Poziom wiedzy personelu pielęgniarskiego bloku operacyjnego na temat ekspozycji zawodowej
Surgical nursing personnel’s knowledge of occupational exposure
Małgorzata Cichońska1, 2 | Beata Starowicz1 | Dorota Maciąg1, 3 | Monika Borek1, 2 | Karolina Cichońska1, 2 | Agnieszka Michalska1, 2
1 Wyższa Szkoła Biznesu i Przedsiębiorczości w Ostrowcu Świętokrzyskim,
Wydział Nauk o Zdrowiu, Katedra Pielęgniarstwa
2 Zespół Opieki Zdrowotnej w Ostrowcu Świętokrzyskim
3 GVM CARINT w Ostrowcu Świętokrzyskim
Małgorzata Cichońska
Wydział Nauk o Zdrowiu,
Katedra Pielęgniarstwa,
Wyższa Szkoła Biznesu i Przedsiębiorczości w Ostrowcu Świętokrzyskim,
ul. Akademicka 12,
27-400 Ostrowiec Świętokrzyski,
e-mail: malgosia1307@op.pl
ORCID: 0000-0003-3088-4460
Wpłynęło: 16.04.2022
Zaakceptowano: 04.05.2022
DOI: dx.doi.org/10.15374/FZ2022007
Forum Zakażeń 2022;13(2):43–50
Streszczenie: Wstęp Wraz z postępem i rozwojem medycyny zwiększa się ilość inwazyjnych procedur medycznych, powstają coraz nowocześniejsze techniki operacyjne, co przekłada się na zwiększone ryzyko narażenia personelu medycznego na wystąpienie ekspozycji zawodowej. Cel Celem niniejszej pracy była ocena poziomu wiedzy personelu bloku operacyjnego na temat ekspozycji zawodowej. Materiał i metody W badaniu zrealizowanym w jednym ze szpitali w Małopolsce w okresie od 1 do 30 grudnia 2018 r. wzięło udział 83 osoby będące pracownikami bloku operacyjnego. Do realizacji badania wybrano metodę sondażu diagnostycznego, zastosowano technikę badania ankietowego, a narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz anonimowej ankiety opracowany dla potrzeb badań, zawierający 25 pytań jednokrotnego wyboru. Dla potrzeb oceny poziomu wiedzy przyjęto klucz, według którego na podstawie liczby uzyskanych punktów oceniono wiedzę badanych na poziomie niedostatecznym, dostatecznym, wysokim lub bardzo wysokim. W celu wykazania zależności pomiędzy zmiennymi wyniki badań poddano analizie statystycznej. Wyniki Najliczniejszą grupę badanych stanowiły kobiety (98%), osoby w wieku 41–50 lat (35%), z wykształceniem wyższym licencjackim (45%). Wiedzę 48% ankietowanych oceniono jako niedostateczną, 23% jako dostateczną, 12% wysoką, zaś 17% jako bardzo wysoką. Stwierdzono zależności pomiędzy poziomem wiedzy a wiekiem, stażem pracy oraz zajmowanym stanowiskiem. Wnioski Wiedzę personelu pielęgniarskiego bloków operacyjnych na temat postępowania poekspozycyjnego oceniono jako dobrą. Najczęstszą przyczyną ekspozycji zawodowej w obszarze bloku operacyjnego było zranienie ostrym narzędziem. Najczęstszą przyczyną braku zgłoszenia zaistniałego zdarzenia była obawa przed konsekwencjami oraz nieznajomość procedury. Poziom wiedzy personelu bloku operacyjnego na temat procedury poekspozycyjnej zależy od wykształcenia zawodowego, stażu pracy, zajmowanego stanowiska oraz systemu pracy badanych. Otrzymane wyniki wykazały także zależności pomiędzy zachowaniem zwiększonej ostrożności podczas kontaktu z pacjentem a systemem pracy, pomiędzy zajmowanym stanowiskiem a częstością wykonywania procedury higienicznego mycia rąk podczas pracy, uczestnictwem w szkoleniach i kursach organizowanych w szpitalu na temat zapobiegania zakażeniom poekspozycyjnym oraz stażem pracy. Postępowanie poekspozycyjne i profilaktyka ekspozycji zawodowych wśród personelu medycznego wymagają permanentnej edukacji.
Słowa kluczowe: blok operacyjny, ekspozycja zawodowa, procedura poekspozycyjna, zagrożenie, zranienie
Abstract: Introduction With the progress and development of medicine, the number of invasive medical procedures is increasing and more modern surgical techniques are being developed, which contributes to an increased risk of occupational exposure for the medical personnel. Aim The aim of this study was to assess the level of knowledge of the surgical nursing personnel with regard to occupational exposure. Material and methods The study was conducted in a hospital in Malopolska, in the period between 1st and 30th December 2018, and it included 83 operating theatre staff members. For the implementation of the study, a diagnostic survey method was selected, involving a survey technique, and the research tool was the author’s anonymous survey questionnaire developed for the purpose of the study, which contained 25 single-choice questions. In order to evaluate the level of knowledge, a key was adopted, according to which the level of knowledge was classified as insufficient, sufficient, good or very good on the basis of the number of points obtained. In order to demonstrate the correlation between the variables, the study results were subjected to statistical analysis. Results The largest group of respondents comprised women (98%), 41–50 years of age (35%), with a bachelor’s degree (45%). The knowledge of 48% of the respondents was classified as insufficient, 23% as sufficient, 12% as good, and 17% as very good. Correlations were found between the level of knowledge and age, seniority, and the position held. Conclusions The knowledge of surgical nursing personnel with regard to post-exposure management was classified as good. The major cause of occupational exposure in the operating suite was sharp instrument injury, whereas the most common reasons for failure to report the incident were fear of consequences as well as unfamiliarity with the procedure. The level of knowledge of surgical nursing staff concerning the post-exposure procedure depended on their professional education, seniority, position occupied and the system of work. The obtained results also demonstrated correlations between the increased caution during contact with patients and the system of work, between the position held and the frequency of hygienic hand washing procedure during work, the participation in trainings and courses on the prevention of post-exposure infections organized in the hospital and seniority. Furthermore, post-exposure management as well as occupational exposure prevention among health care personnel require continuous education.
Key words: injury, occupational exposure, operating theatre, post-exposure procedure, risk