Demodex folliculorum i Demodex brevis – charakterystyka, diagnostyka i leczenie
Demodex folliculorum and Demodex brevis – characteristics, diagnosis and treatment
Anna Olejarz1 | Justyna Prucnal1 | Agata Skopek2 | Edyta Markowska-Wąż3
ORCID*: 0009-0003-7824-5008 | 0009-0007-6913-3409 | 0009-0003-4486-7298 | 0009-0005-3589-9196
1 SP ZOZ Szpital Wielospecjalistyczny w Jaworznie
2 Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu
3 Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. A. Mielęckiego Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach
Justyna Prucnal
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej
Szpital Wielospecjalistyczny w Jaworznie,
ul. Józefa Chełmońskiego 28,
43-600 Jaworzno,
e-mail: justyna.drozdzynska@gmail.com
Wpłynęło: 22.03.2023
Zaakceptowano: 10.04.2023
DOI: dx.doi.org/10.15374/FZ2023006
Forum Zakażeń 2023;14(2):47–51
Streszczenie: Nużeńce Demodex folliculorum i Demodex brevis są roztoczami kolonizującymi skórę człowieka i bytującymi w mieszkach włosowych oraz gruczołach łojowych. Roztocza Demodex spp. występują głównie na rzęsach i brwiach oraz w okolicy nosa, czoła i policzków. Inwazja nużeńca jest stosunkowo powszechna, ale nie zawsze wiąże się z rozwojem choroby. Czasami populacja roztoczy może się powiększać, przyczyniając się do powstania nużycy (demodekozy) – choroby, która prowadzi do rozwoju stanu zapalnego. Choroba stanowi coraz częstszy problem dermatologiczny i okulistyczny. Demodekoza może objawiać się poprzez zaczerwienie, świąd, łuszczenie oraz zapalenie brzegów powiek i wypadanie rzęs. Przypuszcza się udział Demodex w rozwoju trądziku różowatego. Ostateczną diagnozę można postawić na podstawie badania zeskrobin skóry lub rzęs pod mikroskopem z odpowiednim powiększeniem. Leczenie nużycy jest trudnie i długotrwałe. Stosuje się m.in. maść z metronidazolem, maść z tlenkiem rtęci czy olejek z drzewa herbacianego stosowany w różnych stężeniach.
Słowa kluczowe: demodekoza, diagnostyka, Demodex brevis, Demodex folliculorum, nużeniec
Abstract: Demodex folliculorum and Demodex brevis are mites colonizing human skin and living in hair follicles, as well as in sebaceous glands. Demodex spp. mites are found predominantly in the eyelashes and eyebrows, but also around the nose, forehead and cheeks. Demodex invasion is relatively common, although it is not always associated with the development of the disease. Occasionally, the mite population may increase, contributing to demodicosis (demodecosis) – a disease which leads to the development of inflammation. The disease, in turn, represents an increasingly common dermatological and ophthalmological issue. Demodecosis may present with redness, itching, flaking, inflammation of the eyelid margins, as well as theloss of eyelashes. Furthermore, Demodex is believed to be involved in the development of rosacea. A definitive diagnosis can be established by examining skin scrapings or eyelashes under a microscope with the appropriate magnification. The treatment of demodicosis is difficult and long-lasting. It involves such agents as metronidazole ointment, ointment with mercuric oxide, or tea tree oil used in various concentrations.
Key words: Demodex, Demodex brevis, Demodex folliculorum, demodicosis, diagnosis