Risk factors of pressure ulcer development among patients after lower limb amputation
Aleksandra Iljin | Julia Kruk-Jeromin
Leczenie Ran 2011;8(2):47–52
Czynniki ryzyka rozwoju odleżyn u chorych po amputacji kończyny dolnej
1 Zakład Pielęgniarstwa Chirurgicznego Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy Uniwersytetu M. Kopernika w Toruniu
2 Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy Uniwersytetu M. Kopernika w Toruniu
⇒ Maria T. Szewczyk, Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Zakład Pielęgniarstwa Chirurgicznego Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy Uniwersytetu M. Kopernika w Toruniu, ul. Ujejskiego 75, 85-168 Bydgoszcz, Tel.: (52) 365 52 32, Fax: (52) 365 57 82
Wpłynęło: 23.06.2011
Zaakceptowano: 11.07.2011
Leczenie Ran 2011;8(2):47–52
Streszczenie: Celem badań była ocena ryzyka rozwoju odleżyn u chorych poddanych zabiegowi amputacji kończyny dolnej z powodu miażdżycy. Materiał i metoda Badaniami objęto grupę 52 chorych z miażdżycą tętnic kończyn dolnych, zakwalifikowanych do amputacji kończyny na poziomie uda. Oceny ryzyka rozwoju odleżyn według parametrów skali Doreen Norton dokonywano 1 raz dziennie przez 6 kolejnych dni po zabiegu operacyjnym w Katedrze i Klinice Chirurgii Ogólnej Collegium Medicum, SP ZOZ Szpitala Wojewódzkiego im. dr. J. Biziela w Bydgoszczy. Wyniki U chorych występowało wysokie ryzyko rozwoju odleżyn. Porównanie pierwszej i szóstej doby pooperacyjnej wskazuje na obniżenie ryzyka średnio o 3 pkt. (różnica znamienna statystycznie przy t=6,23; p<0,001). Znaczący wpływ na obniżenie poziomu czynników ryzyka odleżyn miała mobilność i zdolności chorych do samodzielnej zmiany pozycji w łóżku (wzrost średniej wartości punktowej ryzyka o 0,96 pkt.; różnica znamienna statystycznie przy t=7,93, p<0,001). Obecność chorób metabolicznych, układu krążenia i współistniejącej infekcji znacznie zwiększyła ryzyko rozwoju odleżyn. Wnioski U chorych po amputacji kończyny dolnej ryzyko rozwoju odleżyn było wysokie do IV doby pooperacyjnej włącznie. Ważnymi czynnikami redukującymi ryzyko powstania odleżyn jest wzrost aktywności fizycznej i mobilności chorych. Choroby współistniejące nasilają ryzyko rozwoju odleżyn.
Słowa kluczowe: amputacja | miażdżyca | odleżyna | skala Doreen Norton
Abstract: The aim of the study was to evaluate the risk of pressure ulcer development among patients after lower limb amputation due to atherosclerosis. Material and methods Study was carried out among 52 patients with lower limb atherosclerosis prepared to lower limb amputation on the level of the thigh. Method of direct observation with measurement elements was used. Pressure ulcer risk was evaluated once a day for six following days with Doreen Norton scale in surgery clinic of teaching hospital. Results All patients had high risk of pressure ulcer development. Comparison of the first and sixth day after the procedure indicates that risk was lower by 3 points. It is statistically significant difference (t=6.23; p<0.001). Great influence on risk factors had mobility and possibility of position changing in the bed (increase of mean score of risk by 0.96, statistically significant t= 7.93; p<0.001). The presence of metabolic and circulatory disorders and infection significantly increased the risk of pressure ulcer development. Conclusions The risk of pressure ulcer development among patients after lower limb amputation was high till the fourth day after the procedure. Important factors which can reduce the risk are activity and mobility. Coexistent diseases increase the risk of pressure ulcer development.
Key words: amputation | atherosclerosis | Doreen Norton scale | pressure ulcer
