Badania laboratoryjne pomocne w diagnostyce sepsy – czy marker sepsy istnieje?

Sepsa jest zagrażającą życiu dysfunkcją narządów, spowodowaną rozregulowaną reakcją układu immunologicznego na zakażenie. Następstwem sepsy może być wstrząs septyczny, objawiający się zaburzeniami ze strony układu krążenia oraz metabolizmu komórkowego. Sepsa i wstrząs septyczny są bardzo częstymi przyczynami zgonów na świecie (19,7% w 2017 roku). Złotym standardem w diagnostyce chorób infekcyjnych, w tym sepsy, jest hodowla drobnoustrojów, która pozwala na określenie lekowrażliwości czynnika chorobotwórczego i dobranie terapii celowanej. Jest to jednak metoda czasochłonna i często nieefektywna – ze względu na brak możliwości hodowli niektórych drobnoustrojów w warunkach medycznych laboratoriów mikrobiologicznych czy też z powodu nieodpowiednio pobranych próbek. W diagnostyce sepsy bardzo istotną rolę odgrywa czas, dlatego poszukuje się parametru, który mógłby diagnostykę przyspieszyć, jednoznacznie odróżnić sepsę od innych stanów chorobowych i być wskaźnikiem prognostycznym przebiegu choroby. Markera sepsy poszukuje się wśród wielu parametrów, ale obecnie bardziej możliwe wydaje się być wynalezienie zestawu markerów niż pojedynczego markera idealnego. Nie oznacza to jednak, że należy rezygnować z wykorzystywania pojedynczych parametrów. W przypadku podejrzenia sepsy, kiedy potrzebna jest szybka diagnostyka, która przekłada się na szansę przeżycia pacjenta, warto sięgać po wszelkie możliwe narzędzia diagnostyczne, w miarę możliwości sprzętowych i finansowych jednostki leczniczej.

Czytaj dalej »

Powikłania infekcyjne po implantacji urządzeń do stałej stymulacji serca – przegląd piśmiennictwa i opis przypadku

Elektroterapia serca jest dynamicznie rozwijającą się dziedziną medycyny i niekwestionowaną metodą leczenia zaburzeń rytmu serca oraz przewodzenia. Obejmuje implantację wielu urządzeń do stałej stymulacji serca, takich jak kardiostymulatory, kardiowertery-defibrylatory i układy resynchronizujące. Wraz ze wzrostem implantacji urządzeń do stałej stymulacji serca obserwuje się rosnącą liczbę powikłań elektrostymulacji. Stały wzrost liczby powikłań poimplantacyjnych wynika z faktu, iż pacjenci poddawani procedurze implantacji urządzeń są coraz trudniejszymi przypadkami pod względem medycznym, a zabiegi stają się bardziej skomplikowane. Rozwój powikłań infekcyjnych następuje częściej po wymianie urządzenia, reoperacji, zabiegach naprawczych, a także w przypadku pozostawienia w ciele pacjenta starych, nieczynnych elektrod, które z czasem ulegają uszkodzeniu, doprowadzając do rozprzestrzenienia się infekcji. Miejscowa infekcja loży i/lub uogólniona infekcja organizmu (zapalenie wsierdzia, sepsa) należą do najpoważniejszych powikłań infekcyjnych ze względu na niespecyficzny charakter dolegliwości, trudności diagnostyczne oraz zbyt późne rozpoczęcie leczenia. Działania wpływające na minimalizowanie czynników ryzyka powikłań infekcyjnych to przede wszystkim: stosowne zabiegi higieniczne przed operacją, profilaktyka okołooperacyjna, właściwa pielęgnacja rany po zabiegu oraz doświadczenie operatora.

Czytaj dalej »

Monitorowanie zakażeń miejsca operowanego na podstawie wybranych klinik w szpitalu uniwersyteckim nr 1 im. dr. A. Jurasza 1 w Bydgoszczy w latach 2008–2017

W niniejszej pracy przedstawiono wyniki monitorowania zakażeń miejsca operowanego (ZMO) w latach 2008–2017 w czterech wybranych klinikach Szpitala Uniwersyteckiego nr 1 im. dr. A. Jurasza w Bydgoszczy. W badaniu prospektywnym zgromadzono i przeanalizowano informacje o 49 160 pacjentach hospitalizowanych w Klinikach: Chirurgii Ogólnej, Kardiochirurgii, Neurochirurgii, Ortopedii. Porównano wskaźniki zachorowalności na ZMO wśród analizowanych chorych w przeliczeniu na 100 hospitalizowanych pacjentów, u których przeprowadzono zabieg operacyjny. Dane uzyskiwane były na podstawie zgłoszeń indywidualnych kart rejestracji zakażenia, monitoringu celowanego oraz czynnego monitorowania. Przeprowadzona analiza wykazała, że współczynnik zapadalności na zakażenia miejsca operowanego na podstawie zgłoszeń indywidualnych kart rejestracji zakażeń wyniósł 1,7% (823 zakażenia u 49 160 chorych poddanych zabiegom operacyjnym), natomiast współczynnik zapadalności na podstawie monitoringu celowanego – 1,9% (752 infekcje u 39 094 operowanych osób). W przypadku czynnego monitorowania współczynnik zapadalności plasował się na poziomie 15,2% (30 zakażeń u 197 operowanych). U wszystkich chorych, których poddano analizie podczas prowadzenia czynnego monitorowania (n=197), przeprowadzono ocenę występowania ZMO. Rozpoznanie zakażenia miejsca operowanego w 25 przypadkach (83,4%) zostało postawione w trakcie hospitalizacji, natomiast 5 przypadków (16,6%) rozpoznano podczas wizyty kontrolnej w Zespole Poradni Specjalistycznych. Wśród wszystkich ZMO zdiagnozowano: powierzchowne zakażenie w miejscu nacięcia (33,3%; n=10), głębokie zakażenie miejsca nacięcia (50%; n=15) oraz zakażenie narządu/przestrzeni (16,7%; n=5). Przedstawione w artykule współczynniki zapadalności zakażeń miejsca operowanego uzyskane na podstawie przyjętych systemów monitorowania wskazują jednomyślnie, że rejestrowanie infekcji w oparciu o indywidualne karty rejestracji zakażenia oraz monitoring celowany są działaniami niewystarczającymi. Dopiero czynne monitorowanie miejsca operowanego przez członków zespołu kontroli zakażeń szpitalnych umożliwia uzyskanie wiarygodnych informacji o występowaniu ZMO.

Czytaj dalej »

Ceftazydym z awibaktamem – aspekt mikrobiologiczny, farmakologiczny i kliniczny stosowania leku w praktyce klinicznej

Wielooporne Gram-ujemne pałeczki stanowią coraz większy problem terapeutyczny i mikrobiologiczny. Zdolność bakterii do produkcji beta-laktamaz, w tym enzymów ESBL i karbapenemaz, przyczyniła się nabycia oporności na większość znanych grup antybiotyków. Dostępność nowych opcji terapeutycznych wobec pałeczek Gram-ujemnych jest więc bardzo cenna i powinna być umiejętnie wykorzystana. Jednym z antybiotyków wprowadzonych w ostatnich latach do praktyki klinicznej jest ceftazydym z awibaktamem, aktywny wobec pałeczek z rodziny Enterobacterales oraz Pseudomonas aeruginosa, w tym szczepów produkujących enzymy ESBL, KPC, OXA-48 oraz AmpC. W pracy przedstawiono aktualne dane z literatury na temat wrażliwości różnych pałeczek Gram-ujemnych na ten antybiotyk. Przedstawiono wpływ awibaktamu na hamowanie niektórych mechanizmów lekooporności. Zaprezentowano też wskazania do stosowania ceftazydymu z awibaktamem w terapii skojarzonej. Ponadto zwrócono uwagę na pojawiające się doniesienia o szczepach opornych i konieczność rutynowego monitorowania wrażliwości pałeczek Gram-ujemnych na ten antybiotyk. W wyborze antybiotyku ważne jest uwzględnienie zarówno cech pacjenta, jak i parametrów farmakokinetyczno-farmakodynamicznych antybiotyku. Cechy farmakokinetyczne ceftazydymu z awibaktamem wpływają na jego skuteczność w terapii ciężkich zakażeń szpitalnych powodowanych przez patogeny wielolekooporne.

Czytaj dalej »

Diagnostyka laboratoryjna w sepsie

Termin „sepsa” wywodzi się z greckiego słowa sepo, tłumaczonego jako „gnija”. W takim znaczeniu termin ten po raz pierwszy pojawił się w utworach Homera ponad 2700 lat temu. Zgodnie z aktualną definicją, obowiązującą od 2016 roku, sepsa to zagrażająca życiu dysfunkcja narządów spowodowana niewłaściwą (rozregulowaną) reakcją organizmu na zakażenie. Globalną liczbę zgonów z powodu sepsy szacuje się na około 6 milionów rocznie. Sepsa jest najczęściej powikłaniem zakażeń dróg oddechowych, jamy brzusznej, dróg moczowych i krwi. Patomechanizm tej jednostki chorobowej jest złożony i prowadzi do uszkodzenia różnych narządów wewnętrznych na poziomie molekularnym, komórkowym oraz tkankowym. Znajduje to odzwierciedlenie w obrazie klinicznym, który jest niejednorodny i zależy od źródła zakażenia oraz stopnia nasilenia niewydolności narządowej. Od 2016 roku w celu rozpoznania sepsy wykorzystuje się 6-parametrową skalę SOFA, która obejmuje aż trzy parametry laboratoryjne: bilirubinę, kreatyninę i płytki krwi. Dodatkowo u pacjentów we wstrząsie septycznym zalecono oznaczanie mleczanów. Diagnostyka sepsy powinna obejmować również badania potwierdzające zakażenie organizmu. Rozpoznanie choroby na wczesnym etapie może być niezwykle trudne, a identyfikacja czynnika etiologicznego wręcz niemożliwa. Dlatego oznaczanie niektórych biomarkerów może pomóc w diagnostyce pacjentów z sepsą.

Czytaj dalej »

To top