Archiwa: Project

Clostridium difficile – problem kliniczny i epidemiologiczny

Szczep Clostridium difficile (CD) jest częstym źródłem problemów klinicznych i epidemiologicznych w szpitalu. Wywołuje bowiem nie tylko zakażenia jelitowe i biegunki poantybiotykowe, lecz także zakażenia pozajelitowe. Zakażenia szpitalne są zawsze traktowane jako kwestia związana z bezpieczeństwem pacjenta, a ponadto wiążąca się z dużymi kosztami leczenia oraz jakością udzielanych świadczeń zdrowotnych. Ze względu na pojawienie się wirulentnego, hiperepidemicznego szczepu NAP1/ BI/027 o podwyższonym stopniu produkcji toksyn białkowych, częstość zakażeń u pacjentów hospitalizowanych uległa wzrostowi. Pojawiają się również nawroty wymagające szczególnego postępowania terapeutycznego. Dlatego też istotne jest przedstawienie epidemiologii zakażeń, sposobów przetrwania drobnoustroju w środowisku nieożywionym oraz czynników ryzyka sprzyjającym rozprzestrzenianiu się C. difficile w środowisku szpitalnym.

Czytaj dalej »

Antybiotykoterapia w oddziale intensywnej terapii – implikacje farmakokinetyczne i farmakodynamiczne ze szczególnym uwzględnieniem β-laktamów

Stan pacjentów, szczególnie leczonych w oddziałach intensywnej terapii (OIT), może wpływać na farmakokinetyczne właściwości leków. Odpowiednie dawki antybiotyków oddziałują na stężenie środków przeciwbakteryjnych in vivo oraz na skuteczność leczenia. Celem pracy było przedstawienie podstawowych pojęć z dziedziny farmakologii i mikrobiologii oraz ich obecnego wpływu na leczenie pacjentów w stanie krytycznym.

Czytaj dalej »

Analiza stosowania antybiotyków jako czynnika ryzyka zakażeń Clostridium difficile

Clostridium difficile (CD) wywołuje zachorowania – od łagodnej biegunki do ciężkiej postaci ostrego rozdęcia okrężnicy (ang. megacolon toxica) i piorunującego zapalenia okrężnicy (ang. colitis fulminant) – określane nazwą (ang.) Clostridium difficile infection (CDI). Przyjmowanie antybiotyków jest obecnie uznawane za jeden z udowodnionych i znaczących czynników ryzyka wystąpienia zakażenia C. difficile. Cel pracy Celem pracy była analiza stosowania antybiotyków jako czynnika ryzyka zakażeń Clostridium difficile u pacjentów hospitalizowanych w szpitalu klinicznym w 2008 roku. Materiał i metody Przeprowadzono retrospektywne badanie kliniczno-kontrolne, w którym dokonano oceny stosowania antybiotyków jako czynnika ryzyka zakażenia CD. Grupa badana liczyła 266 pacjentów hospitalizowanych w szpitalu klinicznym w 2008 roku, u których stwierdzono zakażenie Clostridium difficile. Grupa kontrolna składała się z 221 pacjentów, u których wykluczono CDI. Wyniki Przeprowadzone badanie wykazało, że pacjenci hospitalizowani w 2008 roku i przyjmujący antybiotyki mieli pięciokrotnie większą szansę rozwinięcia się CDI (w porównaniu z chorymi nie przyjmującymi antybiotyków), a największe ryzyko zakażenia C. difficile było związane z przyjmowaniem amoksycyliny z kwasem klawulanowym (OR – 1,77, p=0,01), ciprofloksacyny (OR – 1,66, p=0,02) oraz ceftriaksonu (OR – 1,62, p=0,03).

Czytaj dalej »

Leczenie przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu B interferonem pegylowanym alfa-2a – opis przypadków

Przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B (PWZW typu B) stanowi poważny problem zdrowotny. Szacuje się, że w skali świata infekcję tym wirusem przeszło około 2 miliardów ludzi, z czego około 350 milionów pozostaje przewlekle zakażonych. Według prognoz epidemiologicznych w Polsce jest ich około 350 tysięcy. Pegylowany interferon alfa-2a jest stosowany w leczeniu WZW B od 2005 roku. Jego unikalne właściwości, wynikające z połączenia działania przeciwwirusowego oraz immunomodulacyjnego, zapewniają z jednej strony silny efekt terapeutyczny narastający nawet po zakończeniu terapii, z drugiej natomiast uniemożliwiają selekcję opornych szczepów wirusa. Powyższe cechy sprawiają, że preparat zajmuje czołowe miejsce wśród dostępnych opcji terapeutycznych.

Czytaj dalej »

Kaspofungina (Cancidas) w leczeniu zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych o etiologii Candida albicans

W pracy przedstawiono przypadek skutecznego zastosowania kaspofunginy w leczeniu grzybiczego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych u pacjentki z wrodzonym wodogłowiem wewnętrznym, z założonym drenażem komorowo-otrzewnowym płynu mózgowo-rdzeniowego, która była hospitalizowana w Klinice Intensywnej Terapii. Potwierdzonym mikrobiologicznie czynnikiem etiologicznym zakażenia był drożdżak z rodzaju Candida albicans, wrażliwy na amfoterycynę B, fluorocytozynę i kaspofunginę oraz wykazujący oporność na azole: flukonazol, itrakonazol i worikonazol. Po zastosowaniu kaspofunginy przez 28 dni i usunięciu drenażu układu komorowego uzyskano całkowitą eradykację drobnoustroju, wyleczenie infekcji oraz pełną poprawę stanu ogólnego i neurologicznego.

Czytaj dalej »

Zastosowanie rifaksyminy w zapobieganiu i leczeniu encefalopatii wątrobowej

Encefalopatia wątrobowa (EW) jest jednym z najczęstszych powikłań ostrych i przewlekłych chorób wątroby. EW w istotny sposób wpływa na jakość życia chorego. Profilaktyka i leczenie encefalopatii opierają się na unikaniu czynników wywołujących, oddziaływaniu na florę jelitową oraz obniżaniu stężenia amoniaku we krwi. Podstawę terapii stanowią niewchłanialne disacharydy. Antybiotyki, takie jak neomycyna i paromomycyna, są skuteczne w terapii ostrych epizodów EW, jednak ich stosowanie w zapobieganiu nawrotom jest obciążone poważnymi działaniami niepożądanymi. Bezpieczeństwo rifaksyminy w długotrwałym stosowaniu czyni ją przydatną w terapii i prewencji encefalopatii wątrobowej. Badania wykazały porównywalne efekty terapeutyczne rifaksyminy z niewchłanialnymi disacharydami. Jej użycie wiąże się z mniejszym ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych. Rifaksymina jest alternatywą w terapii EW u chorych źle tolerujących inne metody leczenia, np. disacharydy lub neomycynę.

Czytaj dalej »

Krztusiec – powracająca choroba zakaźna. Scenariusz kliniczny z omówieniem aktualnej sytuacji epidemicznej i profilaktyki

Krztusiec (inaczej koklusz) jest ostrym zakażeniem bakteryjnym dróg oddechowych, wywoływanym przez pałeczkę Bordetella pertussis. Po zdecydowanym spadku zachorowań wśród niemowląt i małych dzieci w Polsce, obserwowanym po wprowadzeniu w latach 60. XX wieku powszechnych szczepień przeciwko krztuścowi, od kilkunastu lat obserwuje się wzrost liczby przypadków choroby, z przeniesieniem zachorowań na starsze grupy wiekowe. Zjawisko to tłumaczy się stopniowo słabnącą ochroną poszczepienną, wysoką zaraźliwością i stałą obecnością w populacji drobnoustroju chorobotwórczego. U osób szczepionych przed kilku laty przebieg kliniczny krztuśca może być znacznie złagodzony i bardzo niecharakterystyczny, bez typowego kaszlu i wymiotów. Każdy lekarz – w diagnostyce różnicowej kaszlu utrzymującego się ponad 7 dni – powinien uwzględniać możliwość wystąpienia kokluszu. Opanowanie wzrostu zachorowań na krztusiec wymaga powszechnych, regularnych szczepień przypominających dTpa u młodzieży i dorosłych. W sytuacji wzrostu zachorowań wśród nastolatków i młodych dorosłych szczególnie ważne są terminowe szczepienia niemowląt, ponieważ ta grupa wiekowa jest najbardziej narażona na krztusiec o ciężkim przebiegu oraz rozwój powikłań.

Czytaj dalej »

Zmiany w charakterystyce złożonego preparatu przeciwmalarycznego Malarone (atowakwon/proguanil)

Malarone® jest preparatem przeciwmalarycznym, rekomendowanym przez WHO (ang. World Health Organization) i CDC (ang. Centre for Disease Control and Prevention) do stosowania podczas wyjazdów w rejony występowania chlorochino- i wielolekoopornych szczepów Plasmodium falciparum. Zalety tego leku, złożonego z atowakwonu i proguanilu, są liczne: wysoka skuteczność w stosunku do najgroźniejszego zarodźca zimnicy, jakim jest P. falciparum, nielimitowany czas stosowania (uzależniony wyłącznie od tolerancji leku i okresu przebywania w strefie zagrożenia), krótki czas przyjmowania po opuszczeniu strefy malarycznej (7 dni) oraz wysoki profil bezpieczeństwa. Lek działa zarówno na fazę czerwonokrwinkową, jak i na wątrobową cyklu rozwojowego pasożyta. Bezwzględnymi przeciwwskazaniami do stosowania tego leku są: ciężka niewydolność nerek (klirens kreatyniny poniżej 30 ml/min), ciężka padaczka oraz nadwrażliwość na substancje zawarte w preparacie. Do słabych stron połączenia atowakwonu z proguanilem należą między innymi zmniejszona skuteczność w przypadku inwazji Plasmodium vivax oraz brak działania na wątrobowe hipnozoity Plasmodium vivax i Plasmodium ovale. Podczas stosowania preparatu mogą wystąpić: bóle głowy i brzucha, brak apetytu, rzadziej nudności i wymioty.

Czytaj dalej »

Higiena rąk obowiązkiem personelu mającego kontakt z pacjentami

Ręce pracowników medycznych, którzy mają bezpośredni kontakt z pacjentami w placówkach medycznych, stanowią częste źródło zakażeń szpitalnych. Każdy szpital i gabinet medyczny powinien być wyposażony w dobrej jakości preparaty do mycia i dezynfekcji rąk oraz dozowniki do preparatów antyseptycznych. Personel powinien być regularnie edukowany w zakresie techniki mycia i dezynfekcji rąk. W celu zapewnienia wysokiej jakości opieki i bezpieczeństwa pacjentów należy monitorować zużycie preparatów do higieny rąk.

Czytaj dalej »

Czy bawełniane obłożenia pola operacyjnego oraz fartuchy wielokrotnego użytku, stosowane w zabiegach wysokiego ryzyka, są zagrożeniem dla chorych i personelu medycznego?

Każdy zabieg operacyjny powinien być wykonywany z wykorzystaniem wyrobów medycznych. Ich wytwórca decyduje, czy dany produkt jest zaklasyfikowany jako wyrób medyczny. Wymogi techniczne dotyczące bielizny operacyjnej są określone przez normy PN-EN ISO 13795 i PN-EN ISO 22610, zgodnie z którymi bielizna barierowa musi posiadać udokumentowaną doświadczalnie niezmienność właściwości materiału barierowego podczas produkcji i użytkowania. W celu zarejestrowania wyrobu medycznego wytwórca zgłasza go do Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych przed pierwszym wprowadzeniem do obrotu lub użytkowania. Obecnie na rynku są dostępne produkty oznaczone jako wyroby medyczne, jednak niespełniające wymogów normy.

Czytaj dalej »

Badania przesiewowe i diagnostyka zakażeń MRSA

Staphylococcus aureus jest powszechnie występującą bakterią, kolonizującą skórę i błony śluzowe u około 30–40% zdrowych osób. Metycylinooporne szczepy S. aureus (ang. Methicillin- resistant Staphylococcus aureus – MRSA) stanowią jeden z najważniejszych czynników odpowiedzialnych za zakażenia szpitalne na całym świecie. Według danych EARS-Net, w Polsce udział MRSA w zakażeniach inwazyjnych wynosi 24,3%. Redukcja infekcji o tej etiologii jest możliwa tylko przy zastosowaniu odpowiednich programów zwalczania zakażeń szpitalnych. Jednym z najistotniejszych elementów tej strategii jest wykorzystywanie w badaniach przesiewowych i diagnostyce szybkich badań mikrobiologicznych, opierających się na metodach molekularnych, takich jak PCR (ang. Polymerase Chain Reaction) i Real-time PCR.

Czytaj dalej »

Profilaktyka zaburzeń układu pokarmowego podczas terapii antybiotykami makrolidowymi

Terapia antybiotykami makrolidowymi może mieć niekorzystny wpływ na funkcjonowanie układu pokarmowego. Szczególnie podatna na uszkodzenia, wynikające ze stosowana tej grupy leków, jest wątroba. W pracy zaprezentowano możliwe sposoby profilaktyki i ochrony, które mogą być wdrażane podczas terapii antybiotykami. Omówiono ochronny wpływ sylimaryny, prebiotyku w postaci rozpuszczalnego błonnika z akacji oraz wybranych szczepów bakterii probiotycznych.

Czytaj dalej »

Znaczenie kliniczne Stenotrophomonas maltophilia

Stenotrophomonas maltophilia odgrywa coraz większą rolę w patogenezie zakażeń człowieka, mimo iż jest zaliczany do grupy drobnoustrojów oportunistycznych. Zakażenia wywoływane przez ten patogen, pomimo iż rzadko dotyczą pacjentów ambulatoryjnych, stanowią istotny odsetek infekcji u osób hospitalizowanych. Szczepy S. maltophilia często kolonizują drogi oddechowe, dlatego mogą być przyczyną zapalenia płuc, co stanowi bardzo poważny problem, szczególnie u chorych z mukowiscydozą. Ponadto drobnoustrój ten może wywoływać zakażenia krwi oraz układów: moczowo-płciowego, pokarmowego, nerwowego, a także zakażenia skóry, tkanek miękkich i narządu wzroku. S. maltophilia posiada niewiele czynników wirulencji, jednak mnogość mechanizmów oporności powoduje, że jest istotnym patogenem szpitalnym. Bakteria ta charakteryzuje się naturalną opornością na wiele grup antybiotyków i chemioterapeutyków. W leczeniu zakażeń o etiologii S. maltophilia lekiem z wyboru jest trimetoprim-sulfametoksazol, jednak coraz częściej izolowane są szczepy oporne na ten antybiotyk, co stanowi ogromny problem terapeutyczny.

Czytaj dalej »

Echinokandyny – aktywność mikrobiologiczna, znaczenie w leczeniu i profilaktyce grzybic

Echinokandyny to najmłodsza grupa leków przeciwgrzybiczych, której aktywność mikrobiologiczna i skuteczność kliniczna są wciąż zbyt mało znane. W pracy scharakteryzowano właściwości farmakokinetyczne i przeciwgrzybicze echinokandyn, przedstawiono aktualne rekomendacje dotyczące wykonania i interpretacji testów lekowrażliwości oraz zalecenia stosowania echinokandyn w leczeniu kandydozy i aspergilozy.

Czytaj dalej »

VI OGÓLNOPOLSKIE SYMPOZJUM z cyklu „Biofilm tworzony przez drobnoustroje w patogenezie zakażeń”

Streszczenia zgłoszone do 24 maja 2013 roku

Czytaj dalej »

Powikłania ospy wietrznej – omówienie wybranych przypadków

Ospa wietrzna jest powszechnie uważana za łagodną chorobę wieku dziecięcego, stanowiącą zagrożenie wyłącznie dla osób z niedoborami odporności. Ale u części dotychczas zdrowych dzieci wirus może być przyczyną hospitalizacji z powodu ciężkiego przebiegu lub powikłań, a w konsekwencji może również prowadzić do zgonu. W pracy przedstawiono przypadki powikłań bakteryjnych i neurologicznych w przebiegu ospy wietrznej u dotychczas zdrowych dzieci.

Czytaj dalej »

Zakażenia Clostridium difficile w lecznictwie otwartym – opis przypadków

Nadmierne stosowanie antybiotyków o szerokim spektrum działania w lecznictwie otwartym przyczyniło się do znacznego wzrostu częstości biegunek poantybiotykowych u pacjentów ambulatoryjnych. W pracy opisano przypadki długiej drogi diagnostycznej: od wystąpienia pierwszych objawów biegunki do postawienia trafnej diagnozy i wyleczenia. Największym problemem wydaje się być uświadomienie lekarzy pierwszego kontaktu, że biegunka wywołana przez Clostridium difficile zdarza się nie tylko u pacjentów hospitalizowanych. Należy ustalić nowe wskazania i wytyczne dotyczące diagnostyki biegunek u pacjentów ambulatoryjnych, włączając diagnostykę w kierunku C. difficile.

Czytaj dalej »

Znaczenie jednotabletkowego leku złożonego Eviplera® w terapii zakażeń HIV

Skojarzone leczenie antyretrowirusowe (ang. combined antyretroviral therapy – cART) zmieniło rokowanie większości pacjentów dzięki zmniejszeniu zapadalności i śmiertelności na choroby wskaźnikowe. Udowodniono, że najwyższy poziom adherencji osiąga się w przypadku stosowania jednotabletkowej terapii raz dziennie. Redukcja dobowej liczby przyjmowanych tabletek skutkuje znaczącym zmniejszeniem błędów w przyjmowaniu kolejnych dawek, co ogranicza rozwój lekooporności HIV. Aktualnie leki skojarzone rekomenduje się jako leki pierwszego rzutu u większości pacjentów rozpoczynających cART.

Czytaj dalej »

Kryptokokowe zapalenie opon mózgowych i mózgu

W pracy dokonano charakterystyki choroby kryptokokowej u osób zakażonych wirusem HIV. Najczęstszą manifestacją kliniczną rozsianej choroby kryptokokowej jest zapalenie opon mózgowych i mózgu. Przedstawiono poglądy na temat leczenia tego schorzenia z uwzględnieniem najnowszych randomizowanych badań porównawczych.

Czytaj dalej »

Nawrotowe grzybice i bakteryjne zapalenia pochwy – charakterystyka przyczyn oraz możliwości terapeutycznych i profilaktycznych

Nawracające zapalenie pochwy o etiologii bakteryjnej lub grzybiczej jest jedną z najczęstszych przyczyn wizyt u lekarza ginekologa. Wdrożone leczenie eliminuje stan zapalny przeważnie na pewien czas, po którym infekcja powraca. Nawracające infekcje są często związane z zaburzeniami ekosystemu pochwy, wynikającymi z redukcji liczebności pałeczek kwasu mlekowego z rodzaju Lactobacillus. Przywrócenie równowagi mikrobiologicznej wydaje się być niezbędnym elementem profilaktyki i leczenia nawrotowych zapaleń pochwy. Z tego względu rosnącym uznaniem cieszą się probiotyki ginekologiczne, uzupełniające pulę niezbędnych bakterii w pochwie. W pracy przedstawiono również znaczenie preparatów z kwasem hialuronowym w profilaktyce i leczeniu nawracających infekcji kobiecych dróg rodnych.

Czytaj dalej »

Diagnostyka molekularna bakteryjnych zakażeń krwi

Posiewy krwi są podstawową metodą stosowaną w wykrywaniu bakterii odpowiedzialnych za zakażenia krwi, jednak duże znaczenie w diagnostyce odgrywają również techniki oparte na amplifikacji i hybrydyzacji kwasów nukleinowych. Cechuje je krótszy czas identyfikacji patogenu oraz wyższa czułość. Szybka diagnostyka pozwala uniknąć niepotrzebnej antybiotykoterapii lub przyspieszyć włączenie racjonalnego leczenia przeciwbakteryjnego. Metody molekularne mają duże znaczenie w przypadku patogenów wolno rosnących lub niehodowlanych, trudnych do wykrycia metodami konwencjonalnymi. Ich szerokie zastosowanie ogranicza jednak wysoka cena oraz występowanie inhibitorów reakcji PCR (ang. Polymerase Chain Reaction) we krwi lub w podłożach stosowanych w automatycznym systemie do posiewu krwi.

Czytaj dalej »

Współczesna diagnostyka legionelozy

Legioneloza jest chorobą wywoływaną przez bakterie z rodzaju Legionella, które powszechnie występują w środowisku wodnym. Mikroorganizmy te mogą powodować ciężkie zapalenia płuc u ludzi, a także łagodną samoograniczającą się infekcję grypopodobną, zwaną gorączką Pontiac. Obraz kliniczny, podobnie jak badanie radiologiczne, nie są charakterystyczne dla zakażenia Legionella spp. Badania laboratoryjne mogą sugerować etiologię, ale podstawę rozpoznania stanowią badania mikrobiologiczne. Ostatnio coraz większe znaczenie zyskują metody oparte na biologii molekularnej. W Polsce liczba zgłaszanych przypadków legionelozy wciąż wydaje się być niewspółmierna z liczbą zachorowań. Konieczne jest zwiększenie świadomości zagrożenia, jakie niesie zakażenie Legionella spp., udoskonalenie metod diagnostycznych oraz poprawa raportowania rozpoznanej legionelozy.

Czytaj dalej »

Biofilmowy mikrobiom skóry w zdrowiu i chorobie. Aspekty badawcze z zakresu inżynierii tkankowej

Naturalna mikroflora skóry spełnia wielorakie funkcje, w tym ważne role ochronne i immunomodulacyjne. Przypadkowe przerwanie jej ciągłości lub stosowanie inwazyjnych procedur medycznych może skutkować rozwojem zakażeń, wywodzących się często z mikrobiomu powłok skórnych. Są to przeważnie zakażenia o podłożu biofilmowym. Standardowa terapia tego typu infekcji obejmuje kontrolę ubytków skóry/ran przewlekłych (w tym zakażonych) pod względem intensywności kolonizacji oraz – jeśli jest to konieczne – chirurgiczne opracowanie rany, a także regularną zmianę opatrunków dostosowanych do jej charakteru. Niekiedy wymagana jest jednak poważniejsza interwencja chirurgiczna, w której wykorzystuje się zaawansowane technologicznie opatrunki aktywne. Mogą to być bezkomórkowe substytuty skóry lub substytuty zaliczane do tzw. terapii komórkowej, naśladujące naskórek, a nawet skórę właściwą, wykorzystujące osiągnięcia inżynierii tkankowej. Mimo to problem skutecznego leczenia ran przewlekle zakażonych wciąż pozostaje nierozwiązany. Dlatego uzasadnione jest ciągłe prowadzenie badań nad mechanizmami patogenezy takich zakażeń z uwzględnieniem najlepszych modeli badawczych. Zarówno bezkomórkowe substytuty skóry, jak i substytuty naśladujące naskórek/skórę nadają się do prowadzenia in vitro badań podstawowych z zakresu patofizjologii procesów leżących u podstaw zakażeń ran, tj. tworzenia biofilmu i jego eradykacji.

Czytaj dalej »

Mukowiscydoza. Udział biofilmów w zakażeniach płucnych

Mukowiscydoza to wieloukładowa choroba o podłożu genetycznym, charakteryzująca się szerokim spektrum zmian patomorfologicznych, zwłaszcza w obrębie układu oddechowego i pokarmowego. Główną przyczyną pogarszania się stanu zdrowia chorych jest postępująca niewydolność oddechowa, będąca konsekwencją rozwoju przewlekłych, nawracających zakażeń oskrzelowo-płucnych. Najważniejszym problemem wydaje się być zjawisko koinfekcji jednego pacjenta przez różne gatunki bakterii lub bakterii, grzybów i wirusów, tworzących zwykle wielogatunkowe agregaty lub biofilmy. Pozostawanie drobnoustrojów w bezpośredniej bliskości warunkuje między nimi liczne oddziaływania synergistyczne lub (rzadziej) antagonistyczne, które w istotny sposób kształtują obraz patogenezy. Zrozumienie tych zależności stanowi klucz do prawidłowej diagnostyki i terapii infekcji dróg oddechowych w przebiegu mukowiscydozy.

Czytaj dalej »