Archiwa: Project

Rola substancji pomocniczych wchodzących w skład preparatów do dezynfekcji rąk i skóry

Dezynfekcja rąk i skóry jest jednym z czynników warunkujących bezpieczeństwo epidemiologiczne personelu oraz pacjentów. Preparaty do dezynfekcji rąk i skóry zawierają poza substancjami czynnymi biobójczo, substancje pomocnicze, które pełnią funkcje pielęgnacyjne oraz nawilżające. Rola tych substancji na etapie wyboru preparatu często jest niedoceniana.

Czytaj dalej »

Wlew ciągły antybiotyków jako metoda leczenia zakażeń bakteryjnych

Zakażenia szpitalne stanowią poważny problem terapeutyczny w leczeniu krytycznie chorych. Bardzo ważnym elementem leczenia jest uzyskanie odpowiedniego stężenia antybiotyku w miejscu zakażenia i utrzymanie go przez odpowiedni czas. Jednym ze sposobów osiągnięcia tego celu jest podawanie antybiotyków w ciągłym wlewie dożylnym. W pracy przedstawiono założenia takiego modelu postępowania terapeutycznego, aktualny stan wiedzy oraz piśmiennictwo dotyczące zagadnienia.

Czytaj dalej »

Obecne możliwości leczenia ciężkich zakażeń z udziałem antybiotyków

Terapia zakażeń staje się coraz trudniejsza. Brak nowych antybiotyków i duża liczba niepowodzeń w leczeniu wymagają większej staranności w doborze leku. Racjonalna terapia powinna być oparta na aktualnej wiedzy zarówno o nowych, jak i o starych antybiotykach, a także drobnoustrojach i samym pacjencie. Dodatkowo wielooporność szczepów bakterii i infekcje mieszane stają się przyczyną powrotu do trudnej skojarzonej terapii antybiotykami.

Czytaj dalej »

Zasadność stosowania probiotyków w określonych schorzeniach i prewencji tych schorzeń, z uwzględnieniem czynników warunkujących efektywność poszczególnych szczepów

Niniejsze opracowanie dotyczy charakterystyki i mechanizmu działania probiotyków oraz ich wpływu na układ immunologiczny i aktywność enzymów feralnych, jak również obejmuje ocenę skuteczności i zasadności ich stosowania w przypadku określonych schorzeń przewodu pokarmowego (biegunki o różnej etiologii, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna), nowotworów czy też w przypadku chorych poddawanych radioterapii.

Czytaj dalej »

Postępowanie w przypadku zakażenia Clostridium difficile – aktualne dane i zalecenia

Częstość zakażeń Clostridium difficile (ang. C. difficile infection – CDI) w ostatnim dziesięcioleciu dramatycznie wzrosła. Istotne zmiany w epidemiologii nastąpiły w wyniku pojawienia się nowych, epidemicznych szczepów C. difficile, w szczególności NAP1/BI/027 o podwyższonej wirulencji. Do zakażeń C. difficile nabywanych w szpitalu dochodzi w wyniku spożycia przetrwalników występujących na powierzchniach nieożywionych i rękach personelu, a także podczas kontaktu z pacjentem objawowym. Ze względu na wzrost zapadalności i liczbę zgonów z powodu CDI konieczne jest znormalizowanie definicji oraz ujednolicenie sposobu zgłaszania przypadków dla celów porównawczych w całym obszarze medycznym. Efektywne zarządzanie w sytuacji zwiększonej zapadalności na CDI wymaga wielodyscyplinarnego wsparcia. Szybka identyfikacja chorych z CDI, wdrożenie właściwego leczenia, w oparciu o aktualne dowody kliniczne oraz stosowanie skutecznych środków do dezynfekcji środowiska ma ogromne znaczenie w ograniczeniu rozprzestrzeniania się C. difficile w warunkach szpitalnych. W niniejszej pracy omówiono najnowsze dane w zakresie epidemiologii, diagnostyki i leczenia CDI oraz zalecenia dotyczące zarządzania w placówce opieki medycznej w sytuacji zagrożenia zakażeniem C. difficile.

Czytaj dalej »

V Ogólnopolskie Sympozjum z cyklu „Biofilm tworzony przez drobnoustroje w patogenezie zakażeń”

Tegoroczne sympozjum pt. „Biofilm tworzony przez drobnoustroje w patogenezie zakażeń” było już piątą ogólnopolską konferencją z tego cyklu organizowaną przez Towarzystwo Mikrobiologii Klinicznej i Katedrę Mikrobiologii Akademii Medycznej we Wrocławiu. Odbyło się tradycyjnie w malowniczym uzdrowisku Kudowa Zdrój, w Hotelu Verde Montana, w dniach 22−24 marca 2012 roku. Przedmiotem tegorocznego Sympozjum były problemy w leczeniu ciężkich i powikłanych infekcji rozpatrywane w kontekście narastania oporności bakterii, miedzy innymi z powodu tworzenia się w zakażeniach struktur biofilmu.

Czytaj dalej »

Rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego u chorej po cięciu cesarskim – opis przypadku

W artykule przedstawiono przypadek skutecznego zastosowania terapii antybiotykowej w połączeniu z procedurami chirurgicznymi w leczeniu choroby związanej z Clostridium difficile u pacjentki przyjętej do Oddziału Intensywnej Terapii z powodu wstrząsu septycznego po cięciu cesarskim. W trakcie leczenia zakażenie Clostridium difficile rozpoznano na podstawie objawów klinicznych oraz badania mikrobiologicznego. W terapii zastosowano metronidazol dożylnie oraz wankomycynę we wlewkach doodbytniczych. Uzyskano wyleczenie zakażenia i poprawę stanu pacjentki.

Czytaj dalej »

Wojewódzkie Komisje do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych

Od dnia 1 stycznia 2012 roku obowiązują nowe przepisy prawne dotyczące możliwości dochodzenia roszczeń przez pacjentów w trybie pozasądowym. Postępowanie przed Komisjami Wojewódzkimi stanowić ma alternatywę dla pacjentów wobec procesu sądowego, krótszą, tańszą i powszechnie dostępną.

Czytaj dalej »

Waginoza bakteryjna − diagnostyka, nowe opcje leczenia i zapobiegania

Waginoza bakteryjna (BV) jest jedną z najbardziej powszechnych dolegliwości u kobiet, stanowiącą 40−60% wszystkich infekcji w obrębie pochwy i sromu, w zależności od grupy wiekowej, począwszy od okresu pokwitania do okresu menopauzalnego, nie wyłączając kobiet ciężarnych. Choroba ze względu na wieloczynnikową etiologię i brak wykładników stanu zapalnego jest stosunkowo trudna do diagnostyki i leczenia. W pracy omówiono zagadnienia dotyczące patogenezy, diagnostyki i leczenia waginozy bakteryjnej. Przedstawiono aktualne zalecenia dotyczące leczenia i dostępne na polskim rynku preparaty probiotyczne oraz przeanalizowano nową opcję terapeutyczną – dopochwowy prebiotyk z witaminą C – Feminella® Vagi C, rekomendowany przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne, jako alternatywę lub uzupełnienie antybiotykoterapii w BV.

Czytaj dalej »

Czynniki wirulencji i chorobotwórczość gronkowców koagulazo-ujemnych

Stosowane inwazyjne techniki diagnostyczne i lecznicze są przyczyną wzrostu znaczenia gronkowców koagulazo- ujemnych (ang. Coagulase-Negative Staphylococci − CNS) jako ważnych patogenów. Te szeroko rozpowszechnione w przyrodzie drobnoustroje, stanowiące florę fizjologiczną organizmu człowieka, są istotnym czynnikiem etiologicznym zakażeń szpitalnych, szczególnie u osób z zaburzonym funkcjonowaniem układu odpornościowego, po implantacji wszczepów i ciał obcych, zabiegach chirurgicznych, leczeniu immunosupresyjnym czy długotrwałej antybiotykoterapii. W pracy omówiono najważniejsze czynniki warunkujące chorobotwórczość tych drobnoustrojów.

Czytaj dalej »

Ocena wrażliwości szczepów Staphylococcus aureus na wankomycynę przy użyciu pasków wysyconych antybiotykiem w gradiencie stężeń

W pracy zostało przedstawione porównanie wyników badań wrażliwości Staphylococcus aureus na wankomycynę paskami: Etest®, M.I.C.Evaluator™ (M.I.C.E.), MIC Test Strip® i referencyjną metodą mikrorozcieńczeń w bulionie. Zgodne co do kategorii wrażliwości wyniki testów paskowych w odniesieniu do metody mikrorozcieńczeń uzyskano w 100% w przypadku Etest® i MIC Test Strip® i w 91,2% − M.I.C.E.™; zgodne co do wartości MIC (± jedno podwójne rozcieńczenie) odpowiednio w 100%, 88% i 90,1%. Zaniżoną wartość MIC (o dwa podwójne rozcieńczenia) stwierdzono u 12% szczepów badanych MIC Test Strip®.

Czytaj dalej »

Aquacel Ag w leczeniu oparzeń IIb i IIb/III stopnia ręki u dorosłych – doświadczenia własne

Ręka jest narządem szczególnie ważnym pod względem czynnościowym, jak i skomplikowanym pod względem anatomicznym. Oparzenie ręki niesie ze sobą konsekwencje związane z grożącym wtórnym ograniczeniem zakresu ruchów, wymagającym leczenia rehabilitacyjnego, a często też chirurgicznego. Oparzenie pośredniej grubości skóry, czyli stopnia II, może różnić się grubością warstwy martwiczych tkanek, hamujących proces gojenia. Oparzenie głębokie stopnia IIb z obszarami oparzeń stopnia III wymaga specyficznego postępowania leczniczego, w celu ograniczenia ryzyka przykurczów pooparzeniowych. Postępowanie to polega na cierpliwym wyczekiwaniu na oddzielenie się martwiczych tkanek, z miejscowym wspomaganiem farmakologicznym i oczyszczaniem chirurgicznym ran. Na każdym oddziale szpitalnym, leczącym oparzenia, mamy do czynienia z zakażeniami, gdzie patogenami są zwykle dominujące na tym oddziale szczepy bakterii. One najczęściej stanowią czynniki etiologiczne zakażeń rany oparzeniowej. Zastosowanie opatrunków specjalistycznych, wspomagających wydzielanie martwicy i zabezpieczających przed zakażeniem rany, jest cenną pomocą w nowoczesnym leczeniu oparzeń. Praca przedstawia analizę leczenia 63 pacjentów z oparzeniem IIb i IIb/III stopnia za pomocą opatrunku Aquacel® Ag. Głębokie oparzenie stopnia IIb było leczone wyłącznie Aquacelem® Ag, z oczyszczaniem ran łyżką kostną w trakcie zmian opatrunków. U pacjentów z obszarami oparzenia stopnia III przeszczep skóry w 15. dobie oparzenia kończył leczenie chirurgiczne. Nie stwierdzono zakażenia ran w żadnym z 63 przypadków.

Czytaj dalej »

V Ogólnopolskie Sympozjum z cyklu „Biofilm tworzony przez drobnoustroje w patogenezie zakażeń”

V Ogólnopolskie Sympozjum z cyklu „Biofilm tworzony przez drobnoustroje w patogenezie zakażeń” „Problemy w leczeniu ciężkich i powikłanych infekcji”Kudowa Zdrój, 22–24.03.2012 Streszczenia zgłoszone do 13 marca 2012 roku Pełna wersja artykułu

Czytaj dalej »

Prawidłowe zasady profilaktyki okołozabiegowej

Profilaktyka okołozabiegowa powinna być integralną częścią szpitalnej polityki antybiotykowej obok racjonalnej terapii empirycznej, badań mikrobiologicznych pozwalających na monitorowanie oporności bakterii w środowisku szpitalnym i prawidłowo skonstruowanego szpitalnego receptariusza leków. Artykuł ma na celu przedstawienie najważniejszych, prawidłowych zasad, które należy wziąć pod uwagę podczas tworzenia w szpitalu procedur profilaktyki okołooperacyjnej na poszczególnych oddziałach i wyboru odpowiednich antybiotyków do profilaktyki.

Czytaj dalej »

Znaczenie bakterii w patogenezie i przebiegu klinicznym nieswoistych chorób zapalnych jelit

Nieswoiste zapalenia jelit, do których zalicza się chorobę Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego, są przewlekłymi, dotychczas nieuleczalnymi chorobami, które występują głównie w populacji młodych dorosłych osób, znacznie pogarszając ich jakość życia oraz powodując istotne koszty związane z opieką medyczną. Dotychczas nie wykazano znaczenia pojedynczego czynnika etiologicznego, chociaż rola bakterii zarówno w patogenezie, jak i w przebiegu klinicznym tych chorób jest bardzo ważna i stale niewystarczająco poznana. Aktualnie przyjmuje się, że u osób z predyspozycją genetyczną, defekt wrodzonej odpowiedzi immunologicznej może być pierwszym ogniwem odpowiedzialnym za zaburzoną równowagę pomiędzy organizmem człowieka a fizjologicznymi lub patologicznymi drobnoustrojami kontaktującymi się ze ścianą jelita. Wtórna, nadmierna odpowiedź immunologiczna, mobilizacja komórek i wytwarzanie cytokin podtrzymujących zapalenie są powodem przewlekłego uszkodzenia tkanek. Nawrót zapalenia u pacjentów po leczeniu operacyjnym i resekcji części jelita następuje najczęściej w miejscu nadmiernego gromadzenia się bakterii jelitowych, co stanowi kolejny dowód na istotną rolę drobnoustrojów w patogenezie nieswoistych chorób zapalnych jelit. Przebieg kliniczny i patomechanizm dwóch najważniejszych nieswoistych chorób zapalnych jelit, mimo istniejących podobieństw, znacznie się jednak różni. W ostatnich latach ponownie zwraca się uwagę na możliwe kluczowe znaczenie zakażenia bakteriami wewnątrzkomórkowymi w patogenezie choroby Leśniowskiego-Crohna. Antybiotykoterapia stanowi ważny element leczenia w niektórych postaciach chorób zapalnych jelit oraz ich powikłań, jak ropnie i przetoki. Istnieją doniesienia o korzystnym efekcie stosowania probiotyków, prebiotyków i synbiotyków w niektórych sytuacjach klinicznych, jednak nadal nie udaje się tą metodą uzyskać oczekiwanych efektów terapeutycznych. Dalsze badania mikrobiologiczne, genetyczne i farmakologiczne prawdopodobnie zbliżą nas do wyjaśnienia patogenezy i skutecznego leczenia chorób zapalnych jelit.

Czytaj dalej »

Definicje i kryteria rozpoznania zakażenia szpitalnego stosowane w różnych populacjach pacjentów

Pacjenci szpitali, podobnie jak pensjonariusze domów opieki długoterminowej, są w szczególnym stopniu narażeni na ryzyko rozwoju zakażeń. Niestety, zarówno brak jednolitych, zunifikowanych definicji, jak i inne czynniki, np. związane z dostępem do diagnostyki mikrobiologicznej, utrudniają podjęcie właściwego postępowania prowadzącego do rozpoznania zakażenia. Celem niniejszej pracy jest zebranie definicji zakażeń na podstawie dostępnej literatury, które są stosowane w programach narodowych czy międzynarodowych oraz powszechnie używane w różnych populacjach pacjentów.

Czytaj dalej »

Profilaktyka zakażeń paciorkowcami grupy B (GBS) w ginekologii i neonatologii

Pałeczki Salmonella enterica subsp. enterica są zaliczane do patogenów odpowiedzialnych za wywoływanie różnych schorzeń u ludzi, od gastroenteritis po bakteriemię. Zarówno w Polsce, jak również w większości krajów Unii Europejskiej, serowar Salmonella Enteritidis jest najczęstszą przyczyną zakażeń u ludzi. W ostatnich latach na całym świecie obserwowany jest wzrost udziału pozajelitowych zakażeń wywołanych przez te drobnoustroje.

Czytaj dalej »

Zakażenia wywoływane przez pałeczki z rodzaju Salmonella

Pałeczki Salmonella enterica subsp. enterica są zaliczane do patogenów odpowiedzialnych za wywoływanie różnych schorzeń u ludzi, od gastroenteritis po bakteriemię. Zarówno w Polsce, jak również w większości krajów Unii Europejskiej, serowar Salmonella Enteritidis jest najczęstszą przyczyną zakażeń u ludzi. W ostatnich latach na całym świecie obserwowany jest wzrost udziału pozajelitowych zakażeń wywołanych przez te drobnoustroje.

Czytaj dalej »

Biofilmy mieszane bakteryjno-grzybowe, czy należy się ich bać?

Zrozumienie fizjologii bakterii i grzybów współistniejących w mieszanych populacjach drobnoustrojów jest jeszcze dalekie od pełnego wyjaśnienia i poznania. Szeroka gama oddziaływań, zarówno synergistycznych, jak i antagonistycznych, funkcjonujących w ramach takich mikrobiotów zdaje się zależeć przede wszystkim od ich składu gatunkowego, a złożoność zachodzących interakcji pewnie uniemożliwi bezpośrednie ich wykorzystanie terapeutyczne. Ale już na tym etapie, posiadana wiedza znacznie pomaga w podejmowaniu działań zmierzających do lepszej diagnostyki zakażeń i poprawienia skuteczności leczenia oportunistycznych infekcji wielogatunkowych.

Czytaj dalej »

Potencjał chorobotwórczy epidemicznego szczepu Escherichia coli O104:H4

Niezwykła plastyczność genetyczna pałeczek Escherichia coli jest przyczyną pojawiania się nowych, patogennych szczepów, odpowiedzialnych za epidemie. Aktualnym przykładem patogenu powstałego na drodze horyzontalnego transferu genów jest szczep E. coli O104:H4, który w Niemczech w okresie od 9 maja do 22 czerwca 2011 roku spowodował zakażenie u 3792 osób i zgon 42. U 781 zakażonych rozwinął się hemolityczny zespół mocznicowy (HUS). Na liczbę klinicznie poważnych przypadków i ofiar śmiertelnych tej epidemii miało wpływ wiele czynników, omówionych w niniejszym artykule.

Czytaj dalej »

Wzajemne oddziaływania drobnoustrojów w biofilmach wielogatunkowych

W warunkach naturalnych biofilmy rosną jako konsorcja różnych gatunków drobnoustrojów. Najlepszymi przykładami wielogatunkowych biofilmów u człowieka są populacje bakterii bytujące na powierzchniach zębów, w pochwie, w jamie bębenkowej w przewlekłych i nawracających zapaleniach ucha środkowego, w płucach chorych na mukowiscydozę, u których rozwinęło się bakteryjne zakażenie dolnych dróg oddechowych, na powierzchniach cewników do żywienia pozajelitowego lub innych wszczepach. Zaobserwowano je także w przewlekle zakażonych ranach i w zakażeniach dróg moczowych. Wzrost drobnoustrojów w postaci wielogatunkowych biofilmów może zwiększać ich wirulencję. W takich skupiskach szybciej rosnące gatunki drobnoustrojów mogą liczbowo zdominować te wolniej rosnące. Jednakże na ostateczny wynik konkurencji pomiędzy gatunkami może mieć wpływ zdolność do syntezy i wydzielania substancji bakteriobójczych przez jeden z gatunków drobnoustrojów. Ostateczny skład jakościowy i ilościowy wielogatunkowych biofilmów ukształtowany może też zostać w wyniku porozumiewania się komórek za pomocą systemów quorum sensing. Cząsteczki autoinduktora AI-2 są wspólnymi cząsteczkami sygnalizacyjnymi dla bakterii Gram-ujemnych i Gram-dodatnich. Zakłada się, że cząsteczki AI-2 mogą aktywnie uczestniczyć w powstawaniu wielogatunkowych biofilmów. Hipoteza ta podlega obecnie doświadczalnej weryfikacji.

Czytaj dalej »

Zmiany składu mikroflory jamy ustnej u pacjentów z uzębieniem resztkowym rehabilitowanych protetycznie

Naturalna mikroflora jamy ustnej pozostaje względnie stała i w równowadze z organizmem gospodarza. Zjawisko to można dość łatwo zaburzyć, na przykład z powodu niewystarczającej higieny jamy ustnej, ustawienia i topografii zębów oraz obecności protez zębowych. Badania nad składem flory jamy ustnej znacznie utrudnia występowanie zmiennych warunków w tym środowisku. Przeprowadzone analizy mikrobiologiczne wykazały, że u pacjentów z uzębieniem resztkowym, z protezami częściowymi lub pełnymi, w jamie ustnej występuje więcej patogennych drobnoustrojów niż w grupie bez uzupełnień protetycznych.

Czytaj dalej »

Wpływ śliny na zdolność adhezji i tworzenia biofilmu przez szczepy Candida albicans izolowane od pacjentów ze stomatopatią protetyczną

Celem przeprowadzonych badań było określenie zdolności adhezji oraz rozwoju biofilmu na materiale akrylowym (w obecności śliny i bez) szczepów Candida albicans izolowanych od pacjentów użytkujących akrylowe uzupełnienia protetyczne, u których stwierdzono przewlekłe zapalenie błony śluzowej o różnym nasileniu. Badania mikologiczne wykonano u 97 pacjentów w wieku 43−85 lat, użytkujących ruchome akrylowe uzupełnienia protetyczne. Do badania adhezji grzybów i zdolności tworzenia biofilmu ostatecznie zakwalifikowano 41 szczepów C. albicans. W ocenie stopnia adhezji zastosowano 4-stopniową skalę przygotowaną na potrzeby badania. Stopień wzrostu biofilmu oceniano spektrofotometrycznie po 48, 72, 96 godzinach. Każdą ocenę przeprowadzano 3-krotnie, z uzyskanych wartości wyliczano średnią arytmetyczną, która następnie posłużyła do analizy porównawczej. Wszystkie gatunki C. albicans izolowane od pacjentów ze stomatopatią protetyczną wykazały zdolność adhezji i tworzenia biofilmu na materiale akrylowym, aczkolwiek bardzo zróżnicowaną. Nie stwierdzono wyraźnego wpływu śliny na zdolność adhezji i tworzenia biofilmu na materiale akrylowym. Właściwości biologiczne szczepu C. albicans wydają się mieć większy wpływ na zdolność adhezji i tworzenia biofilmu na materiale akrylowym niż czynniki środowiskowe.

Czytaj dalej »

Sprawozdanie ze spotkań zorganizowanych we Wrocławiu z okazji Europejskiego Dnia Wiedzy o Antybiotykach

W związku z dynamicznie narastającą opornością bakterii na antybiotyki i wynikającym z tego zjawiska ograniczeniem skutecznego leczenia zakażeń, Komisja Europejska na wniosek Europejskiego Centrum Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) ustanowiła dzień 18 listopada corocznym Europejskim Dniem Wiedzy o Antybiotykach (European Antibiotic Awareness Day). Kraje członkowskie UE zobligowane zostały do podjęcia inicjatyw mających na celu zorganizowanie lokalnych obchodów tego Dnia w obrębie każdego państwa. Zgodnie z założeniami kampanii, powinna ona zaangażować jak najszerszy zakres instytucji, środowisk eksperckich, środków masowego przekazu i opinii publicznej oraz zwrócić uwagę na zjawisko antybiotykooporności jako kluczowego zagrożenia dla zdrowia publicznego. W Polsce, w ramach programu polityki zdrowotnej Ministra Zdrowia, funkcjonuje obecnie „Narodowy Program Ochrony Antybiotyków”.

Czytaj dalej »