Postępowanie w zakażeniach Clostridium difficile
Proceeding in Clostridium difficile-associated infections
Gayane Martirosian
Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej, Wydział Lekarski w Katowicach, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, ul. Medyków 18, 40-752 Katowice, Tel./Fax: (32) 252 60 75
Wpłynęło: 12.05.2014
Zaakceptowano: 30.05.2014
DOI : dx.doi.org/10.15374/FZ2014026
Forum Zakażeń 2014;5(3):161–164
Streszczenie: Clostridium difficile – beztlenowo rosnąca Gram-dodatnia laseczka – to czynnik etiologiczny szeregu schorzeń: od biegunek poantybiotykowych o średniej ciężkości do bardzo ciężkich postaci rzekomobłoniastego zapalenia jelit, doprowadzających do okrężnicy olbrzymiej, posocznicy, perforacji jelit, a nawet zgonu chorego. Na początku XXI wieku zaobserwowano wzrost częstotliwości występowania ciężkich śmiertelnych przypadków zakażeń C. difficile – najpierw w Kanadzie, później w Stanach Zjednoczonych i w krajach Europy. Badania molekularne wykazały, że infekcje o ciężkim przebiegu były spowodowane przez hiperepidemiczny szczep o rybotypie 027 (RT 027). W celu zapobiegania szerzeniu się zakażeń Clostridium difficile w warunkach szpitalnych należy: prowadzić rozważną antybiotykoterapię, przestrzegać środków ostrożności w opiece nad chorymi zakażonymi (stosowanie rękawiczek i odzieży ochronnej), używać jednorazowego sprzętu medycznego, myć ręce pod bieżącą wodą z użyciem mydła, nie stosować środków alkoholowych do dezynfekcji, izolować pacjentów zakażonych w osobnych salach lub kohortować ich, zbierając kilku w jednej sali. Do czyszczenia i dezynfekcji powierzchni należy stosować środki sporobójcze na bazie podchlorynu, rozcieńczając je według instrukcji producenta. Diagnostyka zakażeń polega na wykrywaniu antygenu GDH (ang. glutamate dehydrogenase, dehydrogenaza glutaminianowa) oraz toksyn A/B C. difficile w kale biegunkowym pacjenta. W terapii stosuje się głównie metronidazol, wankomycynę oraz fidaksomycynę (w zapobieganiu nawrotom), natomiast w ciężkich przypadkach zaleca się przeszczep kału od osoby zdrowej.
Słowa kluczowe: Clostridium difficile, diagnostyka, leczenie, postępowanie podczas epidemii, zakażenia szpitalne
Abstract: Clostridium difficile – Gram-positive anaerobic bacilli, etiologic factor of different diseases from middle antibiotic-associated diarrhea to severe pseudomembranous c olitis with toxic megacolon, perforation and fatality. Starting from beginning of XXI century attention was payed on increasing of severe, fatal cases of C. difficile-associated diseases in Canada, USA and European countries. Molecular studies demonstrated, that these cases were caused by hyperepidemic strains of C. difficile ribotype 027 (RT 027). Preventing transmission of C. difficile in hospitals is based on judiciously antibiotic using, contact precautions for patients with known and suspected C. difficile infections (gloves, gowns, special hand hygiene), using medical equipment only for these patients, washing hands with tap water and soap, not using alcohol containing reagents, isolation of patients in separate rooms or cohorting them together in one room. Implement an environmental cleaning and disinfection strategy: consider using disinfectants with sporicidal claim, based on hypochlorite, according to manufacturer’s instruction. Infection diagnostics is based on detection of GDH (glutamate dehydrogenase) and toxins A/B C. difficile in diarrhoeal fecal samples, obtained from patients. For treatment of C. difficile-associated infection are used mainly metronidazole, vancomicin and fidaxomicine (to prevent reccurrences) and in more severe cases fecal transplants from healthy person.
Key words: Clostridium difficile, diagnostics, hospital infection, infection prevention practice, treatment