Analiza procesu leczenia pacjentów dorosłych z oparzeniem III stopnia obejmującym 10–19% powierzchni ciała

1 Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego Instytutu Pielęgniarstwa i Położnictwa Wydziału Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum w Krakowie
2 I Katedra Chirurgii i Klinika Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Gastroenterologicznej Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum w Krakowie

Lucyna Ścisło Zakład Pielęgniarstwa Klinicznego, Instytut Pielęgniarstwa i Położnictwa, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum w Krakowie, ul. M. Kopernika 25, 31-501 Kraków, e-mail: lucyna.scislo@uj.edu.pl

Wpłynęło: 29.08.2018

Zaakceptowano: 20.09.2018

DOI:dx.doi.org/10.15374/LR2018019

Leczenie Ran 2018;15(3):111–119

Streszczenie: Wstęp Oparzenie III° powyżej 10% całkowitej powierzchni ciała (CPC) należy do ciężkich urazów, które powinny być leczone w specjalistycznych ośrodkach i oddziałach oparzeniowych. W wyniku urazu oparzeniowego dochodzi do powstania ran oparzeniowych oraz ryzyka rozwoju choroby oparzeniowej. Prawidłowo prowadzone leczenie miejscowe i ogólnoustrojowe umożliwia uzyskanie dobrego efektu. Cel Celem pracy była analiza procesu leczenia pacjentów dorosłych z III° oparzenia 10–19% CPC w porównaniu do pozostałej grupy chorych z urazem oparzeniowym. Materiał i metody Badania przeprowadzono w Małopolskim Centrum Oparzeniowo-Plastycznym, na Oddziale Oparzeń Szpitala Specjalistycznego im. L. Rydygiera w Krakowie w 2015 roku. Dokonano analizy procesu leczenia w grupie 154 pacjentów z urazem oparzeniowym. Wśród nich wyodrębniono grupę 36 chorych (grupa I) z rozpoznanym oparzeniem III° o powierzchni 10–19%, których wyniki zestawiono z wynikami leczenia pozostałych osób (grupa II). Wykorzystano metodę analizy dokumentacji. Analizę statystyczną przeprowadzono za pomocą pakietu statystycznego PQSat, wersja 1.6.4.110. Wyniki W grupie I najczęstszym czynnikiem wywołującym uraz oparzeniowy był płomień (64%). Zakażenia szpitalne wystąpiły u 42% chorych z grupy I oraz u 17% z grupy II (p=0,0366). Najczęstszą postacią kliniczną zakażenia było zakażenie miejsca operowanego (w porównaniu z innymi rodzajami zakażeń; p=0,0366). W grupie 36 osób z oparzeniem III° zastosowano specjalistyczne leczenie ogólnoustrojowe: żywienie pozajelitowe (25%) i dojelitowe (22%), terapię tlenem hiperbarycznym (19%), wentylację mechaniczną (19%) oraz terapię nerkozastępczą (8%). U pacjentów tych wykonywano różnego rodzaju procedury zabiegowe związane z raną oparzeniową. Łącznie przeprowadzono 198 zabiegów, średnia liczba operacji w warunkach sali operacyjnej wyniosła 5,5 zabiegu na osobę. W grupie I średni czas hospitalizacji wyniósł 20,56 dnia, natomiast w grupie II – 13,73 dnia. Śmiertelność wśród pacjentów w badanej 36-osobowej grupie wynosiła 8% i dotyczyła osób z oparzeniem dróg oddechowych. Wnioski U chorych z grupy I najczęstszą przyczyną urazu oparzeniowego był płomień, urazy częściej występowały u mężczyzn. U tych pacjentów wykonano po kilka zabiegów związanych z leczeniem rany. Większość chorych wymagało specjalistycznego leczenia ogólnoustrojowego, u większości wystąpiły też zakażenia szpitalne. Czas hospitalizacji pacjentów z grupy I był wydłużony w stosunku do grupy II, natomiast śmiertelność była niższa.

Słowa kluczowe: choroba oparzeniowa, oparzenie, rana oparzeniowa

Abstract: Introduction Third-degree burns greater than 10% TBSA (total burn surface area) are considered severe injuries and lead to the development of burn wounds and burn disease. Properly conducted local and systemic treatment of burn injuries results in a good treatment effect. Aim The treatment process in adult patients with third-degree burns involving 10–19% TBSA was analyzed and compared to the remaining group of patients with burn injuries, who were treated at our burn department. Material and methods The study was conducted at the Burns and Plastic Surgery Centre of Malopolska at the Department of Burns of the Ludwik Rydygier Memorial Specialized Hospital in Krakow in 2015. The study involved 154 patients with burn injuries. A group of 36 patients with third-degree burns involving 10–19% TBSA was selected. The results of their treatment were compared with those of other patients treated at the facility. The documentary analysis method was used. Statistical analysis was conducted using the PQSat statistical package version 1.6.4.110. Results The study showed, that the leading cause of burn injury in the group of 36 patients with third-degree burns involving 10–19% TBSA was an open flame; 64% of patients. Nosocomial infections were found in 42% of patients with third degree burns involving 10–19% TBSA and in 17% of the remaining patients (p=0,0366). SSIs occurred most often in relation to other infections (p=0,0366). In the group of 36 patients with third-degree burns, special systemic treatment was used i.e. parenteral nutrition 25%, enteral nutrition – 22%, hyperbaric oxygen therapy – 19%, mechanical ventilation – 19%, renal replacement therapy – 8%. The patients underwent various types of therapeutic procedures related to the burn wound. A total of 198 treatments were carried out. The average number of treatments performed in the operating room was 5.5 per patient. In the group of 36 patients, the average hospitalization time was 20.56 days compared to 13.73 days in the group of other patients. The mortality rate in the studied group was 8%, and involved patients with respiratory tract burns. Conclusions The leading cause of burn injury in the group of 36 patients with third-degree burns involving 10–19% TBSA was an open flame; burns were more common in men. Several treatments related to wound healing were conducted per patient. Most of the patients required specialized systemic treatment and nosocomial infections were diagnosed in most of the patients. The time of hospitalization was extended and mortality rate was lower compared to other patients.

Key words: burn, burn disease, burn wound

Pełna wersja artykułu