Zakażenia dróg oddechowych w mukowiscydozie

Respiratory tract infections in cystic fibrosis

Dorota Sands1, 2 | Justyna Milczewska1, 2 | Katarzyna Walicka-Serzysko1, 2 | Andrzej Pogorzelski3 | Szczepan Cofta4, 5 | Wojciech Skorupa6

ORCID*: 0000-0002-4601-5158 | 0000-0003-3365-9963 | 0000-0002-6496-8737 | 0000-0002-3371-9252 | 0000-0002-8849-5487 | 0000-0001-9234-5230

1 Klinika i Zakład Mukowiscydozy, Instytut Matki i Dziecka w Warszawie
2 Kliniczny Oddział Chorób Płuc, Samodzielny Zespół Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej im. Dzieci Warszawy w Dziekanowie Leśnym
3 Klinika Pneumonologii i Mukowiscydozy, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc, Oddział Terenowy im. Jana i Ireny Rudników w Rabce-Zdroju
4 Katedra i Klinika Pulmonologii, Alergologii i Onkologii Pulmonologicznej Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
5 Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
6 Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie

Justyna Milczewska
Kliniczny Oddział Chorób Płuc,
Samodzielny Zespół Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej im. Dzieci Warszawy w Dziekanowie Leśnym,
ul. Marii Konopnickiej 65, 05-092 Łomianki,
tel.: 22 76 57 410,
e-mail: justyna.milczewska@szpitaldziekanow.pl

*według kolejności na liście Autorów

Wpłynęło: 11.11.2021

Zaakceptowano: 29.11.2021

DOI: dx.doi.org/10.15374/FZ2021025

Forum Zakażeń 2021;12(4):163–173

Streszczenie: Przewlekła choroba oskrzelowo-płucna, której postęp spowodowany jest przewlekłymi zakażeniami, stanowi główną przyczynę hospitalizacji i śmierci osób chorych na mukowiscydozę. Wśród bakterii najczęściej powodujących przewlekłe zakażenia wyróżnia się Staphylococcus aureus oraz Pseudomonas aeruginosa. W celu ustalenia statusu mikrobiologicznego konieczne jest systematyczne wykonywanie badań mikrobiologicznych u każdego pacjenta. Umożliwia to wczesne wykrycie zakażenia patogenami wymagającymi eradykacji (np. Pseudomonas aeruginosa, Staphylococcus aureus oporny na metycylinę) i natychmiastowe jej wdrożenie. W przypadku zaostrzenia choroby oskrzelowo-płucnej zawsze konieczne jest rozpoczęcie antybiotykoterapii zgodnie z dostępnym antybiogramem. Ewentualna modyfikacja leczenia może nastąpić po uzyskaniu aktualnego wyniku posiewu i ocenie stanu pacjenta. Zazwyczaj dawki antybiotyków są wyższe niż w populacji ogólnej, a czas leczenia ulega wydłużeniu. Zakażenie prątkami niegruźliczymi jest rzadkim, mogącym doprowadzić do poważnych następstw powikłaniem. Alergiczna aspergiloza oskrzelowo-płucna i inwazyjna aspergiloza płucna stanowią coraz częstszy problem u pacjentów z mukowiscydozą i wymagają specjalistycznego, monitorowanego leczenia. Postępowanie w zakażeniach bakteryjnych i grzybiczych u osób chorych na mukowiscydozę różni się znacząco od postępowania wdrażanego w populacji ogólnej. Lekarz sprawujący opiekę nad pacjentem z mukowiscydozą musi znać podstawowe zasady terapii zakażeń dróg oddechowych, ponieważ ich właściwe zastosowanie w codziennej praktyce wpływa znacząco na długość i jakość życia pacjentów.

Słowa kluczowe: Aspergillus fumigatus, mukowiscydoza, Pseudomonas aeruginosa, zakażenia układu oddechowego

Abstract: Chronic bronchopulmonary disease, development of which is caused by chronic infections, is the leading cause of morbidity and mortality in patients with cystic fibrosis. The most common causative pathogens in chronic infections are Staphylococcus aureus and Pseudomonas aeruginosa. In order to establish one’s microbiological status, it is necessary to perform systematic microbiological testing in every patient. This allows for the early detection of infection with pathogens requiring eradication (e.g. Pseudomonas aeruginosa, methicillin-resistant Staphylococcus aureus) and its immediate implementation. In the case of an exacerbation of bronchopulmonary disease, it is always necessary to start antibiotics according to a given antibiogram. Potential modification of treatment can occur after obtaining a current bacterial culture result and assessment of the patient’s clinical state. Usually, antibiotic doses are higher than in the general population and treatment duration is longer. Infection with non-tuberculous mycobacteria is a rare but serious complication of cystic fibrosis and requires long-term antibiotic therapy. Allergic bronchopulmonary aspergillosis and invasive pulmonary aspergillosis are an increasingly common problem in patients with cystic fibrosis and require specialized monitored treatment. Management of bacterial and fungal infections in patients with cystic fibrosis differs significantly from that in the general population. A paediatrician or general practitioner supervising a patient with cystic fibrosis must know the basic principles of diagnosis and treatment in respiratory tract infections, because their proper introduction into daily medical practice significantly affects the length and quality of the patient’s life.

Key words: Aspergillus fumigatus, cystic fibrosis, Pseudomonas aeruginosa, respiratory tract infections