Streszczenie: Wstęp W obrębie jamy ustnej może występować szereg zmian o zróżnicowanej etiopatogenezie: począwszy od łagodnych zmian zapalno-przerostowych, do nowotworów złośliwych. Poniższe badanie miało na celu statystyczne ukazanie częstości występowania i rodzaju zmian w zależności od wieku oraz płci pacjentów leczonych w Zakładzie Chirurgii Stomatologicznej WUM. Materiał i metody Przeanalizowano 612 wyników badań histopatologicznych wycinków lub całych zmian jamy ustnej pobranych od pacjentów w latach 2012–2017. Wyniki zostały porównane pod względem: płci, wieku oraz miejsca pobrania materiału tkankowego. Wyodrębniono nowotwory i 8 innych grup zmian na błonie śluzowej. Wyniki Najczęściej występującą zmianą był przerost włóknisty (35%), następnie zmiany na podłożu przewlekłego procesu zapalnego (15,4%), a jako trzecie – torbiele gruczołów ślinowych (11,9%). Brodawczaki (HPV) stanowiły 10,5%, nadziąślaki – 9,64%, nowotwory – 6,54%, natomiast torbiele i owrzodzenia – odpowiednio 4,74% i 4,25%. W 70 przypadkach stwierdzono obecność zmian przednowotworowych. Zaliczono do nich: owrzodzenia, leukoplakię, zmiany z metaplazją, dysplazją oraz przerost pseudonowotworowy. Najczęstsza lokalizacja patologicznych zmian w jamie ustnej dotyczyła dziąseł. Wnioski Wiele zmian o odmiennej etiologii może prezentować podobny obraz kliniczny, dlatego – aby poprawnie zdiagnozować patologiczne zmiany w jamie ustnej – konieczne jest przeprowadzenie dokładnego badania podmiotowego oraz przedmiotowego pacjenta w celu poznania czynników, które mogły wywołać daną zmianę. Specyficzną grupę zmian patologicznych błony śluzowej jamy ustnej stanowią owrzodzenia, które pomimo postępowania zachowawczego nie poddają się leczeniu. W takich przypadkach należy podejrzewać proces nowotworzenia i pobrać wycinek zmiany do oceny histopatologicznej. Wykonanie takiego badania jest jedyną pewną metodą, pozwalającą postawić ostateczne rozpoznanie.

Słowa kluczowe: nadziąślak, nowotwory jamy ustnej, owrzodzenie, torbiel ślinowa, włókniak