Wycięcie rany oparzeniowej w warunkach zdarzenia masowego i katastrofy oparzeniowej
Burn wound excision in burn disasters and mass casualty events
Agnieszka Surowiecka1, 2 | Maciej Łączyk1 | Zofia Górecka1 | Tomasz Korzeniowski1, 2 | Jerzy Strużyna1, 3
ORCID*: 0000-0003-3360-716X | 0009-0000-8028-9331 | 0009-0001-3930-6213 | 0000-0002-7610-1460 | 0000-0002-3064-3379
1 Wschodnie Centrum Leczenia Oparzeń i Chirurgii Rekonstrukcyjnej w Łęcznej
2 Zakład Dydaktyki i Symulacji Medycznej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
3 Klinika Chirurgii Plastycznej, Rekonstrukcyjnej i Leczenia Oparzeń Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
Agnieszka Surowiecka
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Łęcznej,
ul. Krasnystawska 52,
21-010 Łęczna,
tel.: (81) 752 65 38,
e-mail: dr.surowiecka@gmail.com
*według kolejności na liście Autorów
Wpłynęło: 04.12.202
Zaakceptowano: 11.01.2023
DOI: dx.doi.org/10.15374/ChPiO2023001
Chirurgia Plastyczna i Oparzenia 2023;11(1):11–15
Streszczenie: Katastrofy oparzeniowe i zdarzenia masowe są potencjalnymi scenariuszami, wymagającymi stworzenia odrębnych planów reagowania. W literaturze opisano kilka metod segregacji medycznej i ewakuacji z miejsca zdarzenia, dedykowanych masowym zdarzeniom oparzeniowym. Dane na temat doboru wskazań, czasu oraz techniki chirurgicznej wczesnego wycięcia rany oparzeniowej stosowanej w przypadku zdarzeń masowych są ograniczone. Większość planów reagowania na oparzenia pozwala na odroczenie operacji oparzenia nawet o kilka dni, aż do przeprowadzenia wtórnej segregacji oraz najszybszego przeniesienia poszkodowanego do specjalistycznego ośrodka leczenia oparzeń. Wycięcie styczne jest preferowane w oparzeniach pośredniej grubości, natomiast wycięcie do powięzi w przypadkach oparzeń pełnej grubości. Istnieją zalecenia, aby operacje przeprowadzał chirurg z co najmniej 3-letnim stażem pracy w oddziale oparzeń. Enzymatyczne usuwanie martwicy może być alternatywą dla wczesnego wycięcia. Celem niniejszego przeglądu była analiza danych dostępnych w piśmiennictwie oraz poszukiwanie wskazań lub zaleceń dotyczących wczesnego wycięcia rany oparzeniowej w przypadku zdarzenia masowego. Należy stworzyć ujednolicony, międzynarodowy plan szkolenia dla chirurgów ogólnych, anestezjologów i pielęgniarek, aby ułatwić budowanie lokalnych zespołów reagowania na oparzenia, które byłyby odpowiednio przeszkolone do udzielania pierwszej pomocy i wczesnego wycinania ran.
Słowa kluczowe: oczyszczenie enzymatyczne, rana oparzeniowa, wczesne wycięcie
Abstract: Burn disasters and mass casualty events constitute potential scenarios which require separate response plans. The sources provide several triage methods that govern burn casualty triage and evacuation from the incident. However, there are limited data with regard to the patient selection, timing of early burn excision, and surgical technique applied in the case of mass burn casualty events. The majority of burn response plans allow for the postponement of burn surgery for up to a few days, until a secondary triage is performed and the patient is transferred to a specialist burn centre as soon as possible. Tangential excision is preferred in intermediate thickness burns, whereas excision to the fascia is preferable in the cases of full thickness burns. It is recommended that a surgeon with at least three years’ experience in a burn unit should perform the surgery. Enzymatic eschar removal might also be an alternative to early surgery. The aim of this overview was to analyze data available in the scientific literature and search for indications, or recommendations concerning early burn wound excision in cases of mass casualty. An internationally standardized training plan for general surgeons, anesthesiologists, and nurses should be created to facilitate the development of local burn-response teams that would be adequately trained to provide first aid and early wound excision.
Key words: burn wound, early excision, enzymatic debridement