Ocena wiedzy Polaków na temat antybiotykoterapii

Antybiotyki i chemioterapeutyki są substancjami, które umożliwiają leczenie zakażeń o etiologii bakteryjnej i grzybiczej. Stosowane są powszechnie w codziennej praktyce lekarskiej, lecz wiedza społeczeństwa na ich temat jest zróżnicowana. Nie każdy zdaje sobie sprawę z błędów popełnianych podczas antybiotykoterapii, które mogą mieć wpływ na rosnącą antybiotykooporność wśród bakterii oraz zmniejszać skuteczność leczenia. Celem pracy była ocena stanu wiedzy Polaków na temat antybiotykoterapii. Materiał i metody Dane uzyskano z badania ankietowego przeprowadzonego online w okresie od listopada 2019 do lutego 2020 roku. Badanie ankietowe składało się z formularza zawierającego 29 pytań, w tym 28 jednokrotnego oraz 1 wielokrotnego wyboru. Wyniki W badaniu ankietowym wzięło udział 218 osób, kobiety stanowiły 82,6%. Najliczniej reprezentowaną grupą wiekową przez respondentów była grupa w przedziale 21–30 lat (75,7%). Problematyka poruszana podczas badania ankietowego zawierała się m.in. w pytaniach dotyczących: częstości stosowania antybiotyku, pozyskiwania wiedzy na temat antybiotykoterapii, przepisywania leku na żądanie, znajomości terminu „antybiotykooporność”, zasadności stosowania tej grupy leków. Zebrane informacje pozwoliły sformułować wnioski dotyczące świadomości populacji związanej ze stosowaniem leków bakteriobójczych i bakteriostatycznych. Wnioski Wiedza społeczeństwa na temat antybiotykoterapii jest heterogenna. W badaniu uwidoczniono wiele przyczyn, które mogą prowadzić do rosnącej antybiotykooporności. Nieprawidłowe stosowanie, pomijanie ulotki informacyjnej czy brak jasnych zaleceń lekarskich to przykłady problemów wiążących się z prowadzeniem prawidłowej antybiotykoterapii. Cześć społeczeństwa nie zna terminu antybiotykooporność i nie zdaje sobie sprawy z możliwego zagrożenia. Problemem jest także wyrzucanie przeterminowanych leków do odpadów komunalnych, co prowadzi do skażenia środowiska i nabywania przez bakterie mechanizmów oporności.

Czytaj dalej »

Nowoczesne testy koagulologiczne i wpływ hemodylucji na procedury mikrochirurgiczne

Sukces operacji mikrochirurgicznych przeprowadzanych z wykorzystaniem wolnych płatów tkankowych zależy od wielu czynników. Zapewnienie optymalnego przepływu naczyniowego w okresie pooperacyjnym decyduje często o końcowym efekcie zabiegu. Chirurgiczny uraz naczynia, indukując kaskadę krzepnięcia, doprowadza do powstania skrzepliny w miejscu zespolenia. Zastosowanie monitorowania ukrwienia płata wraz z oceną układu krzepnięcia pozwala zminimalizować ryzyko niepowodzenia oraz umożliwia szybkie podjęcie ewentualnej decyzji operacyjnej. Obecnie brak jest ustandaryzowanych metod postępowania farmakologicznego dotyczącego profilaktyki przeciwzakrzepowej w mikrochirurgii. W ośrodkach lubelskich chorzy poddawani operacjom mikrochirurgicznym otrzymują w okresie okołooperacyjnym profilaktykę przeciwzakrzepową opartą m.in. na preparatach heparyny (UFH, LMWH). W związku z tym postanowiono poddać ocenie stan układu krzepnięcia za pomocą nowoczesnych testów koagulologicznych w warunkach hemodylucji i przy zastosowaniu preparatów heparyn. W przeprowadzonym badaniu własnym, opartym na analizie tromboelastometrii oraz agregometrii przepływowej, uzyskano wyniki wskazujące, iż rozcieńczenie krwi in vitro zbilansowanymi płynami infuzyjnymi w stopniu 20–25% nie wpływa na pogorszenie parametrów krzepnięcia i formowania skrzepu. Rozcieńczenia w przedziale 30–35% powodują wyraźne zaburzenia pod postacią wydłużenia czasu okluzji w agregometrii oraz wydłużenia czasu krzepnięcia i czasu formowania skrzepu w tromboelastografii, a jednocześnie pogorszeniu ulega stabilność skrzepu. Obserwowana w tym zakresie rozcieńczeń koagulopatia nie znajduje jeszcze odwzorowania w wynikach badania standardowego układu krzepnięcia, lecz w tromboelastografii i agregometrii. Hemodylucja przekraczająca 40% wydatnie zaburza proces krzepnięcia oraz indukuje koagulopatię pogłębianą przez specyficzne działanie koloidów. Nowoczesne testy koagulologiczne, w tym agregometria i tromboelastografia, w porównaniu do standardowych badań układu krzepnięcia, są badaniami czulszymi, szybszymi i bardziej kompleksowymi, dzięki czemu znajdują coraz szersze zastosowanie w warunkach klinicznych.

Czytaj dalej »

Zmniejszenie liczby zakażeń krwiobiegu związanych z wkłuciem centralnym, skorelowane z wprowadzeniem innowacyjnego opatrunku ze srebrem do cewników żyły centralnej, stosowanego przez 6 lat

Ocena innowacyjnego opatrunku ze srebrem (OP) do cewników do żyły centralnej w porównaniu z opatrunkami z gąbki impregnowanej glukonianem chlorheksydyny (GIGCH) w zapobieganiu zakażeniom krwiobiegu związanym z wkłuciem centralnym (ZKZWC) u dorosłych pacjentów na oddziałach intensywnej terapii (OIT). Projekt Retrospektywne badanie kohortowe. Miejsce Tampa General Hospital, akademicka placówka medyczna. Pacjenci Wszyscy dorośli pacjenci OIT w akademickiej placówce medycznej od stycznia 2009 do grudnia 2010 roku. Pomiary i główne wyniki W ciągu 2 lat przebadano łącznie 3189 kartotek pacjentów z 7 różnych OIT. Pacjenci otrzymywali opatrunki GIGCH (styczeń 2009 – grudzień 2009) lub OP (styczeń 2010 – grudzień 2010). Pierwszorzędowymi wynikami mierzonymi były wskaźniki ZKZWC na 1000 dni cewnikowania i długość pobytu na OIT. Było 30 696 dni cewnikowania z opatrunkami GIGCH i 31 319 dni cewnikowania z OP. Wystąpił statystycznie istotny spadek wskaźnika ZKZWC na 1000 dni cewnikowania w grupie z OP – z 2,38 do 1,28 (P=0,001), przy bezwzględnym zmniejszeniu ryzyka o 1,1. W grupie z OP stwierdzono istotnie mniejszą częstość występowania ZKZWC na 1000 dni cewnikowania (współczynnik zapadalności [IRR] ¼ 0,54; 95% przedział ufności [CI]: 0,36–0,80). Względne ryzyko ZKZWC w grupie z OP wynosiło 0,502 (95% CI: 0,340–0,730; P

Czytaj dalej »

Badania skuteczności dezynfekcji powietrza metodą ozonowania oraz promieniowaniem UV-C, zastosowanych w urządzeniu Sterylis®

Wszechobecnymi zanieczyszczeniami powietrza wewnątrz budynków są bioaerozole, stanowiące mieszaninę różnych cząstek, w tym materiałów biologicznych, takich jak: wirusy, pierwotniaki, komórki bakteryjne, zarodniki grzybów, fragmenty grzybni, a także endotoksyny, enterotoksyny, mykotoksyny. Szczególne ryzyko dla zdrowia ludzi, personelu i pacjentów może stwarzać kontaminacja drobnoustrojowa powietrza pomieszczeń w oddziałach szpitalnych. W przypadku szpitali standardy EU-WHO wskazują wartości graniczne, zróżnicowane w zależności od rodzaju pomieszczenia. Dla sal operacyjnych ortopedycznych i kardiochirurgicznych, oddziałów przeszczepiania szpiku i oparzeniowych koncentracja bakterii w powietrzu nie powinna przekraczać 10 CFU/m3, dla innych sal operacyjnych, oddziałów ratunkowych, sal przedoperacyjnych, korytarzy na bloku operacyjnym, pediatrycznych OIT, chirurgicznych oraz mieszanych OIT – 50 CFU/m3, a dla kardiologicznych OIT, oddziałów położniczych z traktem porodowym, pozostałych oddziałów, radiologii, pomieszczeń pomocniczych, sal badań, kuchni i pralni – 200 CFU/m3. Rozwiązaniem, pozwalającym minimalizować liczbę bakterii i grzybów w powietrzu np. sal operacyjnych, może być zastosowanie systemów dodatniego ciśnienia – wyższego w sali niż poza nią. Zachowaniu czystości powietrza sprzyja też instalacja drzwi przesuwnych, ponieważ w pomieszczeniach z drzwiami uchylnymi mieszanie się powietrza przy wejściu jest o wiele intensywniejsze. Częste wietrzenie pomieszczeń sal chorych i innych także sprzyja utrzymaniu liczby i składu drobnoustrojów w bezpiecznych granicach. Jednak coraz częściej w pomieszczeniach szpitalnych stosowane są bezdotykowe urządzenia do dekontaminacji, stanowiące z jednej strony uzupełnienie standardowego czyszczenia i dezynfekcji, a jednocześnie umożliwiające usuwanie drobnoustrojów z powietrza. Celem niniejszego badania była ocena skuteczności redukcji liczby bakterii i grzybów z powietrza dla dwóch różnych metod dezynfekcji, tj. ozonowania oraz promieniowania UV-C w metodzie przepływowej, w warunkach rzeczywistych. Badania prowadzono w trzech różnych pomieszczeniach. Do oznaczenia liczby bakterii i grzybów wykorzystano metodę hodowlaną na podłożach wzrostowych, na których zbierano objętość powietrza równą 200 l, z wykorzystaniem metody zderzeniowej stosowanej w urządzeniu MAS-100. W celu identyfikacji gatunkowej wyhodowanych drobnoustrojów wykorzystano metodę MALDI-TOF. Średnia liczba CFU bakterii w 200 l powietrza, przed zastosowaniem dezynfekcji metodą ozonowania lub UV-C, wyniosła 55 w pomieszczeniu nr 1, 62 w pomieszczeniu nr 2 oraz 100 w pomieszczeniu nr 3. Średnia liczba CFU grzybów (wyhodowanych na podłożu Sabourauda) przed procesem dezynfekcji w pomieszczeniach nr 1, 2 oraz 3 wyniosła odpowiednio 4, 22 oraz 7. W pomieszczeniach nr 1 oraz nr 2 do dezynfekcji powietrza zastosowano metodę ozonowania, dzięki której uzyskano odpowiednio 89% i 90% redukcję CFU bakterii oraz 100% i 73% redukcji CFU grzybów. Skuteczność dezynfekcji metodą przepływową UV-C sprawdzono dla dwóch czasów ekspozycji, tj. 3,5 godziny oraz 8 godzin (czas dezynfekcji, po którym pobierano próbki powietrza). W przypadku bakterii po 3,5 godzinie działania urządzenia stwierdzono 52% redukcję CFU, a po 8 godzinach – 95%. W przypadku grzybów stopień redukcji wyniósł dla obu czasów po 86%. Uzyskane wyniki potwierdzają skuteczność badanych metod dezynfekcji. Metoda ozonowania może być stosowana tylko w pustych pomieszczeniach, a metoda UV-C w wersji przepływowej może mieć zastosowanie także w salach, w których przebywają chorzy i personel. Rozwiązania te są warte rozważenia w praktyce ochrony zdrowia.

Czytaj dalej »

Procedury diagnostyki, terapii i edukacji pacjenta – algorytmy i wytyczne wczesnej oraz wtórnej profilaktyki ZSC

Cukrzyca to choroba stanowiąca jeden z głównych problemów zdrowia publicznego. Szacuje się, że około 15% pacjentów z cukrzycą – w wyniku neuropatii obwodowej oraz niewydolności naczyń obwodowych – zagrożonych jest zespołem stopy cukrzycowej (ZSC). Obydwa powikłania prowadzą do degradacji struktur anatomicznych stopy, tj.: układu kostno-stawowego, ścięgien i więzadeł oraz mięśni. Dysfunkcje i wady powstające w przebiegu cukrzycy powodują wadliwą dystrybucję sił i nacisków w obrębie stóp, co jest istotnym czynnikiem sprzyjającym powstawaniu ran przeciążeniowych, złamań zmęczeniowych itd. Obecnie strategie profilaktyczne ukierunkowane są głównie na profilaktykę nawrotów oraz na leczenie w celu uniknięcia amputacji. Mając na uwadze patofizjologię, ważnym aspektem wczesnej profilaktyki jest obserwacja kondycji układu neurologicznego oraz naczyniowego, co praktycznie realizowane jest przez zespoły interdyscyplinarne poprzez: obserwację, badanie czucia powierzchownego oraz przepływów (np. ABI), a tym samym znajduje odniesienie w licznych rekomendacjach. Niezbędną procedurą wczesnego wykrywania zagrożeń jest ocena stóp i kończyn dolnych w ujęciu anatomicznym oraz funkcjonalnym, uwzględniając w szczególności ocenę dystrybucji nacisków. Profilaktyczne znaczenie mają również niemedyczne usługi podologiczne. Istniejące rekomendacje i zalecenia w zakresie profilaktyki i terapii oraz edukacji pacjentów z grupy ryzyka, dotyczące wczesnej prewencji powstawania zmian przeciążeniowych, są zbyt ogólne, co wynika zarówno z doświadczenia praktycznego, jak i naukowego Autorów niniejszej publikacji. Natomiast obowiązujące przepisy oraz dokumenty normatywne w tym obszarze są wystarczające do wdrożenia procedur szczegółowych, co jest czynnikiem pozytywnym w procesie wdrożeniowym. Cel Wskazanie wczesnych i wtórnych procedur diagnostycznych, terapii oraz edukacji pacjenta, mających zastosowanie w profilaktyce ZSC.

Czytaj dalej »

Profilaktyka zakażeń u wcześniaków i noworodków – jaki antyseptyk wybrać?

Noworodki urodzone przed ukończonym 37. tygodniem ciąży klasyfikuje się jako wcześniaki. Wcześniactwo często związane jest z niską masą urodzeniową dzieci, tj. wagą poniżej 2500 g, i stanowi najczęstszą przyczynę śmierci niemowląt w pierwszym miesiącu życia oraz drugą najczęstszą przyczynę zgonów dzieci poniżej 5. roku życia. U około 20% noworodków i niemowląt z bardzo niską masą urodzeniową występują infekcje układowe, z czego przyczyną ponad połowy zgonów jest sepsa. Ze względu na czas wystąpienia zakażenia wyróżnia się sepsę wczesną (do 72 godzin po urodzeniu) i późną. W Polsce najczęściej izolowanymi patogenami w zakażeniach krwi u noworodków są: S. agalactiae, E. coli, K. pneumoniae, Enterobacter sp., A. baumannii, gronkowce koagulazo-ujemne i C. albicans; rzadziej – S. aureus, H. influenzae i L. monocytogenes. Skuteczna dezynfekcja skóry za pomocą miejscowo działających środków przeciwdrobnoustrojowych stanowi istotny czynnik prewencyjny w ograniczaniu występowania zakażeń szpitalnych u wcześniaków. Jednak ze względu na niedojrzałość powłok skórnych u tej grupy pacjentów oraz ryzyko powikłań, decyzja o wyborze właściwego preparatu, w świetle braku oficjalnych wytycznych, jest często trudna. Stosowanie u wcześniaków powidonu jodu zwiększa ryzyko wystąpienia niedoczynności tarczycy. Chlorheksydyna i oktenidyna mogą powodować podrażnienia skóry z oparzeniami włącznie, antyseptyki alkoholowe natomiast mogą działać neurotoksycznie. Najbezpieczniejszym i najskuteczniejszym antyseptykiem – zarówno u noworodków przedwcześnie urodzonych, jak i z niską masą urodzeniową – na chwilę obecną wydaje się być poliheksanidyna z betainą.Noworodki urodzone przed ukończonym 37. tygodniem ciąży klasyfikuje się jako wcześniaki. Wcześniactwo często związane jest z niską masą urodzeniową dzieci, tj. wagą poniżej 2500 g, i stanowi najczęstszą przyczynę śmierci niemowląt w pierwszym miesiącu życia oraz drugą najczęstszą przyczynę zgonów dzieci poniżej 5. roku życia. U około 20% noworodków i niemowląt z bardzo niską masą urodzeniową występują infekcje układowe, z czego przyczyną ponad połowy zgonów jest sepsa. Ze względu na czas wystąpienia zakażenia wyróżnia się sepsę wczesną (do 72 godzin po urodzeniu) i późną. W Polsce najczęściej izolowanymi patogenami w zakażeniach krwi u noworodków są: S. agalactiae, E. coli, K. pneumoniae, Enterobacter sp., A. baumannii, gronkowce koagulazo-ujemne i C. albicans; rzadziej – S. aureus, H. influenzae i L. monocytogenes. Skuteczna dezynfekcja skóry za pomocą miejscowo działających środków przeciwdrobnoustrojowych stanowi istotny czynnik prewencyjny w ograniczaniu występowania zakażeń szpitalnych u wcześniaków. Jednak ze względu na niedojrzałość powłok skórnych u tej grupy pacjentów oraz ryzyko powikłań, decyzja o wyborze właściwego preparatu, w świetle braku oficjalnych wytycznych, jest często trudna. Stosowanie u wcześniaków powidonu jodu zwiększa ryzyko wystąpienia niedoczynności tarczycy. Chlorheksydyna i oktenidyna mogą powodować podrażnienia skóry z oparzeniami włącznie, antyseptyki alkoholowe natomiast mogą działać neurotoksycznie. Najbezpieczniejszym i najskuteczniejszym antyseptykiem – zarówno u noworodków przedwcześnie urodzonych, jak i z niską masą urodzeniową – na chwilę obecną wydaje się być poliheksanidyna z betainą.

Czytaj dalej »

Zamknięty system infuzyjny jako metoda zapewniająca bezpieczeństwo – ocena wiedzy personelu medycznego na temat terapii infuzyjnej

Wstęp Terapia infuzyjna to forma leczenia wykorzystywana w codziennej praktyce klinicznej. Odnosi się do wielu procedur związanych z podażą dożylną płynów infuzyjnych, roztworów leków, preparatów krwiopochodnych czy też żywienia parenteralnego. Na bezpieczeństwo terapii ma wpływ personel medyczny, wykorzystywany sprzęt, podawane w infuzji produkty lecznicze oraz stan pacjenta. W badaniu ankietowym starano się ocenić stan wiedzy personelu pielęgniarskiego, położnych i ratowników medycznych dotyczący terapii infuzyjnej – w tym subiektywną ocenę ryzyka omawianej metody i prawidłowego wykorzystywania systemów infuzyjnych, z uwzględnieniem umiejętności ich różnicowania na otwarte i zamknięte. Szczególny nacisk położono na poprawne kwalifikowanie i użytkowanie systemów zamkniętych. Materiał i metody Badanie przeprowadzono w latach 2016 2018 w grupie personelu medycznego. Wykorzystano kwestionariusz ankiety własnej. Grupa badana liczyła 1553 osoby. Uzyskane dane poddano analizie statystycznej. Wyniki Subiektywna ocena ryzyka procedur infuzyjnych nie przekłada się na poprawność odpowiedzi dotyczących zamkniętego systemu infuzyjnego. Większość badanych było zdania, że procedury infuzyjne są obarczone wysokim ryzykiem (n=1023; 65,8%), jednak aż 115 osób (7,4%) nie umiało ocenić tego ryzyka. Odnotowano istotne statystycznie różnice pomiędzy grupami oceny ryzyka procedur infuzyjnych a poprawnością udzielanych odpowiedzi (p

Czytaj dalej »

Poziom wiedzy personelu medycznego na temat zasad zapobiegania zakażeniom szpitalnym, w tym postępowania po ekspozycji zawodowej na krew i inny potencjalnie zakaźny materiał

Cel Celem badań była ocena poziomu wiedzy personelu medycznego z zakresu zasad zapobiegania zakażeniom szpitalnym, w tym postępowania po ekspozycji zawodowej na krew i inny potencjalnie zakaźny materiał. Materiał i metody Badanie przeprowadzono w 2018 roku w grupie 101 osób personelu medycznego zatrudnionego w jednym ze śląskich szpitali, z wykorzystaniem metody sondażu diagnostycznego, techniki ankietowania i narzędzia, którym był autorski kwestionariusz ankiety, składający się z metryczki i pytań do oceny wiedzy. Zgromadzone wyniki poddano analizie z wykorzystaniem analizy procentowej oraz statystycznej. Wyniki W grupie badanej 48,51% ogółu stanowiły pielęgniarki, 14,85% lekarze, po 12,87% rehabilitanci i ratownicy medyczni, a 10,89% opiekunowie medyczni. 40,59% badanych posiadało wiedzę na temat najbardziej zakaźnego wirusa w następstwie ekspozycji na krew osoby zakażonej, wskazując HBV. Odpowiednio 44,55% ankietowanych odpowiedziało prawidłowo na pytanie dotyczące ryzyka zakażenia HBV w przypadku zakłucia igłą, a na fakt, że do ekspozycji najczęściej dochodzi podczas nakładania zatyczki na igłę po wykonaniu iniekcji, poprawnie wskazało 54,46% ankietowanych. W zakresie wiedzy ustalono, że badani najczęściej prezentowali bardzo wysoki lub dostateczny poziom wiedzy (po 31,7%). Najwięcej respondentów posiadało wiedzę na temat obowiązkowego szczepienia pracowników opieki zdrowotnej (100,00%), procedury dezynfekcji rąk (97,03%) i czynności, jakie należy wykonać po zakończeniu pobierania krwi (90,10%). Wnioski 1. Poziom wiedzy personelu medycznego na temat zakażeń szpitalnych i podstawowych zasad ich profilaktyki oceniono jako dobry. 2. Poziom wiedzy personelu medycznego z zakresu zasad zapobiegania zakażeniom szpitalnym, w tym postępowania po ekspozycji zawodowej na krew i inny potencjalnie zakaźny materiał, korelował istotnie z: wykształceniem, częstością prowadzenia higieny rąk, poprawnym postępowaniem z użytymi ostrymi narzędziami i materiałem skażonym po użyciu, częstością nakładania zatyczki ochronnej na igłę po wykonaniu iniekcji, wyrzucaniem użytego ostrego sprzętu do przepełnionego pojemnika na odpady medyczne zakaźne oraz zwiększoną ostrożnością podczas kontaktu z pacjentem zakażonym HIV, HBV lub HCV. 3. Na poziom wiedzy badanych nie miały wpływu: miejsce pracy, używanie przez badanych rękawiczek ochronnych i stosowanie innych środków ochrony osobistej. 4. Konieczne i zasadne jest prowadzenie ciągłej edukacji dotyczącej zakażeń szpitalnych, w tym postępowania po ekspozycji zawodowej oraz dzielenia się wiedzą w ramach prowadzonych badań.

Czytaj dalej »

To top