Dominowanie szpitalnych zapaleń płuc w strukturze zakażeń występujących w oddziale intensywnej opieki Medycznej – wyniki 10-letniej obserwacji

Predominance of Nosocomial pneumonia in the pattern of infections in the medical Intensive care unit – 10-year follow-up findings

Elżbieta Rafa1 | Marta Wałaszek2, 3 | Piotr Serwacki3 | Zbigniew Cholewa3 | Alicja Kosiarska2, 3 | Wioletta Swiątek-Kwapniewska3 | Zdzisław Wolak2, 3

ORCID: 0000-0001-6712-0726

1 Akademia Nauk Stosowanych w Nowym Sączu
2 Akademia Nauk Stosowanych w Tarnowie
3 Szpital Wojewódzki im. Św. Łukasza w Tarnowie

Marta Wałaszek
Szpital Wojewódzki im. Św. Łukasza,
ul. Lwowska 178a, 33-100 Tarnów,
e-mail: mz.walaszek@gmail.com
tel. 14 6315 321

Wpłynęło: 08.11.2022

Zaakceptowano: 23.11.2022

DOI: dx.doi.org/10.15374/FZ2022028

Forum Zakażeń 2022;13(6):207–216

Streszczenie: Wstęp Zakażenia związane z opieką zdrowotną (zakażenia szpitalne) są jednymi z głównych zagrożeń zdrowia publicznego na całym świecie. Najwięcej zakażeń szpitalnych obserwuje się w oddziałach intensywnej opieki medycznej (OIOM), między innymi e względu na inwazyjny charakter procedur diagnostyczno-terapeutycznych, stosowanych w tych oddziałach. Cel Celem niniejszej pracy była ocena epidemiologiczna szpitalnych zapaleń płuc występujących w strukturze zakażeń szpitalnych w OIOM. Materiał i metody Badanie przeprowadzono w latach 2012–2021 w oddziale intensywnej opieki medycznej szpitala w południowej Polsce. Metodą aktywnego nadzoru wykryto zakażenia u pacjentów hospitalizowanych powyżej 48 godz. Badanie przeprowadzono zgodnie z metodologią zalecaną przez Healthcare-Associated Infections Surveillance Network (HAI-Net) Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC). Badaniem objęto 1845 pacjentów hospitalizowanych w OIOM. Wyniki Wykryto 508 zakażeń szpitalnych (zapadalność na 100 hospitalizacji wynosiła 27,5%). Najwięcej rozpoznawano szpitalnych zapaleń płuc (161 przypadków, zapadalność 8,7%), następnie szpitalnych zakażeń krwi (158 przypadków, zapadalność 8,6%) oraz szpitalnych zakażeń układu moczowego (71 przypadków, zapadalność 3,8%). Wykryte zakażenia w większości były związane ze stosowaniem inwazyjnych urządzeń medycznych, tj.: respirator/ intubacja, cewnik centralny, cewnik moczowy. Szpitalne zapalenie płuc związane z wentylacją mechaniczną (VAP) dotyczyło 138 przypadków (zapadalność wynosiła 9,5/1000 osobodni z respiratorem), zakażenia krwi związane z cewnikiem centralnym (CVC-BSI) wystąpiły w 85 przypadkach (zapadalność 4,2/1000 osobodni z cewnikiem centralnym), a zakażenia układu moczowego (CA-UTI) dotyczyły 63 przypadków (zapadalność 2,8/1000 osobodni z cewnikiem moczowym). Najczęstszym izolowanym mikroorganizmem był Acinetobacter baumannii (28,4%). Wykryto wysoką zapadalność na GI-CDI – 12,5/10000 osobodni hospitalizacji, śmiertelność 32%. Wnioski W badanym OIOM dominowały szpitalne zapalenia płuc. Wskaźnik zapadalności na zapalenie płuc związane z wentylacją mechaniczną był podobny jak krajach europejskich. Zapadalność na zakażenia była wyższa niż średnia dla krajów europejskich. Konieczne jest podjęcie działań profilaktycznych ograniczających występowanie szpitalnych zapaleń płuc i zakażeń krwi. Ze względu na wysoką zapadalność na GI-CDI należy rozważyć nadzór uwzględniający monitorowanie wszystkich typów zakażeń w OIOM.

Słowa Kluczowe: oddział intensywnej opieki medycznej, szpitalne zapalenie płuc, zakażenia szpitalne

Abstract: Introduction Healthcare-associated infections (nosocomial infections) represent one of the major public health threats worldwide. The majority of nosocomial infections are observed in intensive care units (ICUs), partly due to the invasive nature of the diagnostic and therapeutic procedures performed in these units. Aim The objective of this study was to epidemiologically assess nosocomial pneumonia observed in the pattern of nosocomial infections in ICUs. Material and methods The study was conducted between 2012 and 2021 in the intensive care unit of a hospital in the south of Poland. Using the active surveillance method, infections were identified in patients hospitalised for more than 48 hours. The study was performed according to the methodology recommended by the Healthcare-Associated Infections Surveillance Network (HAI-Net) of the European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC). The study involved 1845 patients hospitalised in the ICU. Results 508 nosocomial infections were detected (incidence per 100 hospitalisations was equal to 27.5%). The majority of diagnoses included nosocomial pneumonia (161 cases, incidence 8.7%), followed by nosocomial bloodstream infections (158 cases, incidence 8.6%) and nosocomial urinary tract infections (71 cases, incidence 3.8%). The infections detected were mostly related to the use of invasive medical devices, i.e. ventilator/intubation, central catheter, urinary catheter. Nosocomial ventilator-associated pneumonia (VAP) occurred in 138 cases (incidence was 9.5/1000 person-days with ventilator), central venous catheter-related bloodstream infections (CVC-BSI) occurred in 85 cases (incidence 4.2/1000 person-days with a central catheter) and catheter associated urinary tract infections (CA-UTI) accounted for 63 cases (incidence 2.8/1000 person- -days with a urinary catheter). The most common microorganism isolated was Acinetobacter baumannii (28.4%). A high GI-CDI incidence of 12.5/10000 person-days of hospitalisation was observed, with a mortality rate of 32%. Conclusions Nosocomial pneumonia was found to be predominant in the ICU involved in the study. The incidence rate of ventilator-associated pneumonia was similar to that of the European countries. Nevertheless, general incidence rate was higher than the average for the European countries. Therefore, preventive measures are essential in order to reduce the incidence of nosocomial pneumonia and bloodstream infections. Additionally, due to the high incidence of GI-CDIs, surveillance including monitoring all infection types in the ICU should also be considered.

Key Words: healthcare-associated infections, intensive care unit, nosocomial pneumonia