Pomoc przedszpitalna u oparzonych

Prehospital care in burn patients

Ryszard Mądry | Jerzy Strużyna | Tomasz Korzeniowski | Aleksandra Winiarska

ORCID*: 0000-0002-6258-2419 | 0000-0002-3064-3379 | 0000-0002-7610-1460 | 0000-0002-5819-8414

 Katedra i Klinika Chirurgii Plastycznej, Rekonstrukcyjnej i Leczenia Oparzeń Uniwersytetu Medycznego w Lublinie

Ryszard Mądry
Wschodnie Centrum Leczenia Oparzeń
i Chirurgii Rekonstrukcyjnej w Łęcznej,
ul. Krasnystawska 52, 21-010 Łęczna,
e-mail: ryszard.madry@icloud.com

*według kolejności na liście Autorów

Wpłynęło: 20.12.2020

Zaakceptowano: 07.01.2021

DOI: dx.doi.org/10.15374/ChPiO2020014

Chirurgia Plastyczna i Oparzenia 2020;8(4):103–114

Streszczenie: Postęp w leczeniu oparzonych na przestrzeni ostatnich dekad pozwolił na redukcję śmiertelności wśród pacjentów, którzy doznali urazu oparzeniowego. Poprawa wyników terapii związana jest ze zwiększeniem nakładów finansowych oraz utworzeniem regionalnych specjalistycznych ośrodków, zajmujących się kompleksowym leczeniem ciężkich oparzeń. Efektywne funkcjonowanie i właściwe wykorzystanie zasobów, którymi tego rodzaju placówki dysponują, zależy od odpowiednio zorganizowanej opieki przedszpitalnej, prawidłowej segregacji poszkodowanych i ich kwalifikacji do przyjęcia do centrum leczenia oparzeń, a następnie szybkiego transportu do miejsca udzielania wysokospecjalistycznej pomocy. Wstępna opieka nad pacjentem po urazie oparzeniowym obejmuje działania podjęte przez świadków na miejscu zdarzenia i następnie podczas transportu do szpitalnego oddziału ratunkowego przez zespół ratownictwa medycznego. W dalszej kolejności, po dokonaniu oceny i ustabilizowaniu stanu oparzonego, podejmowana jest decyzja o kwalifikacji do leczenia w ośrodku specjalistycznym, a w przypadku istnienia wskazań przekazanie poszkodowanego transportem kołowym bądź lotniczym do centrum leczenia oparzeń. W niniejszej pracy omówiono zasady postępowania z oparzonym na każdym z wymienionych etapów: na miejscu zdarzenia, w trakcie transportu i udzielania pierwszej pomocy szpitalnej oraz wskazania do skierowania do ośrodka oparzeniowego.

Słowa kluczowe: centrum leczenia oparzeń, leczenie oparzeń, opieka przedszpitalna

Abstract: Advancements in burn treatment, in the last decades, resulted in a reduction of mortality among burn victims. Increased funding and the creation of regional burn treatment facilities focused on comprehensive therapy of severe burns resulted in improvement of treatment outcomes. Effective functioning and usage of resources in burn centers depends on the organization of prehospital care, proper segregation of patients, triage and prompt transfer to a place where highly specialized care is available. Initial care of a burn injury patient includes actions taken by witnesses of the event and by the emergency medical team during transfer to the emergency department. After evaluating and stabilizing the patient, a decision is made whether or not he should be treated at a specialized burn treatment center to which he may be transferred by land or by air. This paper presents burn patient treatment protocols at each of the following stages: at the burn scene, during transportation, initial hospital treatment and criteria for referring the patient to a burn treatment center.

Key words: burn treatment, burn treatment center, pre-hospital care