Występowanie genów blaCTX-M, blaTEM i bla SHV kodujących β-laktamazy o rozszerzonym spektrum substratowym (ESBL) wśród szczepów klinicznych Klebsiella pneumoniae

Wielooporne szczepy Klebsiella pneumoniae są częstą przyczyną poważnych zakażeń, takich jak: zapalenie płuc, zakażenia układu moczowego, sepsa, zapalenie opon mózgowo- rdzeniowych oraz ropnie narządowe. Najważniejszym mechanizmem oporności pałeczek Klebsiella na antybiotyki β-laktamowe jest wytwarzanie β-laktamaz o rozszerzonym spektrum substratowym (ESBL). Geny kodujące ESBL są najczęściej zlokalizowane w obrębie dużych plazmidów, co ułatwia ich koniugacyjne rozprzestrzenianie się wśród pałeczek Gram-ujemnych. Co więcej, plazmidy kodujące ESBL często zawierają markery oporności na inne niż β-laktamy grupy antybiotyków, co w istotny sposób ogranicza opcje terapeutyczne. Celem badań było określenie częstości występowania genów: blaTEM, blaSHV i blaCTX-M wśród ESBL-dodatnich szczepów Klebsiella pneumoniae (n=24). Ponadto oznaczono wartości minimalnych stężeń hamujących (MIC) dla wybranych leków przeciwbakteryjnych. Wytwarzanie ESBL potwierdzono testem synergizmu dwóch krążków (DDST). Wrażliwość na leki przeciwbakteryjne oznaczono metodą seryjnych rozcieńczeń w podłożu agarowym Mueller-Hintona. Występowanie genów kodujących ESBL oznaczono metodą PCR przy użyciu swoistych sekwencji starterowych. Badane szczepy charakteryzowały się typowym dla producentów ESBL profilem lekowrażliwości. Były one oporne na cefalosporyny III generacji (3GC) i aztreonam, natomiast wrażliwe na karbapenemy (imipenem, meropenem) oraz oksyimino-β-laktamy skojarzone z kwasem klawulanowym. Ponadto wszystkie badane izolaty były oporne na kotrimoksazol, a większość z nich (16/24) również na gentamycynę. Spośród leków nie-β-laktamowych, najlepszą aktywnością wobec badanych szczepów cechowały się norfloksacyna i tygecyklina. Wartości MIC dla cefotaksymu i ceftriaksonu były wyższe w porównaniu z wartościami MIC dla ceftazydymu. Wyniki te mogą sugerować oporność wynikającą z ekspresji tzw. cefotaksymaz (β-laktamaz typu CTX-M). Wyniki badań opartych na reakcji PCR wykazały obecność genu blaCTX-M u wszystkich badanych izolatów Klebsiella pneumoniae, natomiast geny blaSHV i blaTEM wykryto odpowiednio u 16 i 7 badanych szczepów. Dodatkowo u 6 badanych szczepów stwierdzono obecność wszystkich trzech genów kodujących ESBL. Uzyskane wyniki wykazały dominację cefotaksymaz typu CTX-M wśród izolatów klinicznych Klebsiella pneumoniae. Co więcej, szczepy te wykazywały wysoki stopień oporności na inne niż β-laktamy leki przeciwbakteryjne.

Czytaj dalej »

Ocena przydatności linezolidu, tygecykliny, daptomycyny oraz wankomycyny w leczeniu powikłanych infekcji skóry i tkanek miękkich wywołanych przez bakterie wielooporne

Drobnoustroje oporne na działanie antybiotyków są coraz częstszym czynnikiem etiologicznym szpitalnych oraz pozaszpitalnych powikłanych infekcji skóry i tkanek miękkich (ang. complicated skin and soft-tissue infection – CSSTI). Olbrzymie obciążenie dla sektora medycznego (nie tylko pod względem terapeutycznym, ale i ekonomicznym) stanowi kolonizacja oraz infekcje wywoływane przez oporne na działanie metycyliny szczepy gronkowca złocistego (ang. Methicillin Resistant Staphylococcus aureus – MRSA). Liczba środków przeciwdrobnoustrojowych skutecznych przeciwko temu wieloopornemu drobnoustrojowi wciąż maleje. Pomocą dla klinicystów mogą być wyniki wiarygodnych (ang. good quality) randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych, które wskazują, że takie antybiotyki jak linezolid, tygecyklina, daptomycyna oraz wankomycyna cechują się odpowiednią skutecznością w leczeniu infekcji cSSTI wywołanych przez MRSA, a ich stosowanie nie prowadzi do wystąpienia groźnych efektów ubocznych. Biorąc pod uwagę ogólny stopień sukcesu klinicznego (liczba wyleczeń pacjentów) oraz stopień eradykacji mikrobiologicznej, żaden z wyżej wymienionych antybiotyków nie wykazuje znaczącej wyższości nad innymi. Wyjątkiem są lepsze parametry osiągane przez linezolid w porównaniu z wankomycyną w leczeniu pacjentów cierpiących na infekcje CSSTI wywołane przez MRSA. Spośród wszystkich antybiotyków nadających się do stosowania w leczeniu infekcji CSSTI wywoływanych przez MRSA, największą ilość badań kontrolowanych została wykonana właśnie dla linezolidu. W przypadku infekcji mieszanych (wywołanych przez kilka rodzajów drobnoustrojów) skuteczną opcję terapeutyczną stanowi tygecyklina. Wyjątkiem są infekcje stopy cukrzycowej. Także daptomycyna nadaje się do stosowania w leczeniu infekcji typu cSSTI wywołanych przez MRSA. Duże zaniepokojenie budzą natomiast pozaszpitalne infekcje skóry i tkanek miękkich, których czynnikiem etiologicznym są bakterie Gram-ujemne oporne na stosowane antybiotyki. W leczeniu tego typu infekcji konieczne jest wprowadzenie nowych opcji terapeutycznych w celu uniknięcia tzw. „ery poantybiotykowej”, czyli sytuacji, w której żaden ze stosowanych antybiotyków nie będzie cechował się pożądaną skutecznością. Do wprowadzenia optymalnego reżimu antybiotykowego wymagane jest indywidualne podejście do stanu klinicznego pacjenta.

Czytaj dalej »

Genetyczne determinanty inwazji szczepów Escherichia coli zolowanych od dzieci z nieswoistymi zapaleniami jelit

Nieswoiste zapalenia jelit (IBD) to grupa przewlekłych chorób przewodu pokarmowego o nieustalonej etiologii, obejmująca chorobę Leśniowskiego-Crohna (L-C), wrzodziejące zapalenie jelita grubego (UC) oraz nieokreślone zapalenie jelit (IC). Choroba L-C jest nawracającym stanem zapalnym jelit, szczególnie jelita krętego oraz okrężnicy. Może pojawiać się w każdym wieku, ale coraz częściej jest diagnozowana u dzieci i nastolatków. Z etiopatogenezą choroby L-C wiązane są szczepy Escherichia coli należące do patotypu adherentno-inwazyjnych E. coli (AIEC). Celem badań było określenie częstości występowania u szczepów E. coli izolowanych od dzieci z IBD, genów kodujących inwazyny rozpowszechnione wśród patogennych pałeczek Enterobacteriaceae, tj. afaD, invE, tia, aggB oraz ipaH. Uzyskane wyniki badań wykazały obecność genów kodujących oznaczane inwazyny wśród większości (62,2%) badanych pałeczek E. coli. W połączeniu ze zdolnością adhezji do komórek nabłonka jelita, wykazaną w uprzednich badaniach, obecność genów inwazyn u badanych szczepów E. coli upodabnia je do szczepów AIEC izolowanych od osób dorosłych z IBD. Jednakże, zróżnicowany profil genów kodujących inwazyny prezentowany przez badane szczepy E. coli nie wyklucza, że są to inwazyjne patogeny przewodu pokarmowego, niezwiązane z IBD.

Czytaj dalej »

Racjonalna antybiotykoterapia w leczeniu szpitalnych zapaleń płuc wywołanych przez metycylinooporne szczepy Staphylococcus aureus

Zapalenie płuc związane z mechaniczną wentylacją (ang. VAP – ventilatory associated pneumonia) oraz zapalenie płuc spowodowane kontaktem ze służbą zdrowia (ang. HCAP – health care associated pneumonia) należą do chorób o ciężkim przebiegu oraz wysokiej śmiertelności. Coraz częściej czynnikiem etiologicznym obu tych chorób są metycylinooporne szczepy S. aureus (ang. MRSA – methicillin resistant Staphylococcus aureus). Jedną z przyczyn tego zjawiska jest nieprawidłowa antybiotykoterapia empiryczna. Leczenie szpitalnych zapaleń płuc stanowi dla klinicystów duże wyzwanie – z jednej strony terapia początkowa powinna obejmować użycie antybiotyków o szerokim spektrum działania, z drugiej jednak – działanie takie prowadzić może do indukcji antybiotykooporności. Skutecznym rozwiązaniem zdaje się być zastosowanie terapii deeskalacyjnej, polegającej na użyciu w początkowej fazie leczenia antybiotyków o szerokim spektrum działania, a po uzyskaniu wyników badań mikrobiologicznych, zmiana terapii na aktywny wobec wyizolowanego drobnoustroju lek o węższym spektrum działania. Stwierdzono, że w przypadku VAP, linezolid jest skuteczny przeciwko bakteriom Gram-dodatnim, w tym MRSA, i może stanowić alternatywną opcję terapeutyczną dla wankomycyny – szczególnie, gdy MRSA jest potwierdzonym czynnikiem etiologicznym zakażenia.

Czytaj dalej »

To top