Etiologia bakteryjnego zapalenia spojówek u dzieci i stopień nasilenia objawów klinicznych w zależności od rodzaju patogenu w materiale własnym
Etiology of bacterial conjunctivitis in children and the degree of severity of clinical manifestations depending on the pathogen type in the own material
Monika Dzięgielewska
ORCID: 0000-0002-4766-5785
Dzięgielewska Instytut Oka w Warszawie,
ul. Hlonda 10c/U7,
02-972 Warszawa,
e-mail: monika@dziegielewska.eu
Wpłynęło: 11.05.2022
Zaakceptowano: 23 .05.2022
DOI: dx.doi.org/10.15374/FZ2022011
Forum Zakażeń 2022;13(3):79–85
Streszczenie: Wstęp Zapalenie spojówek u dzieci to najczęstsza przyczyna konsultacji w poradniach okulistycznych. U większości pacjentów pediatrycznych diagnozuje się ostre zapalenie spojówek o etiologii bakteryjnej. Pacjenci zgłaszają się do okulisty z charakterystycznymi objawami, takimi jak: „czerwone oko”, ból, pieczenie, patologiczna wydzielina w worku spojówkowym, obrzęk spojówki, obrzęk powiek. Cel Celem przeprowadzonego badania było wskazanie etiologii bakteryjnego zapalenia spojówek u dzieci w Polsce w okresie 12 miesięcy w odniesieniu do objawów klinicznych i stopnia ich nasilenia. Materiał i metody W celu wdrożenia prawidłowego leczenia i różnicowania objawów w zależności od rodzaju bakterii, pobrano u 154 dzieci w wieku 4–13 lat wymazy z worka spojówkowego i wyizolowano patologiczną florę bakteryjną. Wyniki W okresie, w którym przeprowadzono badanie, zapalenie spojówek u dzieci najczęściej spowodowane było bakterią Gram-dodatnią Streptococcus pneumoniae, wykrytą u 45 pacjentów, a także bakteriami Haemophilus influenzae u 39 dzieci oraz Staphylococcus aureus u 29 pacjentów. U 16 pacjentów, pomimo skąpo zaznaczonych objawów, nie wyizolowano żadnej patologicznej flory bakteryjnej w worku spojówkowym. Wydzielina ropna w worku spojówkowym była obecna u 138 pacjentów badanych i występowała częściej w zakażeniach spowodowanych takimi bakteriami, jak: Haemophilus influezae, Pseudomonas aeruginosa, Streptococcus pneumoniae, zaś przekrwienie spojówki było obecne u wszystkich badanych pacjentów. Z kolei obrzęk powiek występował najrzadziej w zapaleniach wywołanych przez Staphylococcus aureus, Moraxella catarhalis, Serratia marcescens. Wnioski Prawidłowa diagnostyka różnicująca zapalenia spojówek wirusowych i bakteryjnych pomaga w wyborze właściwego leczenia przyczynowego i ograniczenia nieuzasadnionego podawania antybiotyków w okulistyce.
Słowa kluczowe: antybiotykoterapia, bakteryjne zapalenia spojówek u dzieci, objawy kliniczne zapaleń spojówek, okulistyka, posiew bakteryjny
Abstract: Introduction Conjunctivitis in children represents the most common cause for consultation in ophthalmology clinics. In fact, the majority of pediatric patients are diagnosed with acute conjunctivitis of bacterial etiology. The patients present to the ophthalmologist with such characteristic as „pink eye”, pain, burning, pathological discharge within the conjunctival sac, as well as edema of the conjunctiva and of the eyelids. Aim The aim of the study was to identify the etiology of bacterial conjunctivitis in children in Poland over the period of 12 months in relation to the clinical symptoms and their severity. Material and methods In order to implement the proper treatment and to differentiate the symptoms according to the bacterial type, conjunctival sac swabs were collected from 154 children aged 4–13 years, and the pathological bacterial flora was subsequently isolated. Results During the study period, conjunctivitis in children was most frequently caused by the Gram-positive bacterium Streptococcus pneumoniae, detected in 45 patients, the Haemophilus influenzae bacterium found in 39 children, and Staphylococcus aureus observed in 29 individuals. Due to the oligosymptomatic course, no pathological bacterial flora in the conjunctival sac was isolated in 16 patients. Nevertheless, purulent discharge in the conjunctival sac was present in as many as 138 studied patients, and it was more common in infections induced by such bacteria as Haemophilus influezae, Pseudomonas aeruginosa, Streptococcus pneumoniae, whereas conjunctival hyperemia was found in all the studied children. In turn, edema of the eyelids was found least frequently in inflammations caused by Staphylococcus aureus, Moraxella catarhalis, Serratia marcescens. Conclusion A correct differential diagnosis of viral and bacterial conjunctivitis contributes to the selection of the appropriate causal treatment and to the reduction of unnecessary administration of antibiotics in ophthalmology.
Key words: antibiotic therapy, bacterial conjunctivitis in children, bacterial culture, clinical manifestations of conjunctivitis, ophthalmology