Archiwa: Project

Powikłania choroby rotawirusowej u dzieci – obserwacje własne, opisy przypadków

W pracy przedstawiono własne, wieloletnie obserwacje kliniczne powikłań zakażeń rotawirusowych u dzieci. Dokonano porównania wyników z doniesieniami innych autorów, korzystając z piśmiennictwa medycznego dostępnego w internetowej bazie MEDLINE. Powikłania choroby rotawirusowej występujące najczęściej u dzieci to: ostry zespół zaburzeń trawienia i wchłaniania (35%), zakażenia dróg oddechowych – zapalenie płuc (5%) lub zapalenie oskrzeli (10%), zapalenie wątroby i przemijająca hypertransaminazemia (9–18%). Mniej częste, ale równie groźne są powikłania neurologiczne (drgawki ogniskowe, toniczno-kloniczne lub zapalenie mózgu (3%)), zaburzenia hematologiczne, takie jak neutropenia śródinfekcyjna (3,9%) oraz przewlekła biegunka (2%). Najrzadszymi, ale jednocześnie najgroźniejszymi powikłaniami zakażeń rotawirusowych są wgłobienie jelitowe, zadzierzgnięcie jelita lub niedrożność porażenna jelit (0,08%). Wszystkie opisane powikłania są groźne dla małych pacjentów i w sposób istotny wydłużają czas hospitalizacji oraz zwiększają koszty leczenia.

Czytaj dalej »

Współczesne zasady indywidualizacji terapii przeciwwirusowej u przewlekle zakażonych wirusem zapalenia wątroby typu B własne, opisy przypadków

Zgodnie z danymi ponad 350 milionów osób na świecie jest przewlekle zakażonych wirusem zapalenia wątroby typu B (ang. hepatitis B virus – HBV), a 700 tysięcy umiera rocznie z powodu następstw zakażenia. Ponadto około 2 miliardy osób przebyło zakażenie, które – w warunkach głębokiej immunosupresji – może ulec reaktywacji. Choć aktualnie uważa się, że całkowita eradykacja HBV nie jest możliwa, to jednak pojawienie się nowych leków i ich odpowiednie zastosowanie, indywidualne dla każdego pacjenta, istotnie zwiększa szansę na zahamowanie postępu choroby. U chorych z przewlekłym wirusowym zapaleniem wątroby typu B, u których dotychczas nie podjęto leczenia, możliwy jest wybór między monoterapią interferonem (IFN/pegIFNalfa2a) a jednym z analogów nukleozydowych lub nukleotydowych (AN); wybór między tymi dwiema opcjami jest indywidualny. W ostatnich latach dużą uwagę poświęca się monitorowaniu markerów odpowiedzi na leczenie. Wykazano, że służy to nie tylko ocenie skuteczności leczenia, lecz także przewidywaniu prawdopodobieństwa jego skuteczności i tym samym określaniu optymalnego czasu trwania terapii. Obecnie monitorowanie skuteczności leczenia opiera się przede wszystkim na: ocenie aktywności aminotransferaz, obrazu histopatologicznego wątroby, obecności antygenów HBs i HBe, określeniu wiremii HBV DNA oraz ilościowego stężenia antygenu HBs z uwzględnieniem jego kinetyki. Wydaje się, że w przewlekłym zapaleniu wątroby typu B ocena wiremii HBV DNA oraz kinetyki stężenia HBsAg są najbardziej użytecznymi markerami oceny skuteczności leczenia (także wczesnej).

Czytaj dalej »

Wirus cytomegalii – epidemiologia, diagnostyka, leczenie i zapobieganie

Ludzki cytomegalowirus (ang. Human Cytomegalovirus – HCMV) – należący do rodziny Herpesviridae, podrodziny Betaherpesvirinae – jest szeroko rozpowszechniony. HCMV cechuje się wysoką zapadalnością i śmiertelnością wśród pacjentów o obniżonej odporności, jak np. biorcy przeszczepów narządów litych i szpiku oraz zakażeni wirusem HIV. Ponadto jest częstą przyczyną zakażeń wrodzonych. Obecnie w profilaktyce i leczeniu wirusa cytomegalii stosowane są gancyklowir, foskarnet i cidofowir, w stosunku do których dochodzi do selekcji szczepów opornych. Z tego względu prowadzone są badania nad innymi lekami, np. CMX001, AIC246, leflunomidem lub imitinibem, a także badania nad zastosowaniem związków pochodzenia roślinnego (np. flawonoidy). Jak dotąd brak jest skutecznej szczepionki profilaktycznej przeciwko cytomegalowirusowi. Na różnych etapach badań znajdują się szczepionki podjednostkowe, szczepionki DNA, peptydy oraz szczepionki z wykorzystaniem wektorów.

Czytaj dalej »

Kleszczowe zapalenie mózgu – epidemiologia, patogeneza, obraz kliniczny, diagnostyka, profilaktyka i leczenie

Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) jest chorobą ośrodkowego układu nerwowego, przenoszoną przez kleszcze Ixodes ricinus. W ciągu dwóch ostatnich dekad w wielu krajach europejskich obserwuje się wzrost zachorowań na KZM. Przyczyn tego zjawiska upatruje się w zmianach klimatycznych oraz socjoekonomicznych. W Polsce od 1993 roku odnotowuje się od 200 do 300 przypadków zachorowań rocznie. Można wyróżnić dwie fazy choroby. Pierwsza faza związana jest z obecnością wirusów we krwi, a druga – z ich przenikaniem do ośrodkowego układu nerwowego (OUN). W drugiej fazie choroba może przybrać następujące postaci: meningitis, encephalomeningitis, meningoencephalomyelitis. Zajęcie ważnych ośrodków (oddechowego, naczyniowo- ruchowego) może prowadzić do zgonu. W ustaleniu rozpoznania istotne są 3 elementy: wywiad uwzględniający możliwość ukłucia przez kleszcze, objawy kliniczne oraz wyniki badań płynu mózgowo-rdzeniowego i badań serologicznych (przeciwciała przeciwko wirusowi kzmIgM). Leczenie kleszczowego zapalenia mózgu jest wyłącznie objawowe. Najskuteczniejszą metodą zapobiegania zakażeniu są szczepienia przeciwko KZM.

Czytaj dalej »

Mechanizmy oporności pałeczek Gram-ujemnych z rodziny Enterobacteriaceae na karbapenemy

Karbapenemy są antybiotykami ostatniej szansy w leczeniu ciężkich zakażeń. Niestety w ostatnich latach wzrasta oporność na te leki, co jest związane z produkcją karbapenemaz. Obecnie do najważniejszych z nich – w grupie pałeczek rodziny Enterobacteriaceae – należą enzymy typu KPC, MBL oraz OXA-48. Z klinicznego oraz epidemiologicznego punktu widzenia istotne jest ich szybkie rozprzestrzenianie się, a współwystępowanie dodatkowych mechanizmów oporności na inne antybiotyki powoduje pojawianie się izolatów wieloopornych, niewrażliwych na wszystkie obecnie dostępne leki przeciwdrobnoustrojowe.

Czytaj dalej »

Serotyp 1 Streptococcus pneumoniae – co wiemy o bakterii i wywoływanych przez nią zakażeniach

Pneumokoki wywołują rocznie około 15 milionów zachorowań na całym świecie. Dotąd opisano 94 serotypy pneumokoków. Jednym z najwcześniej opisanych jest serotyp 1 (SP1), który wyróżnia się spośród innych niezwykłymi właściwościami mikrobiologicznymi i epidemiologicznymi. SP1 jest jedną z najczęstszych przyczyn inwazyjnej choroby pneumokokowej (IChP) na świecie. Choć nosicielstwo serotypu 1 jest rzadko stwierdzane, to szczep ten potrafi wywoływać epidemie IChP, a także bakteriemię, ropniaki opłucnej oraz pierwotne zapalenie otrzewnej. W krajach afrykańskich serotyp ten przyczynia się do epidemii zapaleń opon mózgowo-rdzeniowych. W pracy przedstawiono przegląd informacji dotyczących serotypu 1 dwoinki zapalenia płuc: jego epidemiologię, cechy charakterystyczne, odrębności w porównaniu z innymi serotypami pneumokoków oraz możliwości zapobiegania IChP wywołanej przez SP1.

Czytaj dalej »

Nowoczesne metody wykrywania i identyfikacji bakterii

Szybkie wykrycie i identyfikacja drobnoustroju odpowiedzialnego za zakażenie stanowi główny cel i jednocześnie wyzwanie dla klinicznych laboratoriów mikrobiologicznych. W ostatnich latach klasyczne metody mikrobiologiczne, takie jak hodowla i identyfikacja z zastosowaniem fenotypowych testów biochemicznych, uzupełniane są o nowoczesne metody analityczne i molekularne. W niniejszej pracy zostały omówione następujące metody: identyfikacja z zastosowaniem systemów automatycznych, spektrometria masowa MALDI-TOF, metody hybrydyzacji oraz metody PCR i RT-PCR.

Czytaj dalej »

Przygotowanie pacjenta do zabiegu operacyjnego jako profilaktyka zakażeń miejsca operowanego

Zgodnie z obowiązującą w Polsce ustawą o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń oraz chorób zakaźnych, podmioty lecznicze oferujące świadczenia szpitalne są zobowiązane do wdrożenia systemu zapobiegania i zwalczania zakażeń szpitalnych oraz zapewnienia jego odpowiedniego funkcjonowania. Tematyka dotycząca prewencji zakażenia miejsca operowanego (ZMO) jest obszarem nieustannie ewoluującym. W Polsce brakuje jednolitych rekomendacji ogólnokrajowych dotyczących tej kwestii. W literaturze naukowej jest wiele publikacji, w których autorzy wskazują kryteria istotne w zapobieganiu ZMO. Każdy podmiot leczniczy powinien posiadać własny program prewencji zakażeń okołooperacyjnych, uwzględniający rodzaj wykonywanych procedur medycznych, mapę mikrobiologiczną placówki oraz narzędzia jakimi dysponuje. W pracy podjęto próbę przeglądu wybranej literatury krajowej i zagranicznej, wskazując na elementy istotne w prewencji ZMO.

Czytaj dalej »

Zakażenia Clostridium difficile rosnącym zagrożeniem u dzieci

Bakterie z gatunku Clostridium difficile są ważnym czynnikiem etiologicznym biegunek u dzieci. Spektrum zakażeń wywoływanych przez C. difficile (ang. Clostridium difficile infection – CDI) jest bardzo różnorodne: od postaci łagodnych do zagrażających życiu. W ostatniej dekadzie uległa zmianie epidemiologia CDI. W pracy przedstawiono nowe trendy wirulencji, patogenezy i epidemiologii zakażeń Clostridium difficile oraz aktualny stan wiedzy na temat częstości i ciężkości infekcji wywoływanych przez te bakterie, nabywanych w warunkach szpitalnych i pozaszpitalnych. Poprawna diagnostyka jest konieczna do optymalnego leczenia, zapobiegania i kontroli CDI

Czytaj dalej »

Zastosowanie probiotyków w profilaktyce chorób infekcyjnych

Zastosowanie probiotyków w profilaktyce infekcji bakteryjnych i wirusowych może być pomocne w przeciwdziałaniu zachorowaniom związanym z obecnością patogenów w organizmie. Dobór probiotyków powinien być uzależniony od rodzaju wnikającej do organizmu mikroflory chorobotwórczej, miejsca lokalizacji i mechanizmów oddziaływania na infekowany organizm. Dawki stosowanych probiotyków muszą wynikać z rodzaju schorzenia i stanu zdrowia pacjenta. Badania wskazują na wyższą skuteczność profilaktyczną mieszanych kultur bakterii w porównaniu z pojedynczymi szczepami. Skuteczność antagonistycznego oddziaływania probiotyków można mierzyć za pomocą specjalnych współczynników. Istnieją kontrowersje na temat antagonistycznej aktywności tych szczepów w zależności od źródła ich pochodzenia. Z uwagi na niepożądane działania dotychczas powszechnie stosowanych probiotyków trwają prace nad znalezieniem nowych szczepów i modyfikacją istniejących z wykorzystaniem inżynierii genetycznej.

Czytaj dalej »

Nadzór nad zakażeniami miejsca operowanego

Nadzór jest nowym elementem miar kontroli infekcji. Oznacza systematyczne zbieranie, porządkowanie, analizowanie i upowszechnianie danych o występowaniu zakażeń szpitalnych. Nadzór nad Zakażeniami Miejsca Operowanego (ZMO) jest elementem działań strategicznych w celu zmniejszania ryzyka ZMO. W celu podniesienia skuteczności program nadzoru powinien obejmować: wprowadzenie jednolitych, zrozumiałych i akceptowanych definicji ZMO, metody nadzoru, analizę i porównania epidemiologiczne, badania mikrobiologiczne ZMO, regularny zwrot informacji dotyczący sytuacji epidemiologicznej ZMO. Dobrze opracowany i rzetelnie wprowadzony program nadzoru wpływa na redukcję liczby zakażeń, przez co pozwala skrócić czas pobytu pacjenta w szpitalu, a tym samym obniżyć koszty jego leczenia.

Czytaj dalej »

Terapia jednotabletkowa u pacjentów zakażonych HIV

Jednym z najważniejszych czynników wpływających na adherencję pacjenta jest akceptacja schematu leczenia. Wprowadzenie w 2006 roku schematu jednotabletkowego wpłynęło w istotny sposób na poprawę adherencji, jakości życia i skuteczności terapii antyretrowirusowej. Terapia jednotabletkowa w innych dziedzinach medycyny ma zastosowanie w leczeniu gruźlicy lub nadciśnienia tętniczego. W pracy przedstawiono korzyści i możliwości wynikające ze stosowania terapii schematem jednotabletkowym w leczeniu pacjentów zakażonych HIV.

Czytaj dalej »

Czy i jak zwalczać przetrwalniki w szpitalu?

Hospitalizacja chorych zainfekowanych Clostridium difficile jest obecnie częstym przypadkiem. Drobnoustrój ten łatwo przenosi się poprzez kontakt z zakażonym pacjentem, a także ze sprzętem, pościelą i powierzchniami. Dekontaminacja pomieszczeń i wyposażenia skażonego sporami wymaga zastosowania preparatów i metod dezynfekcji skutecznych wobec przetrwalników.

Czytaj dalej »

Zapobieganie zakażeniom związanym z żywieniem pozajelitowym

Zakażenia związane z cewnikiem naczyniowym i mieszaniną odżywczą są częstą przyczyną powikłań w grupie chorych żywionych pozajelitowo. Zapobieganie tego typu zakażeniom polega na przestrzeganiu zasad aseptyki pracy i systematycznym szkoleniu personelu medycznego.

Czytaj dalej »

Kontrola jakości mikrobiologicznej mieszanin do żywienia pozajelitowego sporządzanych w aptekach szpitalnych

Od czasu kiedy mieszaniny do żywienia pozajelitowego są sporządzane w aptece szpitalnej, potencjalne ryzyko mikrobiologiczne związane z ich wytworzeniem, przygotowaniem i podawaniem znacznie się zmniejszyło. Chociaż częstość infekcji spowodowanych zakażonymi mieszaninami istotnie spadła, te nieliczne przypadki zakażeń mogą być poważne i często prowadzić do zgonu. Sporządzanie mieszanin do żywienia pozajelitowego musi przebiegać w warunkach aseptycznych. Zapewnienie i kontrola jakości mikrobiologicznej tego procesu to niezbędne elementy prawidłowej procedury. W pracy omówiono metody oceny jałowości preparatów do żywienia pozajelitowego oraz monitoringu mikrobiologicznego podczas sporządzania jałowych produktów leczniczych.

Czytaj dalej »

Preparaty oparte na kwasie nadoctowym w dezynfekcji wysokiego poziomu

Prawidłowa dekontaminacja wyrobów medycznych wielorazowego użytku wymaga opracowania skutecznej metody ich mycia i dezynfekcji. Powtórne zastosowanie sprzętu medycznego ma spełniać podstawowe warunki bezpieczeństwa epidemicznego, aby chronić pacjentów i personel przed zakażeniami. Dezynfekcja wysokiego poziomu zapewnia poziom czystości mikrobiologicznej sprzętu, który jest akceptowalny i najbardziej zbliżony do efektów sterylizacji, ale ostatecznie nie może jej zastąpić. Wśród preparatów dedykowanych do dezynfekcji wysokiego poziomu znalazły się te oparte na kwasie nadoctowym (PAA). Kwas nadoctowy charakteryzuje się doskonałymi właściwościami biobójczymi ze zdolnością usuwania biofilmu. Niska toksyczność PAA oraz bardzo dobre właściwości użytkowe sprawiły, iż zdobywa on coraz szersze uznanie w środowisku medycznym.

Czytaj dalej »

Zastosowanie kwasu hialuronowego w lokalnej terapii pochwy u kobiet po leczeniu onkologicznym

Leczenie nowotworów złośliwych narządu rodnego w zależności od zastosowanego schematu powoduje zamierzone i niepożądane uszkodzenia nabłonka pochwy. Powstałe zaburzenia struktury tkanek pochwy uruchamiają procesy naprawcze. Współistniejące zaburzenia odporności i nasilenie stanu zapalnego w przebiegu choroby nowotworowej negatywnie wpływają na przebieg procesu gojenia. Uszkodzenia struktury pochwy po leczeniu onkologicznym stwierdzane są u ponad 60% kobiet, a zaburzenia gojenia w konsekwencji ograniczają lub uniemożliwiają przywrócenie funkcji pochwy i powodują groźne dla zdrowia i życia następstwa. Zastosowanie leczenia miejscowego kwasem hialuronowym wspomaga odbudowę struktury pochwy, stymuluje proces gojenia ran i uszkodzeń po wcześniejszej terapii przeciwnowotworowej, a dodatkowo dzięki właściwościom biofizycznym wpływa na poprawę warunków środowiska pochwy, ograniczenie bólu i dyskomfortu i utrzymanie funkcji pochwy. Wysoka efektywność, ograniczone przeciwwskazania, dobra tolerancja i akceptacja leczenia przez pacjenta są dodatkowymi wyróżnikami i zaletami miejscowej aplikacji kwasu hialuronowego.

Czytaj dalej »

Oparzenie IV stopnia ręki ze zmiażdżeniem – prezentacja przypadku

Głębokie oparzenie ręki jest specyficznym urazem wymagającym szczególnego postępowania. Chirurgiczne wycięcie martwicy musi być przeprowadzone delikatnie, z zaoszczędzeniem wszystkich żywych tkanek. Skomplikowana anatomia ręki jest przyczyną trudności w technicznym usuwaniu martwicy i może powodować wtórne komplikacje. Niniejsza praca prezentuje sposób leczenia oparzenia IV stopnia dłoniowej powierzchni ręki z towarzyszącym zmiażdżeniem tkanek. Wieloetapowe usuwanie martwicy było wspomagane zastosowaniem terapii podciśnieniowej (NPWT), dodatkowo z użyciem żelu enzymatycznego Fibrolan® w celu przyspieszenia procesu gojenia. Wszystkie ścięgna zginacze, jak i pęczki naczyniowo-nerwowe palców II–V uległy rozpuszczeniu w wyniku martwicy. Nie stwierdzono zakażenia rany pomimo 40-dniowej hospitalizacji. Wynik leczenia był satysfakcjonujący. Pacjent utracił jedynie paliczek dalszy palca IV i połowę palca V. Odczuwanie dotyku i temperatury było w słabym stopniu obecne i nie wymagało rekonstrukcji nerwów. Przedstawiony sposób leczenia ciężkich urazów wydaje się być obiecujący.

Czytaj dalej »

Postępowanie w przypadku zakażenia Clostridium difficile – aktualne dane i zalecenia

Częstość zakażeń Clostridium difficile (ang. C. difficile infection – CDI) w ostatnim dziesięcioleciu dramatycznie wzrosła. Istotne zmiany w epidemiologii nastąpiły w wyniku pojawienia się nowych, epidemicznych szczepów C. difficile, w szczególności NAP1/BI/027 o podwyższonej wirulencji. Do zakażeń C. difficile nabywanych w szpitalu dochodzi w wyniku spożycia przetrwalników występujących na powierzchniach nieożywionych i rękach personelu, a także podczas kontaktu z pacjentem objawowym. Ze względu na wzrost zapadalności i liczbę zgonów z powodu CDI konieczne jest znormalizowanie definicji oraz ujednolicenie sposobu zgłaszania przypadków dla celów porównawczych w całym obszarze medycznym. Efektywne zarządzanie w sytuacji zwiększonej zapadalności na CDI wymaga wielodyscyplinarnego wsparcia. Szybka identyfikacja chorych z CDI, wdrożenie właściwego leczenia, w oparciu o aktualne dowody kliniczne oraz stosowanie skutecznych środków do dezynfekcji środowiska ma ogromne znaczenie w ograniczeniu rozprzestrzeniania się C. difficile w warunkach szpitalnych. W niniejszej pracy omówiono najnowsze dane w zakresie epidemiologii, diagnostyki i leczenia CDI oraz zalecenia dotyczące zarządzania w placówce opieki medycznej w sytuacji zagrożenia zakażeniem C. difficile.

Czytaj dalej »

Zasadność stosowania probiotyków w określonych schorzeniach i prewencji tych schorzeń, z uwzględnieniem czynników warunkujących efektywność poszczególnych szczepów

Niniejsze opracowanie dotyczy charakterystyki i mechanizmu działania probiotyków oraz ich wpływu na układ immunologiczny i aktywność enzymów feralnych, jak również obejmuje ocenę skuteczności i zasadności ich stosowania w przypadku określonych schorzeń przewodu pokarmowego (biegunki o różnej etiologii, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna), nowotworów czy też w przypadku chorych poddawanych radioterapii.

Czytaj dalej »

Obecne możliwości leczenia ciężkich zakażeń z udziałem antybiotyków

Terapia zakażeń staje się coraz trudniejsza. Brak nowych antybiotyków i duża liczba niepowodzeń w leczeniu wymagają większej staranności w doborze leku. Racjonalna terapia powinna być oparta na aktualnej wiedzy zarówno o nowych, jak i o starych antybiotykach, a także drobnoustrojach i samym pacjencie. Dodatkowo wielooporność szczepów bakterii i infekcje mieszane stają się przyczyną powrotu do trudnej skojarzonej terapii antybiotykami.

Czytaj dalej »

Wlew ciągły antybiotyków jako metoda leczenia zakażeń bakteryjnych

Zakażenia szpitalne stanowią poważny problem terapeutyczny w leczeniu krytycznie chorych. Bardzo ważnym elementem leczenia jest uzyskanie odpowiedniego stężenia antybiotyku w miejscu zakażenia i utrzymanie go przez odpowiedni czas. Jednym ze sposobów osiągnięcia tego celu jest podawanie antybiotyków w ciągłym wlewie dożylnym. W pracy przedstawiono założenia takiego modelu postępowania terapeutycznego, aktualny stan wiedzy oraz piśmiennictwo dotyczące zagadnienia.

Czytaj dalej »

Rola substancji pomocniczych wchodzących w skład preparatów do dezynfekcji rąk i skóry

Dezynfekcja rąk i skóry jest jednym z czynników warunkujących bezpieczeństwo epidemiologiczne personelu oraz pacjentów. Preparaty do dezynfekcji rąk i skóry zawierają poza substancjami czynnymi biobójczo, substancje pomocnicze, które pełnią funkcje pielęgnacyjne oraz nawilżające. Rola tych substancji na etapie wyboru preparatu często jest niedoceniana.

Czytaj dalej »

Kwas hialuronowy w naprawie uszkodzeń tkankowych pochwy, szyjki macicy i sromu – niehormonalna opcja leczenia atrofii urogenitalnej

Gojenie rany jest złożonym zjawiskiem biologicznym obejmującym kaskadę zdarzeń inicjowanych przez aktywację układu krzepnięcia/fibrynolizy, etap zapalenia, ziarninowania, reepitelializacji oraz remodelingu tkankowego. Kwas hialuronowy i produkty jego degradacji odgrywają kluczową rolę w koordynowaniu zjawisk naprawy tkankowej, m.in. w obrębie struktur narządu płciowego kobiety, modyfikując odpowiedź biologiczną populacji komórek zaangażowanych w proces gojenia rany (proliferacja/migracja/różnicowanie/neoangiogeneza/reepitelializacja) oraz regulując metabolizm/strukturę przestrzenną macierzy pozakomórkowej. Stanowi to racjonalną przesłankę do miejscowego stosowania hialuronianów jako niehormonalnej opcji leczenia dolegliwości na tle atrofii urogenitalnej i/lub w optymalizacji procesu gojenia uszkodzeń tkankowych narządu płciowego kobiet.

Czytaj dalej »