Archiwa: Project

Aspekty zakażenia HIV jako choroby przewlekłej w praktyce klinicznej

W ciągu ostatnich lat epidemiologia zakażeń HIV-1 w Polsce uległa istotnej zmianie. Ograniczono przypadki zakażeń, do których dochodziło za pośrednictwem stosowania dożylnych środków psychoaktywnych, a dominująca stała się seksualna droga transmisji wirusa. Ponadto obserwuje się przyrost liczby osób zainfekowanych w dużych miastach. Ze względu na ewolucję bezpieczeństwa terapii antyretrowirusowych oraz poprawę ich efektywności, oczekiwana skuteczność wirusowa terapii, definiowana metodami molekularnymi jako supresja HIV-RNA w surowicy poniżej progu detekcji, wynosi około 90%. Oczekuje się, że długość życia osob żyjących z HIV nie będzie istotnie skrócona w stosunku do populacji ogólnej. Wyzwaniem pozostaje optymalizacja czasu wdrożenia terapii antyretrowirusowej i jej prowadzenie (zapewniające minimalizację działań niepożądanych) oraz indywidualny dobór terapii do pacjenta, zapewniający najlepszy z możliwych profil bezpieczeństwa i prostotę leczenia, pozwalającą na dobre przyleganie do prowadzonej terapii. Wczesne wdrożenie leczenia zmniejsza ryzyko rozwoju AIDS oraz zdarzeń niezwiązanych z AIDS, szczególnie wpływa na zmniejszenie częstości występowania gruźlicy, mięsaka Kaposiego, a także nowotworów niezwiązanych z AIDS, oraz wiąże się z rzadszym występowaniem infekcji bakteryjnych. Terapia antyretrowirusowa spełnia również rolę prewencyjną – strategia „leczenie jako zapobieganie” (ang. treatment as prevention) pozwala na 96% zmniejszenie ryzyka transmisji zakażenia. Ponadto stosowane terapie jednotabletkowe, oparte na preparatach złożonych, są związane z poprawą adherencji i zmniejszeniem częstości hospitalizacji. Nowoczesna terapia antyretrowirusowa oraz ciągłe rozwijanie leków o poprawionym profilu bezpieczeństwa pozwalają na prowadzenie dożywotniej, skutecznej i bezpiecznej terapii.

Czytaj dalej »

Walidacja sterylizacji – przyszłość polskich szpitali

Sterylizacja wyrobów medycznych prowadzi do uzyskania produktów wolnych od drobnoustrojów, a więc bezpiecznych dla pacjenta. Nadzór nad przebiegiem tych procesów jest istotnym elementem systemu zarządzania jakością. Walidacja sterylizacji oraz bieżące monitorowanie procesów to procedury zalecane w normach. W niniejszej pracy, na przykładzie wysokotemperaturowej sterylizacji parowej, przedstawiono przebieg procedur kwalifikacji instalacyjnej (IQ), kwalifikacji operacyjnej (OQ) i kwalifikacji procesowej (PQ), wraz z opisem przeprowadzanych testów i zasadami interpretacji uzyskiwanych wyników.

Czytaj dalej »

Znaczenie edukacji i opieki pielęgniarskiej w profilaktyce długoterminowej zakażenia miejsca operowanego. Część 2. Edukacja i opieka pooperacyjna w profilaktyce zakażenia miejsca operowanego

Najskuteczniejszym sposobem zmniejszenia liczby zakażeń związanych z opieką medyczną oraz ich powikłań jest prowadzenie kompleksowej profilaktyki. W profilaktyce zakażenia miejsca operowanego (ZMO) ważne jest podejście wielokierunkowe, obejmujące okres przed-, śród- i pooperacyjny oraz angażujące wszystkie osoby z otoczenia chorego. W pierwszej części artykułu omówiono zakres profilaktyki przedoperacyjnej. Część druga odnosi się do okresu pooperacyjnego. Przedstawiono w niej m.in. zadania pielęgniarki chirurgicznej podejmowane wobec chorych w oddziałach zabiegowych.

Czytaj dalej »

Dekontaminacja środowiska szpitalnego i jej znaczenie w profilaktyce zakażeń związanych z hospitalizacją

Skażone powierzchnie w środowisku szpitalnym wpływają na istotne ryzyko przenoszenia patogenów odpowiedzialnych za zakażenia związane z opieką zdrowotną (HAI). Coraz częściej zauważana jest korelacja między jakością sprzątania w placówkach opieki zdrowotnej a częstością kolonizacji i zakażeń hospitalizowanych pacjentów. Poprawa czyszczenia i dezynfekcji powierzchni, zwłaszcza w zakresie dekontaminacji powierzchni często dotykanych, które mają największe znaczenie w transmisji drobnoustrojów w warunkach szpitalnych, może istotnie ograniczyć występowanie infekcji szpitalnych. Proces sprzątania powinien podlegać stałej i okresowej kontroli. W celu osiągnięcia właściwego poziomu jakości dekontaminacji środowiska szpitalnego zalecane jest monitorowanie procesów sprzątania z wykorzystaniem dostępnych metod, takich jak: znaczniki fluorescencyjne, bioluminescencja ATP lub ocena liczby żywych drobnoustrojów tlenowych na powierzchniach o zwiększonym ryzyku skażenia.

Czytaj dalej »

Zwiększone ryzyko powikłań infekcyjnych jako skutek okołooperacyjnej hipotermii

Wychłodzenie pacjenta poddanego znieczuleniu jest zjawiskiem niekorzystnym i powszechnym, które ma miejsce w przypadku niezastosowania aktywnych metod ogrzewania. Okazuje się, że ten stan – pomimo pozornie nikłej istotności – jest czynnikiem mogącym znacząco wpłynąć na przebieg pooperacyjny, zwiększając m.in. ryzyko rozwoju powikłań infekcyjnych, takich jak zakażenie miejsca operowanego (ZMO). W pracy omówiono mechanizmy, których przyczyną jest okołooperacyjne wychłodzenie, a skutkiem – podwyższona skłonność do infekcji.

Czytaj dalej »

Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego u dzieci – najnowsze trendy w leczeniu

Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) jest występującym powszechnie na świecie wirusem odpowiedzialnym za infekcje narządow płciowych głownie u osob dorosłych. Częstość występowania infekcji HPV w populacji pediatrycznej jest nieznana, a do transmisji wirusa dochodzi na kilka sposobow. Część zakażeń ustępuje samoistnie w ciągu kilku lat. W niektorych przypadkach możliwe jest jednak przejście w stan zakażenia przewlekłego, ktore ostatecznie może doprowadzić do rozwoju raka. Wirus indukuje powstanie hiperplastycznych zmian i brodawek (zwanych też kłykcinami) zarowno w obrębie skory, jak i błon śluzowych narządow płciowych oraz odbytu. Leczenie zmian skornych wywołanych HPV jest trudne i nie zapobiega nawrotom. W terapii stosuje się miejscowo środki indukujące martwicę zakażonych komorek lub stymulujące miejscową odpowiedź immunologiczną. W niniejszej pracy omowiono mechanizmy transmisji HPV, objawy kliniczne, diagnostykę, a także leczenie i profilaktykę zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego u dzieci.

Czytaj dalej »

Nathan Wetherell Shock (1906–1989). Wybitny uczony, pionier i organizator badań nad starzeniem się organizmu człowieka w Stanach Zjednoczonych i na świecie

Czytaj dalej »

Biegunka i zaparcie u dzieci w podróży

W związku z rosnącą popularnością zagranicznych podróży, wzrasta również liczba podróżujących dzieci. Problem zmiany rytmu wypróżnień w trakcie podróżowania w populacji pediatrycznej staje się coraz powszechniejszy. Za główną przyczynę biegunki podróżnych (BP) uznaje się infekcje bakteryjne i wirusowe. Do rzadszych czynników etiologicznych należą pierwotniaki i pasożyty. W każdym przypadku biegunki w pierwszej kolejności należy pamiętać o nawodnieniu dziecka. Przydatne w skróceniu trwania tej choroby mogą okazać się również leki hamujące perystaltykę, ale do ich stosowania należy podchodzić z dużą ostrożnością. W prewencji zaleca się: przestrzeganie zasad higieny, przyjmowanie odpowiednio przyrządzonych pokarmów oraz picie butelkowanej wody. Skuteczną formą zapobiegania BP może okazać się również stosowanie probiotyków zawierających Saccharomyces boulardii oraz Lactobacillus GG. Za główną przyczynę zaparcia w podróży można uznać zmianę diety i rytmu dnia oraz ograniczenie przyjmowania płynów. Jeśli problem zaparć nie ustępuje pomimo odpowiedniego nawodnienia oraz modyfikacji diety, należy rozważyć włączenie do leczenia preparatów zawierających makrogole. Obecnie nie ma wystarczających dowodów potwierdzających skuteczność stosowania probiotyków w prewencji zaparcia stolca u dzieci.

Czytaj dalej »

Postępowanie z odpadami medycznymi w oparciu o wnioski audytu Najwyższej Izby Kontroli

W latach 2011–2014 Najwyższa Izba Kontroli (NIK) przeprowadziła kontrolę 12 publicznych szpitali, 6 powiatowych stacji sanitarno-epidemiologicznych oraz instalacji w zakładach termicznego przekształcania odpadów. Celem audytów było sprawdzenie, jak odpady medyczne są przetwarzane w polskich szpitalach, ponieważ niewłaściwe z nimi postępowanie może być przyczyną poważnych problemów, a nawet stwarzać zagrożenie epidemiologiczne. Prawidłowe postępowanie z odpadami medycznymi ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa epidemiologicznego.

Czytaj dalej »

Zmiany w jamie ustnej w przebiegu HIV/AIDS

Wysoce aktywna terapia antyretrowirusowa (ang. highly active antiretroviral therapy – HAART) całkowicie zmieniła częstość i przebieg chorób wskaźnikowych w jamie ustnej, poprawiając tym samym jakość życia pacjentów zakażonych HIV (ang. human immunodeficiency virus). Jednocześnie długoterminowe stosowanie HAART stwarza ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Wczesne rozpoznanie i leczenie zmian w jamie ustnej ma wpływ na przebieg choroby oraz na długość przeżycia pacjentów z AIDS (ang. acquired immunodeficiency syndrome). Celem pracy było omówienie – na podstawie dostępnej literatury – najważniejszych schorzeń jamy ustnej, występujących u osób zakażonych HIV.

Czytaj dalej »

Powikłania infekcyjne u chorych hematoonkologicznych z neutropenią jako głównym czynnikiem ryzyka

Powikłania infekcyjne są najważniejszą przyczyną zgonów w grupie pacjentów hematoonkologicznych. Głównym czynnikiem ryzyka wystąpienia tych powikłań jest neutropenia oraz czas jej trwania. Najczęściej izolowanymi patogenami u chorych z neutropenią są bakterie, z przewagą ziarenkowców Gram-dodatnich. U pacjentów z grup wysokiego ryzyka oraz w niektórych ośrodkach wzrasta liczba zakażeń bakteriami Gram-ujemnymi i szczepami opornymi. Drugą w kolejności izolowaną grupę patogenów wywołujących infekcje u chorych z neutropenią stanowią grzyby, zwłaszcza z rodzajów Candida i Aspergillus. W pracy przedstawiono najczęstsze przyczyny powikłań infekcyjnych u pacjentów hematoonkologicznych oraz podstawowe zasady postępowania w gorączce neutropenicznej.

Czytaj dalej »

Gorączka krwotoczna ebola – czynniki ryzyka, środki ochrony osobistej

W trwającej od ponad półtora roku epidemii zachorowań wywołanych przez wirus Ebola (ang. Ebola virus disease – EVD) przyjęto zasady klasyfikacji krajów w zakresie ryzyka, zależne od stopnia nasilenia epidemii i dynamiki rozpoznawania nowych przypadków. Tak długo trwająca epidemia EVD umożliwia zebranie danych, które pozwolą na weryfikację wiedzy oraz wielu zaleceń i rekomendacji dotyczących tego wirusa. Szczególnie istotna, w aspekcie zdrowia publicznego i kontroli zakażeń w populacji, jest weryfikacja poprawności przyjęcia najdłuższego okresu wylęgania EVD, wynoszącego 21 dni. W wielu opracowaniach podkreśla się rolę środków ochrony osobistej i właściwego ich stosowania – zarówno podczas opieki nad pacjentem, jak i w kontekście przestrzegania zasad prawidłowego ich zdejmowania. Doświadczenia z trwającej obecnie epidemii pokazują, że – mimo prawidłowego stosowania środków ochrony osobistej podczas kontaktu z chorym – do zakażenia pracownika medycznego może dojść w przypadku nieprzestrzegania zasad ich bezpiecznego zdejmowania, inaktywowania oraz usuwania. Nowym zagadnieniem jest ocena zakaźności pacjenta po przebyciu EVD ze względu na możliwość pozostania wirusa w organizmie człowieka przez okres nawet kilku miesięcy po wyzdrowieniu.

Czytaj dalej »

Zapobieganie zakażeniom miejsca operowanego a protokół kompleksowej opieki okołooperacyjnej dla poprawy wyników leczenia – „szybki powrót do zdrowia po operacji” (ERAS)

Częstość występowania zakażeń miejsca operowanego (ZMO, ang. surgical site infections – SSI) na oddziałach chirurgicznych waha się w zależności od dziedziny chirurgii – od 2,6 do 38%. Większość przypadków ZMO jest możliwych do uniknięcia. W profilaktyce zakażenia miejsca operowanego wykorzystuje się postępowanie zgodnie z protokołem ERAS (ang. Enhanced Recovery After Surgery).

Czytaj dalej »

Ocena czynników ryzyka związanych z zakażeniem Clostridium difficile – badanie pilotażowe

W pracy omówiono najczęstsze czynniki ryzyka rozwoju zakażeń Clostridium difficile (ang. Clostridium difficile infection – CDI). Do powstania CDI w sposób szczególny predysponuje przyjmowanie antybiotyków, szczególnie cefalosporyn II i III generacji. Swój udział w rozwoju zakażenia mają również inhibitory pompy protonowej (IPP), leki immunosupresyjne oraz niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ). Kluczowe znaczenie ma także wiek pacjentów. Szczególnie narażone na wystąpienie CDI są osoby >65. roku życia. Duży wpływ ma również sama hospitalizacja. Od kilku lat wzrasta wskaźnik zapadalności na zakażenia związane z C. difficile: od 0,1/100 i 1,03/1000 hospitalizowanych pacjentów w 2012 roku do 0,28/100 i 2,89/1000 hospitalizowanych pacjentów w 2014 roku i 0,7/100 i 7,03/1000 w I kwartale 2015 roku.

Czytaj dalej »

Aktywność in vitro pozakonazolu wobec szczepów Aspergillus wyizolowanych z materiałów klinicznych od chorych hospitalizowanych w szpitalu klinicznym w latach 2011–2014

W każdym przypadku prawdopodobieństwa infekcji grzybiczej konieczne jest ustalenie czynnika etiologicznego, oznaczenie jego lekowrażliwości i monitorowanie skuteczności leczenia odpowiednim antymikotykiem. Powodzenie terapii w dużym stopniu zależy od wczesnego rozpoznania oraz wdrożenia właściwego leczenia przeciwgrzybiczego. Celem pracy była ocena aktywności in vitro pozakonazolu wobec 77 szczepów Aspergillus na podstawie wartości minimalnego stężenia hamującego (ang. minimal inhibitory concentration – MIC). Zakres wartości MIC dla szczepów Aspergillus fumigatus wynosił 0,006–0,19 μg/ml, dla szczepów Aspergillus flavus – 0,016–0,25 μg/ml, a dla szczepów Aspergillus niger – 0,012–0,25 μg/ml. Wyniki interpretowano według obowiązujących wytycznych. Na podstawie oceny in vitro nie stwierdzono szczepów A. fumigatus, A. flavus i A. niger opornych na pozakonazol.

Czytaj dalej »

Rekomendacje leczenie wirusowych zapaleń wątroby typu C polskiej grupy ekspertów HCV 2015

Choroby o etiologii HCV (ang. hepatitis C virus, wirusowe zapalenie wątroby typu C – wzw C) rzadko są rozpoznawane na podstawie obrazu klinicznego, gdyż zwykle przebiegają przez wiele lat bezobjawowo lub skąpoobjawowo. W konsekwencji rozpoznanie jest często poprzedzone przypadkowym wykryciem wykładników laboratoryjnych zakażenia. Wyniki badań przeprowadzonych w ostatnich latach dowiodły występowania przeciwciał anty-HCV u 0,9–1,9% mieszkańców Polski, w zależności od badanej populacji i stosowanej metodyki badawczej.

Czytaj dalej »

René Descartes (1596–1650) – filozof, matematyk i fizjolog, prekursor racjonalizmu, nowożytnej kultury umysłowej i nowoczesnej fizjologii eksperymentalnej

Choroby o etiologii HCV (ang. hepatitis C virus, wirusowe zapalenie wątroby typu C – wzw C) rzadko są rozpoznawane na podstawie obrazu klinicznego, gdyż zwykle przebiegają przez wiele lat bezobjawowo lub skąpoobjawowo. W konsekwencji rozpoznanie jest często poprzedzone przypadkowym wykryciem wykładników laboratoryjnych zakażenia. Wyniki badań przeprowadzonych w ostatnich latach dowiodły występowania przeciwciał anty-HCV u 0,9–1,9% mieszkańców Polski, w zależności od badanej populacji i stosowanej metodyki badawczej.

Czytaj dalej »

Bioróżnorodność mikroflory pochwy. Rola probiotyków ginekologicznych w utrzymaniu równowagi ekosystemu pochwy

Mikroflora pochwy pełni kluczową rolę w utrzymywaniu homeostazy układu moczowo-płciowego. Bakterie z rodzaju Lactobacillus spełniają szereg korzystnych funkcji, zapobiegając w ten sposób kolonizacji przez patogeny, a tym samym stanom zapalnym pochwy. Do najważniejszych funkcji pałeczek kwasu mlekowego należy między innymi wytwarzanie szeregu substancji o aktywności przeciwdrobnoustrojowej (kwasu mlekowego, bakteriocyn, nadtlenku wodoru). Dzięki ich silnej adherencji do nabłonka i konkurencji o składniki odżywcze dochodzi do skutecznego zahamowania namnażania się mikroorganizmów chorobotwórczych. U pacjentek z dysbiozą bakteryjną odtworzenie ochronnej mikroflory pochwy jest niezmiernie istotnym elementem terapeutycznym. Zarówno doustne, jak i dopochwowe probiotyki ginekologiczne istotnie modulują skład mikroflory pochwy, co jest szczególnie istotnym aspektem u kobiet z nawracającymi zakażeniami układu moczowo-płciowego.

Czytaj dalej »

Zapobieganie zranieniom u pracowników medycznych

Zranienia, do których dochodzi podczas wykonywania procedur medycznych u pracowników ochrony zdrowia, mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Można im zapobiegać poprzez ograniczanie używania ostrych narzędzi lub ich eliminację na rzecz bezpiecznego sprzętu medycznego. Istotną rolę odgrywa również odpowiednie przeszkolenie personelu przed wprowadzeniem bezpiecznego ostrego sprzętu medycznego, ponieważ błędne postępowanie nawet przy jego użyciu może być przyczyną zakłuć. Dane dotyczące liczby ekspozycji są niepełne, gdyż nie wszyscy pracownicy zgłaszają przypadki zranienia ostrymi narzędziami. Przedstawione wskaźniki ekspozycji nie obrazują wielkości problemu, który w rzeczywistości może być o wiele większy.

Czytaj dalej »

Problemy odpowiedzialności z powodu zakażeń Clostridium difficile

Zakażenia Clostridium difficile (ang. Clostridium difficile infection – CDI) stanowią istotny problem współczesnej medycyny. Jednym z aspektów tego zagadnienia jest odpowiedzialność prawna. W przypadku CDI najważniejsza jest kwestia odpowiedzialności cywilnej. W niniejszej pracy omówiono sposoby postępowania związane z tego typu odpowiedzialnością.

Czytaj dalej »

Chlorheksydyna i jej znaczenie w profilaktyce zakażeń związanych z opieką zdrowotną

Chlorheksydyna (CHX) jest jednym z najczęściej stosowanych środków antyseptycznych z uwagi na swoje właściwości: szerokie spektrum aktywności, dopuszczalną tolerancję oraz bezpieczeństwo stosowania. Antyseptyk ten charakteryzuje się dobrą aktywnością wobec bakterii Gram-dodatnich, ale jest także aktywny wobec bakterii Gram-ujemnych, bakterii beztlenowych i niektórych wirusów osłonkowych. Chlorheksydyna jest wykorzystywana w chirurgicznej dezynfekcji rąk i do odkażania skóry przed zabiegami chirurgicznymi, a także w profilaktyce zakażeń krwi związanych z cewnikiem naczyniowym i respiratorowych zapaleń płuc. Antyseptyk jest również polecany do kąpieli pacjentów poddawanych zabiegom eradykacji kolonizujących ich patogenów. Podrażnienia skory i reakcje alergiczne w wyniku stosowania chlorheksydyny są stosunkowo rzadkie. Sporadycznie notowano poważne skutki uboczne, takie jak anafilaksja. Stosowanie CHX u dzieci poniżej 2. miesiąca życia nie jest zalecane. W ostatnich latach pojawia się coraz więcej badań dotyczących redukcji poziomu wrażliwości bakterii na chlorheksydynę, jednak brak jest wystandaryzowanych metod badawczych w tym zakresie i jednoznacznej definicji oporności na ten antyseptyk.

Czytaj dalej »

Terapia trójlekowa wirusowego zapalenia wątroby typu C

W pracy przedstawiono wyniki badań klinicznych oceniających skuteczność, bezpieczeństwo i tolerancję terapii trojlekowych pegylowanym interferonem (PEG-IFN), rybawiryną (RBV ) i inhibitorami enzymow HCV (ang. hepatitis C virus, wirus zapalenia wątroby typu C – wzw C) wyższych generacji. Wykazano, że schematy trójlekowe przewlekłego zapalenia wątroby typu C (pzw C) pegylowanym interferonem, rybawiryną i nowymi lekami działającymi bezpośrednio na wirusy charakteryzują się wysoką skutecznością i tolerancją, niewielkimi działaniami ubocznymi oraz krótkim okresem stosowania.

Czytaj dalej »

Wpływ obecności powietrza i gazów niekondensujących w sterylizatorze na zwiększone ryzyko niesterylności narzędzi medycznych

Obecność gazów niekondensujących w komorze sterylizatora podczas procesu sterylizacji wpływa na otrzymanie niesterylnych wyrobów medycznych. Sytuacja ta stwarza ryzyko rozwinięcia się zakażenia szpitalnego. Gwarancją uzyskania sterylnych produktów jest prawidłowe działanie urządzeń sterylizujących. Urządzenia te muszą być regularnie kontrolowane przez pracowników Centralnych Sterylizatorni i konserwowane przez specjalistów uprawnionych do sprawowania nadzoru nad sprzętem sterylizującym wyroby medyczne. Codzienne monitorowanie autoklawu parowego z wykorzystaniem testu Bowiego-Dicka pod względem penetracji pary wodnej oraz usuwania powietrza minimalizuje ryzyko nieskutecznej sterylizacji.

Czytaj dalej »

Pokłucie przez kleszcza a ryzyko wystąpienia kleszczowego zapalenia mózgu. Jak uchronić się przed pokłuciem i zachorowaniem

W wielu krajach obserwuje się wzrost zapadalności na kleszczowe zapalenie mózgu (KZM). Przyczyn tego stanu upatruje się w zmianach klimatu oraz zachowań ludzi (wzrost popularności sportów weekendowych), a także w poprawie systematycznej rejestracji przypadków zachorowań. Najczęściej wybieraną lokalizacją przez kleszcze na ciele człowieka są łydki. Ryzyko pokłucia przez te pajęczaki zmniejsza założenie odpowiedniego ubrania oraz stosowanie repelentów, jednak w przypadku KZM najskuteczniejsze jest szczepienie. Szczepienia są zalecane wszystkim osobom będącym w grupie ryzyka zachorowania. Indywidualne wskazania pozwala ustalić ankieta oceniająca zachowania związane z ryzykiem pokłucia przez kleszcze oraz regiony, w których może występować KZM.

Czytaj dalej »