Czy możliwa jest minimalizacja ryzyka zakażeń u pacjentów krytycznie chorych?

Pomimo ogromnego postępu medycyny, problem zakażeń szpitalnych (HAI) nadal dotyczy placówek medycznych na całym świecie. HAI są jedną z głównych przyczyn współczesnych chorób zakaźnych. Przyczyniają się do pogorszenia stanu zdrowia pacjenta, wydłużenia hospitalizacji oraz zwiększenia kosztów leczenia. Celem pracy było omówienie wybranych typów HAI u pacjentów krytycznie chorych oraz próba odpowiedzi na pytanie jak zminimalizować ryzyko zakażeń w tej grupie i czy w ogóle jest to możliwe. Ze względu na obszerność tematu omówiono wybrane zagadnienia: higiena rąk i środki ochrony osobistej, zakażenia związane z cewnikiem w żyle centralnej, pielęgnacja skóry narażonej na działanie wilgoci, zapalenie płuc związane z intubacją i wentylacją mechaniczną, zakażenie układu moczowego oraz zakażenie miejsca operowanego. Znajomość i przestrzeganie standardów medycznych oraz procedur postępowania w zakresie profilaktyki HAI w znacznym stopniu przyczynia się do zmniejszenia ilości zakażeń. Ważna jest także systematyczna edukacja personelu medycznego oraz współpraca i nadzór zespołów ds. kontroli zakażeń szpitalnych.j odporności zakażenie jest bezobjawowe, jednak w sytuacji jej obniżenia może dojść do reaktywacji. W związku z tym problem stanowią między innymi biorcy przeszczepów, u których leczenie immunosupresyjne odgrywa kluczową rolę jako metoda zapobiegania odrzuceniu przeszczepionego narządu. W prezentowanym artykule poruszono problematykę diagnostyki, leczenia i profilaktyki zakażenia oraz reaktywacji infekcji cytomegalowirusowej.

Czytaj dalej »

Czynniki ryzyka infekcji Clostridium difficile w środowisku szpitalnym – doświadczenia własne

Trudnym i poważnym problemem medycznym XXI wieku stają się zakażenia Clostridium difficile jako zdarzenia niepożądane. Ta przetrwalnikująca beztlenowa laseczka wywołuje zakażenia nie tylko jelitowe (głównie wodniste biegunki poantybiotykowe charakteryzujące się bólem brzucha i wzrostem temperatury ciała), lecz także pozajelitowe. Oprócz infekcji związanych z opieką zdrowotną, traktowanych jako kwestia współzależna z bezpieczeństwem pacjenta, C. difficile przyczynia się także do zakażeń pozaszpitalnych. W przypadku infekcji szpitalnych istotne jest zwrócenie uwagi na kryteria rozpoznawania szpitalnego ogniska epidemicznego. Ze względu na pojawienie się wirulentnego, hiperepidemicznego szczepu NAP1/BI/027 o podwyższonym stopniu produkcji toksyn białkowych typu A i B, wzrosła częstość zakażeń u pacjentów hospitalizowanych, a także częstość rejestrowanych z tego powodu zgonów. Pojawiają się również nawroty zachorowania o ciężkim przebiegu i podwyższonej śmiertelności, wymagające szczególnego postępowania terapeutycznego z użyciem nowych leków (fidaksomycyny) czy zasad leczenia bakteriami kałowymi, a nawet podawania szczepionki zawierającej anatoksyny A i B C. difficile. Dlatego też uznano za istotne przedstawienie czynników ryzyka modyfikowalnych i niemodyfikowalnych, sprzyjających rozprzestrzenianiu się tego współczesnego zagrożenia biologicznego związanego także ze stosowaniem alkoholi i probiotyków w środowisku szpitalnym. Retrospektywnie przeanalizowano wyniki badań kału w kierunku C. difficile w latach 2013–2015 w celu oceny zagrożenia ze strony tego drobnoustroju oraz oceny zapadalności na choroby związane z Clostridium difficile wśród pacjentów hospitalizowanych w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym nr 5 im. św. Barbary w Sosnowcu.

Czytaj dalej »

Zakażenie wirusem Zika – od 1947 do 2016 roku

Wirus Zika (ZIKV) został odkryty w 1947 roku. Pierwsze przypadki zachorowań u ludzi stwierdzono w 1952 roku, głownie w tropikalnej Afryce, Azji Południowo-Wschodniej i na wyspach Pacyfiku. Wybuch zakażeń ZIKV na wyspie Yap w Mikronezji w 2007 roku dowiódł, że choroba opuściła dotychczasowe rejony występowania. Aktualna transmisja wirusa Zika została po raz pierwszy opisana w Brazylii. ZIKV jest jednoniciowym wirusem RNA z rodzaju Flavivirus, rodziny Flaviviridae, przenoszonym na ludzi głownie poprzez ukłucie zakażonego komara z gatunku Aedes, przede wszystkim Aedes aegypti i Aedes albopictus. Do zakażenia może dojść podczas kontaktu seksualnego, transfuzji krwi oraz z matki na dziecko. Obecność ZIKV RNA wykryto we krwi, moczu, nasieniu, ślinie, płynie mózgowo-rdzeniowym, płynie owodniowym i mleku matki. Około 80% zakażonych nie wykazuje żadnych objawów infekcji, u pozostałych obserwuje się: ból głowy, wysypkę, gorączkę, jadłowstręt, biegunkę, zaparcia, bole brzucha, zawroty głowy, wymioty, zapalenie spojówek oraz bole mięśni. Potwierdzeniem zakażenia jest wykrycie obecności ZIKV RNA we krwi lub w innych płynach ustrojowych. Aktualnie nie ma dostępnych leków przeciwwirusowych przeznaczonych do terapii zakażenia wirusem Zika. Obserwowanymi powikłaniami są zespół Guillaina-Barrego oraz zapalenie opon mózgowo- rdzeniowych i mózgu. W 2015 roku Ministerstwo Zdrowia w Brazylii wskazało na możliwy związek pomiędzy zakażeniem wirusem Zika a występowaniem mikrocefalii. Rokowanie odnośnie ZIKV jest dobre. Przebycie zakażenia chroni przed ponownym zachorowaniem.

Czytaj dalej »

Zakażenia grzybicze w chorobie alkoholowej, ze szczególnym uwzględnieniem alkoholowej marskości wątroby

Zakażenia grzybicze stanowią istotny problem kliniczny u chorych z zaburzeniami odporności, szczególnie u pacjentów z neutropenią, leczonych immunosupresyjnie, z zaawansowanymi nowotworami oraz AIDS . Wydaje się, że szczególna podatność na grzybice występuje również u osób w zaawansowanym stadium choroby alkoholowej, objawiającej się uszkodzeniem wielu narządów, w tym: mózgu, wątroby, trzustki, nerek, często także niedożywieniem i złożonymi niedoborami (w tym witamin, mikro- i makroelementów). Celem niniejszej pracy była ocena występowania zakażeń grzybiczych u pacjentów z chorobą alkoholową w oparciu o dostępne dane z literatury. Ze względu na liczne powikłania alkoholizmu, dotyczące nie tylko przewodu pokarmowego i narządów miąższowych, najwięcej uwagi poświęcono alkoholowej marskości wątroby, która należy do chorób o złym rokowaniu. Pojawienie się wodobrzusza jest niekorzystnym czynnikiem prognostycznym odnośnie czasu przeżycia pacjentów. Częstym powikłaniem występującym na tym etapie choroby jest samoistne bakteryjne zapalenie otrzewnej (SBP ). W ostatnich latach pojawiają się doniesienia wskazujące na etiologię grzybiczą lub mieszaną, bakteryjno-grzybiczą, SBP (szczególnie w końcowym stadium niewydolności wątroby). Powikłanie to wiąże się z większą śmiertelnością pacjentów. Udowodniono, że nałogowe spożywanie alkoholu wpływa niekorzystnie na odpowiedź immunologiczną ustroju (zarówno komórkową, jak i humoralną), wywiera toksyczny wpływ na szpik i zwiększa przepuszczalność ściany przewodu pokarmowego dla patogenów, co w przewlekłym alkoholizmie zwiększa podatność na zakażenia, szczególnie w zaawansowanym stadium marskości wątroby.

Czytaj dalej »

Etiologia i patogeneza zakażeń pochwy u kobiet – srebro w cząsteczce TIAB jako alternatywna metoda leczenia infekcji. Okiem mikrobiologa

Zapalenia pochwy u kobiet są jednym z najczęstszych schorzeń ginekologicznych, stanowiących często wyzwanie terapeutyczne dla lekarzy. Dzieje się tak z uwagi na możliwość występowania w pochwie bardzo różnorodnej flory bakteryjnej oraz ze względu na fakt, że do większości tych infekcji dochodzi w wyniku zaburzenia równowagi w prawidłowym ekosystemie pochwy. Stosowanie długotrwałej antybiotykoterapii zawsze wywiera niekorzystny wpływ na naturalną florę nabłonka pochwy. W każdym przypadku należy przeanalizować, czy konieczne jest leczenie antybiotykiem, czy też wystarczającym postępowaniem będzie zastosowanie odpowiedniego probiotyku, antyseptyku lub środka utrzymującego kwaśne środowisko pochwy. Kluczowym elementem jest postawienie właściwej diagnozy, w czym pomocna jest ocena biocenozy pochwy w preparatach bezpośrednich. Obecnie pojawiają się alternatywne rozwiązania terapeutyczne w postaci antyseptyków o udokumentowanej skuteczności w terapii waginalnej, takich jak: oktenidyna, chlorheksydyna, powidon jodu czy chlorek dekwaliniowy. Dobrą aktywnością w stosunku do bakterii wywołujących zapalenia pochwy cechują się też preparaty srebra, zwłaszcza opatentowane niedawno srebro nanocząsteczkowe w kompleksie TIAB, w ktorym jony srebra połączone nanokryształami dwutlenku tytanu za pomocą wiązania kowalencyjnego nie mają możliwości przejścia do nieaktywnej mikrobiologicznie formy metalicznej (Ag0).

Czytaj dalej »

To top