Analiza cech warunkujących selekcję i przeżywalność w środowisku szpitalnym u szczepów Klebsiella izolowanych z ognisk epidemicznych

W ostatnich latach obserwuje się wzrost liczby zakażeń szpitalnych, wywoływanych przez wielolekooporne i wysoko wirulentne szczepy Klebsiella spp., które wyróżniają się ciężkim przebiegiem i wysokim odsetkiem śmiertelności, szczególnie w Oddziałach Neonatologii i Intensywnej Terapii. Także w Polsce pojawiły się nowe epidemiczne klony, zdolne do przetrwania i propagacji w środowisku szpitalnym oraz wywoływania ognisk epidemicznych, produkujące różnego rodzaju szerokozakresowe β-laktamazy, w tym najbardziej niebezpieczne – karbapenemazy typu KPC, NDM-1, MBL. Zdolności adhezyjne i wytwarzanie biofilmu na biomateriałach są także przyczyną groźnych dla życia zakażeń związanych ze sztuczną wentylacją oraz zakażeń krwi związanych z dostępem naczyniowym. Celem pracy było zbadanie: wrażliwości na antybiotyki i antyseptyki, wytwarzania szerokozakresowych enzymów oraz produkcji biofilmu u szczepów Klebsiella izolowanych z potwierdzonych lub podejrzewanych ognisk epidemicznych na oddziałach szpitalnych we Wrocławiu, Bydgoszczy, Krakowie i Opolu. Dokonano oceny wrażliwości szczepów na antybiotyki i antyseptyki oraz oznaczenia obecności enzymów ESBL, KPC, MBL i OXA-48. U 42 szczepów, których podobieństwo profili oporności sugerowało możliwość przynależności do epidemicznego klonu, wykonano ocenę pokrewieństwa z wykorzystaniem metody ERIC-PCR. Przeprowadzono badanie zdolności tworzenia biofilmu na powierzchni cewników. Metodą PCR w plazmidowym DNA oznaczono przynależność β-laktamaz ESBL do rodzin CTX-M, TEM i SHV. Badane szczepy wykazywały wysoką oporność na większość szerokozakresowych antybiotyków: cefalosporyny III i IV generacji, aztreonam, piperacylinę, aminoglikozydy, a w niektórych ośrodkach na fluorochinolony i karbapenemy. Wszystkie szczepy Klebsiella charakteryzowały się zdolnością do tworzenia biofilmu, a niektóre produkowały tę strukturę bardzo intensywnie. Większość badanych antyseptyków, w szczególności powidon jodu, odznaczało się stosunkowo niską skutecznością wobec utworzonego biofilmu Klebsiella. Wśród wykrytych enzymów ESBL dominowały β-laktamazy CTX-M. Ocena pokrewieństwa sugeruje istnienie epidemicznych klonów (w ośrodkach we Wrocławiu i w Bydgoszczy). W Opolu i Krakowie wśród szpitalnych szczepów Klebsiella nie stwierdzono obecności dominującego klonu, który dowodziłby istnienia ogniska epidemicznego.

Czytaj dalej »

Biofilmowy mikrobiom skóry w zdrowiu i chorobie. Aspekty badawcze z zakresu inżynierii tkankowej

Naturalna mikroflora skóry spełnia wielorakie funkcje, w tym ważne role ochronne i immunomodulacyjne. Przypadkowe przerwanie jej ciągłości lub stosowanie inwazyjnych procedur medycznych może skutkować rozwojem zakażeń, wywodzących się często z mikrobiomu powłok skórnych. Są to przeważnie zakażenia o podłożu biofilmowym. Standardowa terapia tego typu infekcji obejmuje kontrolę ubytków skóry/ran przewlekłych (w tym zakażonych) pod względem intensywności kolonizacji oraz – jeśli jest to konieczne – chirurgiczne opracowanie rany, a także regularną zmianę opatrunków dostosowanych do jej charakteru. Niekiedy wymagana jest jednak poważniejsza interwencja chirurgiczna, w której wykorzystuje się zaawansowane technologicznie opatrunki aktywne. Mogą to być bezkomórkowe substytuty skóry lub substytuty zaliczane do tzw. terapii komórkowej, naśladujące naskórek, a nawet skórę właściwą, wykorzystujące osiągnięcia inżynierii tkankowej. Mimo to problem skutecznego leczenia ran przewlekle zakażonych wciąż pozostaje nierozwiązany. Dlatego uzasadnione jest ciągłe prowadzenie badań nad mechanizmami patogenezy takich zakażeń z uwzględnieniem najlepszych modeli badawczych. Zarówno bezkomórkowe substytuty skóry, jak i substytuty naśladujące naskórek/skórę nadają się do prowadzenia in vitro badań podstawowych z zakresu patofizjologii procesów leżących u podstaw zakażeń ran, tj. tworzenia biofilmu i jego eradykacji.

Czytaj dalej »

Odzież, obłożenia pola zabiegu i rękawice jako potencjalne czynniki ryzyka występowania zakażeń miejsca operowanego

W pracy przedstawiono wyniki ankiety, mającej na celu poznanie opinii personelu bloku operacyjnego na temat potencjalnych czynników zwiększających niebezpieczeństwo wystąpienia zakażenia miejsca operowanego (ZMO). Anonimową ankietę przeprowadzono wśród 129 lekarzy i pielęgniarek, pracujących w blokach operacyjnych szpitali województw: świętokrzyskiego, mazowieckiego i podkarpackiego. Zdaniem większości badanych – w placówkach, w których pracują – występują zakażenia szpitalne, jednak tylko nieliczni zdawali sobie sprawę ze skali tego zjawiska. Ankietowani dobrze rozumieli rolę materiałów oraz środków ochrony personelu i pacjenta (w tym: fartuchów, obłożeń pola operacyjnego i rękawic), postrzegając je jako potencjalne czynniki ryzyka ZMO. Badanie wykazało deficyt wiedzy personelu medycznego w zakresie epidemiologii zakażeń szpitalnych oraz potwierdziło konieczność używania bawełnianych środków ochrony personelu (fartuchy) i pacjenta (obłożenia pola operacyjnego) przy zabiegach operacyjnych. W opinii badanych ilość materiałów barierowych (fartuchy, obłożenia, rękawice) spełniających normy oraz dostępność do nich w szpitalach jest zbyt mała, co powoduje konieczność korzystania z materiałów, które często ulegają uszkodzeniu, rozerwaniu, zamoczeniu i w rezultacie muszą podlegać wymianie w trakcie zabiegu. Warto także zauważyć, że kierowanie się ceną – z pominięciem innych cech i walorów produktu (wytrzymałość, dopasowanie, chłonność, łatwość mocowania itp.) – przy wyborze środków niesie ze sobą ryzyko zarówno dla pacjentów, jak i dla placówek szpitalnych.

Czytaj dalej »

Leczenie zakażonych ran oparzeniowych kończyn dolnych w ciężkich oparzeniach u dzieci w aspekcie profilaktyki przykurczów stawów kolanowych – doświadczenia własne

Statyczne szynowanie kończyn stosowane w zapobieganiu przykurczom we wczesnej fazie gojenia jest powszechnie akceptowane, ale jednocześnie budzi kontrowersje. Efektywne leczenie głębokich ran oparzeniowych zapewnia szybka interwencja chirurgiczna: wycięcie martwicy do powięzi i pokrycie ran przeszczepami skóry własnej. W przypadkach oparzeń przekraczających 40% całkowitej powierzchni ciała (CPC), ilość skóry dawczej jest ograniczona. Brak możliwości szybkiego pokrycia ran siatkowanymi przeszczepami skóry pośredniej grubości wydłuża czas ich gojenia. Zakażenie rany jest jednym z częstszych powikłań pooparzeniowych. Zakażenie miejscowe grozi zakażeniem uogólnionym, konwersją głębokości rany oparzeniowej oraz brakiem wgojenia przeszczepów skóry lub keratynocytów z hodowli autologicznej. Ciężkie oparzenie kończyn dolnych u dzieci i przedłużone gojenie ran wiąże się z ryzykiem powstania wczesnych przykurczów. Oparzenia te wymagają zastosowania profilaktyki przykurczów w formie rehabilitacji czynnej i biernej, która w szczególnie ciężkich przypadkach wspomagana jest szynowaniem statycznym. Stosowanie tradycyjnego szynowania (gipsowej łuski) nie ułatwia gojenia ran zakażonych z powodu kształtu szyny i jej okrężnego mocowania. Zastosowana przez Autorów modyfikacja kształtu szyny pozwala na pozostawienie ran kończyny dolnej w otwarciu (bez przykrycia opatrunkiem lub szyną). Zapobieganie rozwojowi przykurczów stawów przy użyciu zmodyfikowanej szyny może ułatwić – w porównaniu z metodą tradycyjną – leczenie ran zakażonych.

Czytaj dalej »

To top