo nieinwazyjną metodą – stąd ich popularność w medycynie regeneracyjnej. Aktualnie w rejestrze ClinicalTrials.gov są zarejestrowane 554 badania kliniczne z wykorzystaniem MSC oraz 178 badań, w których używane były ASC. Szybki wzrost liczby potencjalnych zastosowań klinicznych mezenchymalnych komórek macierzystych z tkanki tłuszczowej, przy stosunkowo wczesnym etapie badań, sprawia trudność w ocenie rzeczywistych perspektyw wykorzystania ich w medycynie regeneracyjnej.

Słowa kluczowe: inżynieria komórkowa, medycyna regeneracyjna, mezenchymalne komórki macierzyste

Abstract: Adipose tissue is the richest source of mesenchymal stem (stromal) cells (MSC) being increasingly applied for the regenerative medicine purposes. These cells are capable to differentiate into at least 3 types of tissues (bone, cartilage, fat), in bone marrow they play the role of so-called hematopoietic microenvironment, and express an immunomodulatory activity upon the immune system. For the clinical purposes, the capability of mesenchymal stem cells to form connective tissue is equally important as their capability of local regulation of tissue repair processes, as well as their anti-inflammatory and antiapoptotic activities. Mesenchymal stem cells from adipose tissue (adipose stem cells – ASC) are characterized by similar phenotype and functional characteristics as the mesenchymal stem (stromal) cells from the other sources, like bone marrow, umbilical cord, cord blood, or placenta, but are available via low-invasive method in larger numbers, hence their popularity in regenerative medicine. Actually there are registered (ClinicalTrials.gov) 554 clinical trials with the use of MSC, and 184 with the use of ASC. The fast growth of the numbers of potential clinical applications of ASC and relatively preliminary phase of tests does not allow for the precise prediction of future prospects of ASC clinical treatments.

Key words: cellular engineering, mesenchymal stem cells, regenerative medicine

Pełna wersja artykułu